Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία ο Αλεξάντερ Λουκασένκο τηρεί μια προσεκτική στάση, μολονότι οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν εδάφη και της Λευκορωσίας ως εφαλτήριο για την εισβολή.
Ο «τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης», όπως τον αποκαλούν δυτικά ΜΜΕ, δεν έχει εμπλακεί άμεσα στον πόλεμο, αλλά η προχθεσινή ανακοίνωση του Λουκασένκο περί ανάπτυξης κοινής δύναμης ρωσικών-λευκορωσικών στρατευμάτων και άφιξης χιλιάδων Ρώσων στρατιών στη χώρα του για στρατιωτικά γυμνάσια σήμανε συναγερμό στο Κίεβο και τη Δύση.
Ο υπουργός Άμυνας του Λουκασένκο, Βίκτορ Χρένιν, έσπευσε, βέβαια, να διαμηνύσει ότι «οι στόχοι της ένωσης περιφερειακών δυνάμεων είναι καθαρά αμυντικοί. Και όλες οι επιχειρήσεις, που διεξάγονται αυτή τη στιγμή, έχουν στόχο την υιοθέτηση μιας κατάλληλης αντίδρασης στις ενέργειες που διεξάγονται κοντά στα σύνορά μας».
Αλλά η ανακοίνωση του Μινσκ δεν στάθηκε αρκετή για να κατευνάσει τις ανησυχίες της Δύσης, με τη Γαλλία να απειλεί το καθεστώς Λουκασένκο με νέες κυρώσεις, αν εμπλακεί περισσότερο στον πόλεμο.
Ειδικοί αναλύουν τα σενάρια εμπλοκής του Λουκασένκο στον πόλεμο του Πούτιν
Σύμφωνα με τον αναλυτή θεμάτων άμυνας και διευθυντή της Rochan Consulting, Κόνραντ Μούζικα, οι ένοπλες δυνάμεις της Λευκορωσίας «είναι σχετικά αδύναμες και πέραν της ρητορικής του Λουκασένκο δεν υπάρχει τίποτε εκεί». Όπως επισημαίνει, θα έπρεπε ο στρατός να κινητοποιήσει 20.000 άνδρες για να φθάσει στην πλήρη ισχύ και θα υπήρχε αρκετός χρόνος για να αντιληφθούν το Κίεβο και η Δύση τυχόν μετακινήσεις λευκορωσικών στρατευμάτων προς τα σύνορα με την Ουκρανία.
Ωστόσο, όπως λέει, η Λευκορωσία διεξάγει γυμνάσια με την υψηλότερη συχνότητα από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου λες και προετοιμάζεται για πόλεμο. «Υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις γι’ αυτή τη συμπεριφορά:
- Προετοιμασία για νατοϊκή επίθεση
- Για να απασχοληθούν ουκρανικές δυνάμεις κοντά στα σύνορα και να μην μπορέσουν να αναπτυχθούν σε άλλα μέτωπα του πολέμου
- Προετοιμασία για επίθεση στην Ουκρανία
Κι όπως ανέφερε, ο ίδιος εστιάζει στα δύο τελευταία σενάρια προς το παρόν.
Γιατί αμφιβάλλουν αναλυτές για την εμπλοκή της Λευκορωσίας στον πόλεμο
Όμως, παρά τις ανησυχητικές ενδείξεις, άλλοι ειδικοί αμφιβάλλουν κατά πόσον ο Λουκασένκο θα ήταν διατεθειμένος να σύρει τη χώρα του στον πόλεμο, που χάνει ο Πούτιν στην Ουκρανία. «Ο Πούτιν διαθέτει φυσικά μοχλούς πίεσης, αλλά δεν μπορεί να αναγκάσει τον Λουκασένκο να προβεί σε πολιτική αυτοκτονία. Γι’ αυτό θεωρώ ότι ο Λουκασένκο θα προσπαθήσει να αντισταθεί στις πιέσεις. Από την άλλη, δεν μπορώ να στοιχηματίσω ότι θα τα καταφέρνει για πάντα. Υπάρχουν τρόποι που η Ρωσία μπορεί να δράσει για να είσοδο της Λευκορωσίας στον πόλεμο», λέει ο Λευκορώσος πολιτικός αναλυτής και συνεργάτης του Carnegie Endowment for International Peace, Αρτιόμ Σράιμπμαν.
