Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν είναι πλέον ραγδαίες, με τους Ταλιμπάν να αποκτούν τον πλήρη έλεγχο της Καμπούλ.
Οι Ταλιμπάν έφτασαν μέχρι το προεδρικό μέγαρο, ενώ έχουν ήδη ξεσπάσει οι πρώτες συγκρούσεις με δεκάδες -επιβεβαιωμένα πάνω από 40- τραυματίες στα πέριξ της Καμπούλ. Την ίδια στιγμή, αναφορές για πυροβολισμούς στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, που αποτελεί τη μόνη διέξοδο, ανάγκασαν την πρεσβεία των ΗΠΑ να εκδώσει οδηγία προς τους πολίτες να το αποφεύγουν και να βρουν καταφύγιο.
Οι Ταλιμπάν μέσα στο προεδρικό μέγαρο:
Καμπούλ: Μια πόλη βυθισμένη στον φόβο
Τα διεθνή πρακτορεία μεταδίδουν εικόνες τρόμου από την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν.
Δρόμοι ερημωμένοι, άνθρωποι κλεισμένοι στα σπίτια, αστυνομικοί και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας που είχαν σχέση με τη φιλο-δυτική κυβέρνηση έβγαλαν τις στολές τους και πλέον κυκλοφορούν με πολιτικά. Άλλοι έβαλαν και άσπρα μαντίλια, το χρώμα των Ταλιμπάν. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες πολίτες της Καμπούλ στοιβάζονταν σε τράπεζες, προσπαθώντας να αποσύρουν τις οικονομίες τους και έτρεξαν στις αγορές για να «στοκάρουν» τρόφιμα.
Μιλώντας στο Guardian, ο Σαγιέντ, κάτοικος της Καμπούλ, περιέγραψε με δραματικά λόγια όσα ήδη συμβαίνουν και όσα έπονται:
«Ο κόσμος φοβάται. Φοβάται για τις οικογένειές του, για τις συζύγους και κυρίως τις κόρες τους. Ελάχιστοι κάτοικοι της Καμπούλ που έχουν σχέσεις με τους Ταλιμπάν χαίρονται αυτή τη στιγμή. Η πλειοψηφία πραγματικά φοβάται».
Ανησυχία για τις γυναίκες της Καμπούλ -Οι κάτοικοι δεν πιστεύουν στις υποσχέσεις των Ταλιμπάν για «ειρήνη»
Ο Σαγιέντ δήλωσε στον Guardian ότι καθώς οι Ταλιμπάν έμπαιναν στην πόλη είδε γυναίκες να κλαίνε στην άκρη του δρόμου, προσπαθώντας να βρουν ένα μέσο για να πάνε στα σπίτια τους και να κλειδωθούν. «Οι άνθρωποι έτρεχαν. Όλοι έψαχναν να βρουν ένα όχημα. Δεν υπάρχουν ταξί. Πριν, μια κούρσα κόστιζε δυο δολάρια, τώρα οι τιμές έχουν πενταπλασιαστεί».
Δυνάμεις των Ταλιμπάν πλέον έχουν τον πλήρη έλεγχο της πόλης. Όπως εξηγεί ο Σαγιέντ στην εφημερίδα, ύψωσαν τις σημαίες τους σε ιστορικά σημεία της πόλης, ενώ περικύκλωσαν ένα αστυνομικό τμήμα, καλώντας τους αστυνομικούς να παραδοθούν και να παραδώσουν τα όπλα τους.
Οι κάτοικοι της Καμπούλ δεν πιστεύουν στις υποσχέσεις των Ταλιμπάν για ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας. Στην πόλη, σύμφωνα με τον Guardian, ήδη κυκλοφορούν βίντεο με εκτελέσεις Αφγανών στρατιωτών από τους Ταλιμπάν, σε πόλεις όπως η Κανταχάρ. Οι μαχητές των Ταλιμπάν έκαναν εφόδους από σπίτι σε σπίτι.
«Θα ξεκινήσουν να κυνηγούν τους “προδότες”»
«Ξέρουμε τι θα συμβεί. Οι Ταλιμπάν θα αρχίσουν να κυνηγούν τους “προδότες”. Δηλαδή όποιους υπηρέτησαν στον Αφγανικό στρατό ή συνεργάστηκαν με το ΝΑΤΟ και τους Αμερικανούς. Θα αρχίσουν επίσης να στοχεύουν σπίτια πλουσίων επιχειρηματιών στην Καμπούλ» λέει ο Σαγιέντ.
«Είμαστε σε μια άσχημη κατάσταση. Δεν έχω χρήματα και έχω τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια (3, 5 και 14 ετών) και ένα 12χρονο κορίτσι. Δεν έχω τα μέσα και τα χρήματα για να διαφύγω, τα σύνορα είναι κλειστά» προσέθεσε. Σύμφωνα με τον Guardian, αρκετοί κάτοικοι ασκούν κριτική στους Αμερικανούς, λέγοντας ότι φυγάδευσαν τους διπλωμάτες τους και άφησαν τους Αφγανούς στη «μοίρα» τους.
