Η φτώχεια και η αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο σπρώχνει χιλιάδες ανθρώπους στην απόφαση να μεταναστεύσουν, αλλά και στα χέρια των αδίστακτων διακινητών που κάνουν το θανατηφόρο «εμπόριο» στη Μεσόγειο.
Ο Αχμέντ δεν θέλει να θυμάται το ταξίδι με το πλοίο που τον μετέφερε από την Αίγυπτο στο Τομπρούκ της Λιβύης και τελικά στην Ιταλία. Το ίδιο ταξίδι θέλησαν να κάνουν πρόσφατα και οι εκατοντάδες πρόσφυγες που βρήκαν φρικτό θάνατο στο ναυάγιο στην Πύλο.
Ο 24χρονος, παντρεμένος από μικρός, έβλεπε την οικογένεια του να μεγαλώνει και με το αυξανόμενο κόστος ζωής στην Αίγυπτο δεν τα έβγαζε πέρα. Μέσω φίλων και γνωστών αποφάσισε να επικοινωνήσει με έναν λαθρέμπορο. Τον βρήκε στο διαδίκτυο. Έγινε μέλος σε μια ομάδα στο Facebook όπου όσοι θέλουν να μεταναστεύσουν μπορούν να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τις διελεύσεις.
Αποφάσισε να αφήσει πίσω την οικογένειά του και αυτό, όπως λέει ο Αχμέντ, του οποίου το όνομα δεν είναι το πραγματικό, «ήταν η πιο δύσκολη απόφαση». Ήταν όμως μια απόφαση που παρείχε ελπίδα στον ίδιο και την οικογένειά του. Ως εργάτης στην πατρίδα του έβγαζε περίπου 60 λίρες τον μήνα. Αν «δραπέτευε» για να βρει δουλειά σε κάποια χώρα της Ευρώπης, όπου βρίσκονταν πολλοί συμπατριώτες του, θα μπορούσε να στείλει χρήματα πίσω στο σπίτι.
Προσπαθούν να «δραπετεύσουν» από τη φτώχεια
Το ταξίδι που ακολούθησε θεωρείται η πιο «δημοφιλής» σήμερα διαδρομή μετανάστευσης. Από την Αίγυπτο στις ακτές της Λιβύης και στη συνέχεια στην Ιταλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών από τον Ιανουάριο του 2023 μέχρι σήμερα πάνω από 54.000 μετανάστες έχουν φτάσει στην Ιταλία με τους Αιγύπτιους να αποτελούν τη δεύτερη σε αριθμό εθνικότητα μετά τους Τυνήσιους.
(https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean).
Όλοι τους επιθυμούν να ξεφύγουν από μια ταχέως καταρρέουσα οικονομία αφού η αιγυπτιακή λίρα έχασε πάνω από το ένα τρίτο της αξίας της έναντι του δολαρίου μόνο φέτος, παράλληλα με την απότομη αύξηση του πληθωρισμού που προκαλεί απότομη αύξηση στο κόστος ζωής καθώς το κράτος βυθίζεται βαθύτερα στο χρέος.
Ταξίδι θανάτου η διαδρομή Λιβύη-Ιταλία
Το ταξίδι της φυγής όμως κρύβει κινδύνους. Ο Αχμέντ περιέγραψε το πολυήμερο ταξίδι του με πλοίο μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας ως «ταξίδι θανάτου». Τουλάχιστον αυτό αισθανόταν όσο βρισκόταν πάνω στο πλοίο. Έβλεπε τη ζωή του να χάνεται.
«Βλέπουμε πλέον ολοένα και περισσότερους Αιγύπτιους να φτάνουν στην Ευρώπη λόγω της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης εκεί. Πρόκειται για ένα γνωστό πέρασμα αυτό από τη Λιβύη στην Ιταλία. Οι Αρχές το γνωρίζουν και κάνουν monitoring στην περιοχή. Στο μεγάλο ναυάγιο στη Λαμπεντούζα πριν κάποια χρόνια το πλοίο είχε φύγει από τη Λιβύη», αναφέρει ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Σύμφωνα με την υπηρεσία ασύλου της ΕΕ 45.207 βίζες Σένγκεν για νόμιμη είσοδο στην Ευρώπη εκδόθηκαν σε προξενεία σε όλη την Αίγυπτο πέρυσι, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου τρεις στους τέσσερις αιτούντες είχαν νόμιμο μέσο εισόδου. Αυτοί οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ένα τρίτο των θεωρήσεων Σένγκεν που εκδίδονταν ετησίως στους Αιγύπτιους πριν από την πανδημία του Covid-19,
Τα δίκτυα λαθρεμπορίου εδρεύουν τώρα κυρίως στη Λιβύη
Μεγάλα αλιευτικά σκάφη που προορίζονταν για νόμιμες εργασίες χρησιμοποιούνται τώρα για τη μεταφορά ανθρώπων σε όλη τη Μεσόγειο. Πάνω σ’ αυτά συνωστίζονται 400 έως 700 άτομα. Είναι μια πρόσφατη εξέλιξη που έχει ενταθεί, σύμφωνα με μέλη των ΜΚΟ.
Στα τέλη Οκτωβρίου του 2022, η .Ε.Ε υπέγραψε την τελευταία από μια σειρά συμφωνιών με την Αίγυπτο με στόχο τον περιορισμό της μετανάστευσης, με επιχορήγηση 80 εκατομμυρίων ευρώ για την περαιτέρω ενίσχυση της αιγυπτιακής ακτοφυλακής και των ναυτικών δυνάμεων και τη διακοπή της ροής ανθρώπων. «Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έχει αποδειχθεί επικερδής για τις αιγυπτιακές Αρχές, αλλά ελάχιστα ανακόπτει τα δίκτυα λαθρεμπορίου που εδρεύουν τώρα κυρίως στη Λιβύη», τονίζουν τα μέλη των ΜΚΟ.