Βίντεο των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι αντί να μετακινήσει η Ρωσία βαρύ οπλισμό στη Λευκορωσία ετοιμάζοντας επίθεση στην Ουκρανία, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο με το Μινσκ να στέλνει άρματα μάχης, φορτηγά και πυρομαχικά στη Ρωσία, όπως ανέφερε το Belarrusian Hajun Project, μια ομάδα Λευκορώσων ακτιβιστών.
Για τον Φράνακ Βιατσόρκα, σύμβουλο της αντιπάλου του Λουκασένκο και ηγέτιδας της αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, είναι αμφίβολο κατά πόσον λευκορωσικές δυνάμεις θα μετάσχουν ενεργά στον πόλεμο στην Ουκρανία, αφού δεν έχουν τα φόντα να αντιμετωπίσουν τους Ουκρανούς. «Δεν διαθέτουμε επαρκείς δυνάμεις ή στρατιωτικό εξοπλισμό. Ήδη πολύς εξοπλισμός έχει σταλεί στη Ρωσική Ομοσπονδία. Υπάρχουν ελάχιστοι ετοιμοπόλεμοι στρατιώτες, έως 7.000, και δεν είναι έτοιμη για επίθεση», λέει.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν αναλυτές, ο σημαντικότερος λόγος που ο Λουκασένκο θα προτιμούσε να αποφύγει μια άμεση εμπλοκή στον μισητό στην κοινή γνώμη της χώρας του πόλεμο, είναι ότι δεν θέλει να αποδυναμωθεί πολιτικά. «Δεν θέλει να συρθεί στον πόλεμο, λόγω των πολλών κινδύνων που μπορεί αυτός να του προκαλέσει. Οι αυταρχικοί ηγέτες δεν καταφέρνουν και τόσο καλά να επιβιώνουν μετά από στρατιωτικές ήττες», σημειώνει ο Σράιμπαν.
Ο στρατιωτικός αναλυτής Δρ Πίτερ Κάντικ Άνταμς, συμφωνεί. «Η Λευκορωσία είναι ένας αδύναμος και απρόθυμος εταίρος σε όλα αυτά. Ωστόσο, ο Λουκασένκο βασίζεται στη ρωσική ασφάλεια και ενέργεια. Αλλά θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να μην εισβάλει ή να εμπλακεί σε μάχες με την Ουκρανία. Η υποστήριξή της μέχρι στιγμής περιοριζόταν στη φιλοξενία ρωσικών δυνάμεων και στο να επιτρέψει αεροπορικές επιδρομές από το έδαφός του. Η πραγματική εισβολή θα ήταν εξαιρετικά αντιδημοφιλής, αμφισβητούμενη από τον πληθυσμό της. Εάν έπεφτε από την εξουσία ο Λουκασένκο, θα τον αντικαθιστούσε ο Πούτιν. Έτσι μένει κολλημένος, κάνοντας το ελάχιστο για να υποστηρίξει τον σύμμαχό του», είπε.
Αλλά και η αμερικανική δεξαμενή σκέψης Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, εκτιμά ότι το πολιτικό κόστος για τον Λουκασένκο σε μια άμεση εμπλοκή στον πόλεμο θα είναι πολύ υψηλό, αλλά το Κρεμλίνο μπορεί να επιδιώξει να χρησιμοποιήσει πρόσθετες ρωσικές δυνάμεις στη Λευκορωσία για να κρατήσει τις ουκρανικές δυνάμεις κοντά στο Κίεβο και να αποτρέψει την αναδιάταξή τους αλλού, για να συμμετάσχουν σε αντεπιθέσεις.
Η δεξαμενή σκέψης είπε ότι πιστεύει ότι η Ρωσία δεν έχει τη δυνατότητα να σχηματίσει μια δύναμη κρούσης εδάφους από την αρχή ή από υπάρχουσες μονάδες στη Λευκορωσία γρήγορα.