«Αποτύχατε να στηρίξετε τη νέα γενιά του Αγανιστάν. Μια γενιά που μεγάλωσε στο μοντέρνο Αφγανιστάν ήλπιζε να χτίσει τη χώρα με τα δικά της χέρια. Με αίμα, πολύ κόπο και ιδρώτα» είπε, από την πλευρά της, στο Associated Press η Άισα Κουράμ, μια 22χρονη φοιτήτρια.
Θα επαναφέρουν τη Σαρία -Τι σημαίνει αυτό
Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, ο Σουχαΐλ Σαχίν, μίλησε νωρίτερα στο BBC και διαβεβαίωσε ξανά ότι οι κάτοικοι και οι περιουσίες τους είναι ασφαλείς. «Δεν θα υπάρξει εκδίκηση. Είμαστε υπηρέτες του λαού και αυτής της χώρας. Η ηγεσία μας έδωσε εντολή στις δυνάμεις μας να παραμείνουν στην πύλη της Καμπούλ και να μην μπουν στην πόλη» προσέθεσε. Λίγη ώρα αργότερα, ωστόσο, οι μαχητές των Ταλιμπάν απλώνονταν στα στενά της πρωτεύουσας.
Ο Σαχίν επιβεβαίωσε μάλιστα ότι οι Ταλιμπάν θα επαναφέρουν τον νόμο της Σαρία, κάνοντας λόγο για το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν.Όπως εξηγεί το Reuters, με την προηγούμενη εφαρμογή της Σαρία είχε απαγορευτεί στις γυναίκες να εργάζονται ή να σπουδάζουν και έπρεπε να είναι σε κατ’ οίκον αποκλεισμό. Η μόνη περίπτωση να κυκλοφορούν στον δρόμο είναι μόνο με τη συνοδεία ενός άνδρα. Με τη Σαρία οι δημόσιες εκτελέσεις (και με λιθοβολισμό) και τα μαστιγώματα ήταν μια καθημερινότητα.
Επιπλέον, απαγορεύονται τα δυτικά φιλμ και τα βιβλία.
Τι αλλάζει με την εισβολή των Ταλιμπάν στην Καμπούλ
Σύμφωνα με αναλυτές, η εισβολή των Ταλιμπάν στην Καμπούλ σηματοδοτεί τέσσερα βασικά «πλήγματα»: Την ταπείνωση των ΗΠΑ, την έγερση ενός νέο προσφυγικού ρεύματος, την αναζωπύρωση του εμπορίου οπίου και την αποσταθεροποίηση από τη γεωστρατηγική σκοπιά.
«Σηματοδοτεί πολλά. Είναι μια δραματική, τραγική εξέλιξη, μια κλιμακούμενη ανθρωπιστική κρίση στο Αφγανιστάν. Είναι βέβαιοι ότι θα έχουμε χιλιάδες νεκρούς, αντιπάλους του καθεστώτος. Η πτώση ήρθε πολύ γρήγορα» δήλωσε στον ΣΚΑΪ ο διεθνολόγος Δημήτρης Καιρίδης.
«Δεν το περίμεναν οι ΗΠΑ, ούτε και οι αναλυτές, με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να διαφύγουν στο εξωτερικό οι συνεργάτες των Αμερικανών που βρίσκονται τώρα στο στόχαστρο. Να μην έχετε αμφιβολία για το τί θα ακολουθήσει. Τα λόγια, οι υποσχέσεις των Ταλιμπάν για ηρεμία και ομαλή μετάβαση δεν πρέπει κανείς να τις παίρνει και πολύ σοβαρά. Εχουμε μια δραματική εξέλιξη για τον λαό του Αφγανιστάν και κυρίως τις γυναίκες» προσέθεσε.
Η ταπείνωση των ΗΠΑ -Το Αφγανιστάν γυρίζει 20 χρόνια πίσω
Σύμφωνα με τον κ. Καιρίδη υπάρχουν και συνέπειες γεωστρατηγικές. «Είναι μια μεγάλη ήττα της Αμερικής και της Δύσης συνολικά. Να θυμίσουμε ότι εκεί είχαμε τον μακρύτερο πόλεμο στην αμερικανική ιστορία. Είκοσι χρόνια ακριβώς, από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 με τα μεγάλα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ουάσινγκτον και τη Νέα Υόρκη κυρίως, που οδήγησαν στην επέμβαση των Αμερικανών. Φεύγουν ταπεινωμένοι, απολύτως ταπεινωμένοι. Ήταν μια επιχείρηση του ΝΑΤΟ στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα, η οποία απέτυχε και ξαναγυρνάει το Αφγανιστάν εκεί που ήταν πριν από 20 χρόνια, με τους Ταλιμπάν στην εξουσία. Αποτελεί προσωπικό πλήγμα για τον Μπάιντεν, τον Αμερικανό πρόεδρο, το οποίο θα κουβαλάει για όλη του τη θητεία. Και ήδη οι αντίπαλοί του στην Ουάσινγκτον, κυρίως οι Ρεπουμπλικάνοι, επιχειρούν να το εκμεταλλευτούν. Αν και η αποχώρηση ξεκίνησε επί Τραμπ και αυτό του δίνει έναν αέρα» σημείωσε.
«Η προέλαση των Ταλιμπάν ήταν ταχεία. Μέσα σε λίγες ημέρες και εβδομάδες κατέρρευσε αυτός ο στρατός των 300.000 του Αφγανιστάν, τον οποίον είχαν υπερεξοφλήσει οι ΗΠΑ με 100 δισ. δολάρια αξίας όπλα, τα οποία πλέον πέφτουν στα χέρια των Ταλιμπάν και, ενδεχομένως και της Αλ Κάιντα» ανέφερε στη συνέχεια.
Τι θα γίνει με τους πρόσφυγες;
Πολλές χώρες, μεταξύ αυτών η Ελλάδα και η Τουρκία -που κρατά ανοιχτή την πρεσβεία της στην Καμπούλ, έχουν στραμμένα τα βλέμματά τους στις προσφυγικές προεκτάσεις των εξελίξεων στο Αφγανιστάν. Σχολιάζοντας αυτή την πτυχή, ο κ. Καιρίδης είπε ότι «έχουμε ήδη πολλούς που περνούν τα σύνορα προς κεντρική Ασία ή προς Ιράν, καθ’ οδόν για την Ευρώπη. Είναι βέβαιο ότι θα έχουμε ένα νέο προσφυγικό – μεταναστευτικό ρεύμα μέσω Τουρκίας, το οποίο θα έρθει στα ανατολικά μας σύνορα και θα πρέπει με τη βοήθεια και των Ευρωπαίων, βεβαίως, να αντιμετωπίσουμε. Είναι μια από τις συνέπειες».
Επιπλέον, τόνισε ότι θα έχουμε μια έξαρση στο εμπόριο οπίου «το οποίο αποτελεί την πρωτοπαραγωγική πηγή του Αφγανιστάν και το οποίο οι Ταλιμπάν, προκειμένου να διατηρηθούν στην εξουσία, ανερυθρίαστα θα προχωρήσουν στην εξαγωγή του».
Η εγκατάλειψη των Κούρδων, Αρμένιων και Αφγανών από τις ΗΠΑ
«Έχουμε και μια μεγάλη προσβολή της αξιοπιστίας της Αμερικής, στην οποία έχουν επενδύσει πολλοί. Εμείς θέλαμε την επιστροφή της Αμερικής, γεωστρατηγικά. Βεβαίως, έχοντας εγκαταλείψει στο παρελθόν τους Κούρδους, πιο πρόσφατα τους Αρμένιους και τώρα τους Αφγανούς, είναι κάτι το οποίο όλοι διαβάζουν, όλοι βλέπουν, ενισχύεται η Κίνα, ενισχύονται οι αντίπαλοι της Δύσης, η Ευρώπη στο περιθώριο και η Αμερική σε μεγάλο σκεπτικισμό για το τί πήγε λάθος. Μετά από 2,3 τρις. Που ξόδεψε εκεί και χιλιάδες νεκρούς Αμερικανούς στρατιώτες, για να έχουμε σήμερα αυτό το θέαμα. Την επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου, 20 χρόνια μετά από εκείνα τα τρομερά τρομοκρατικά χτυπήματα, τους Ταλιμπάν στην Καμπούλ» υπογράμμισε ακολούθως ο κ. Καιρίδης.
Καταλήγοντας, ο έμπειρος διεθνολόγος είπε:
«(σ.σ. με τις εξελίξεις) Ενισχύονται κάποιοι από τους συμμάχους των Ταλιμπάν, κυρίως το Πακιστάν, το οποίο είχε χρηματοδοτήσει. Κάποιοι δεν θέλουν, όπως το Ιράν. Ενδεχομένως δημιουργείται ένα παράθυρο συνεννόησης του Ιράν με τη Δύση, ένα μικρό παράθυρο. Η Κίνα θα δούμε πώς θα λειτουργήσει, διότι έχει το δικό της μουσουλμανικό πρόβλημα στο εσωτερικό και δεν θέλει τους φανατικούς μουσουλμάνους, αλλά προς το παρόν χαίρεται από την ταπείνωση της Αμερικής. Υπάρχει ο κίνδυνος μιας ανάφλεξης στο εσωτερικό ενός εμφυλίου πολέμου, στον οποίο θα σπεύσουν οι όμορες χώρες, Πακιστάν, Ινδία, Ιράν, Κίνα, Ρωσία να εκμεταλλευτούν. Άρα έχουμε οπωσδήποτε μια εστία αποσταθεροποίησης. Οι Ταλιμπάν δεν θα προσφέρουν σταθερότητα στο Αφγανιστάν. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο»