«Λευκός καπνός» βγήκε μετά τις μαραθώνιες συζητήσεις στις Βρυξέλλες, καθώς λίγο μετά τα μεσάνυχτα στη Σύνοδο Κορυφής έγινε γνωστό πως οι 27 κατέληξαν σε συμφωνία για Κόστα, Κάλας και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με το Politico, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι απείχε από την ψήφο για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ ήθελε να καταψηφίσει την Κάγια Κάλας και τον Αντόνιο Κόστα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τα προτεινόμενα από τις τρεις πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι) πρόσωπα που θα αναλάβουν τα τρία κορυφαία αξιώματα στην ΕΕ.
«Κλείδωσαν» Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Κάλας και Κόστα στα ανώτατα ευρωπαϊκά αξιώματα
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναλαμβάνει για άλλα πέντε χρόνια πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, από τους Σοσιαλδημοκράτες, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης. Η Εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας, από τους Φιλελεύθερους, θα είναι η επόμενη ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας για θητεία πέντε ετών.
Τα πρόσωπα εγκρίθηκαν με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. τουλάχιστον 21 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού).
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν σχεδόν αμέσως το «πράσινο φως» πρώτα στις υποψηφιότητες του Αντόνιο Κόστα και της Κάγια Κάλας. Η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εγκρίθηκε στο τέλος.
Η συζήτηση και η ψηφοφορία για τα κορυφαία αξιώματα διήρκεσε περίπου μιάμιση ώρα.
Από την αίθουσα είχαν αποχωρήσει η Εσθονή πρωθυπουργός, λόγω υποψηφιότητας, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ψήφισε κατά των υποψηφιοτήτων της Κάγια Κάλας και του Αντόνιο Κόστα, ενώ επέλεξε την αποχή στην ψηφοφορία για την υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Κατά μιας δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Προεδρία της Κομισιόν ψήφισε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ενώ η αποχή ήταν η επιλογή του στην ψηφοφορία για την υποψηφιότητα της Κάγια Κάλας.
Μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία θα διεξαχθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 18 Ιουλίου, στην πρώτη Ολομέλεια της νέας Ευρωβουλής, στο Στρασβούργο. Για την έγκρισή της χρειάζεται απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.
Νωρίτερα, ο Τσέχος πρωθυπουργός, Πετρ Φιάλα, είχε ταχθεί με ανάρτησή του στο Twitter υπέρ της τριάδας Φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλας, δηλώνοντας ότι οι υποψηφιότητές τους πληρούν τόσο πολιτικά, όσο και γεωγραφικά κριτήρια, από την άποψη της τήρησης των ισορροπιών. Μετέφερε επίσης τη θετική του εμπειρία από τη συνεργασία μαζί τους, γεγονός που αξιολογείται ως σημαντικό, καθώς η Τσεχία ανήκει στο ECR (Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές) της Μελόνι.
Νωρίτερα, η Γαλλία και η Γερμανία… αιφνιδίασαν τους ηγέτες των άλλων κρατών στις Βρυξέλλες, καθώς με έγγραφό τους, την ώρα που ξεκινούσε η συζήτηση για τη στρατηγική ατζέντα, ζήτησαν από κοινού ένα ευρύ φάσμα τροπολογιών πάνω σε αυτήν για την επόμενη πενταετία.
Πρόκειται, σύμφωνα με το Politico, για ένα έγγραφο που προετοιμαζόταν εδώ και μήνες από τον Σαρλ Μισέλ και συζητήθηκε μεταξύ αξιωματούχων των κρατών της ΕΕ.
Ωστόσο, αυτή η κίνηση «εξόργισε τους υπόλοιπους ηγέτες της ΕΕ», καθώς πρόκειται για μια πρωτοβουλία που πήραν τα δύο κράτη τελευταία στιγμή, χωρίς προφανώς να ενημερωθούν οι υπόλοιποι.
Το κλίμα δεν ήταν ιδιαίτερα καλό μετά από αυτό, ανέφεραν δύο διπλωματικές πηγές στην ιστοσελίδα, λίγο πριν η κουβέντα πάει στο ζήτημα των τριών προσώπων που θα αναλάβουν τα υψηλότερα αξιώματα στην Ευρώπη.
Ποιες αλλαγές θέλουν Παρίσι και Βερολίνο στη στρατηγική ατζέντα
Παρίσι και Βερολίνο μαζί με τον Μισέλ πρότειναν μία σειρά από αλλαγές στην ατζέντα των θεμάτων που θα απασχολήσουν την ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Τα κύρια σημεία που θέλουν να προσθέσουν οι δύο χώρες είναι τα εξής:
Για την πολιτική για το κλίμα: «Να συνεχίσουμε την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη της Πράσινης Συμφωνίας».
Για την άμυνα: «Μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του».
Για την πολιτική ανταγωνισμού: «Πρέπει να αναθεωρήσουμε τους ευρωπαϊκούς κανόνες και πρακτικές ανταγωνισμού και να επιτρέψουμε τη σύσταση κοινοπραξιών και ενοποίησης σε βασικούς τομείς, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα».
Σχετικά με τη διεύρυνση: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει την ανάγκη να τεθούν οι απαραίτητες εσωτερικές βάσεις και μεταρρυθμίσεις για την εκπλήρωση των μακροπρόθεσμων φιλοδοξιών της Ένωσης και την αντιμετώπιση βασικών ερωτημάτων που σχετίζονται με τις προτεραιότητες και τις πολιτικές της, καθώς και την ικανότητά της να ενεργεί έναντι μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα και όλο και πιο περίπλοκες προκλήσεις».
Την ίδια στιγμή, οι δύο χώρες θέλουν να διαγραφεί μία παράγραφος σχετική με την άμυνα: «εμβληματικά έργα και αμυντικές πρωτοβουλίες κοινού ενδιαφέροντος σε ολόκληρη την ΕΕ».
Η ενοχλημένη Μελόνι και ο εκνευρισμένος Όρμπαν
Νωρίτερα, οι ηγέτες των 27 κρατών συζήτησαν για τα ζητήματα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, καθώς και του Ανταγωνισμού, χωρίς να υπάρξουν ιδιαίτερες διαφωνίες.
Το... φλέγον θέμα ήταν τα πρόσωπα που θα πάρουν τα τρία μεγάλα αξιώματα, κάτι που είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις της Μελόνι, αλλά και του Βίκτορ Όρμπαν, για διαφορετικούς όμως λόγους.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός ήταν εξοργισμένη που η παράταξη των Συντηρητικών δεν κλήθηκε στις διαπραγματεύσεις και ιταλικά δημοσιεύματα ανέφεραν πως σκεφτόταν να μη συμμετέχει στις τελικές συζητήσεις, ωστόσο θα ήθελε να στηρίξει τη Φον ντερ Λάιεν για την προεδρία στην Κομισιόν.
Αντίθετα, θέλει να μπλοκάρει την παρουσία του Κόστα και της Κάλας στα άλλα δύο σημαντικά αξιώματα.
Στο ΕΛΚ, πάντως, γίνεται από το μεσημέρι μια προσπάθεια προσέγγισης προς τη Μελόνι, ώστε να έχουν τη στήριξή της και να πέσουν οι τόνοι.
Ο Όρμπαν, από την πλευρά του, τόνισε ξεκάθαρα αντίθετος με όλες τις επιλογές, κάνοντας επίθεση σε ΕΛΚ, Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθερους, αναφέροντας πως «εξαπάτησαν» τους Ευρωπαίους πολίτες και τονίζοντας πως πρόκειται για «επαίσχυντη συμφωνία».
Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, η Λεπέν με τους 30 ευρωβουλευτές της, σε συνεργασία με την ευρωομάδα της Μελόνι, έχουν τη δυνατότητα να μπλοκάρουν την επικύρωση της Φον ντερ Λάιεν και των επιτρόπων της στο Ευρωκοινοβούλιο, σαμποτάροντας τις επιλογές των αρχηγών κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ομως η Μελόνι είναι σε δύσκολη θέση, καθώς στην περίπτωση της Λάιεν δεν είναι αρνητική, το αντίθετο μάλιστα.
Η παρέμβαση Μητσοτάκη στη συζήτηση για την Άμυνα
Νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε παρέμβαση στη συζήτηση για την Αμυνα. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι είναι «αναμφισβήτητη η ανάγκη αναβάθμισης των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Υπογράμμισε, επίσης, ότι «βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα σε αυτό τον τομέα, να αναπτύξει και να χρηματοδοτήσει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και να μην εξαρτάται από τρίτους. Οτιδήποτε λιγότερο στέλνει το λάθος μήνυμα».
Σύμφωνα με τα ΜΜΕ που καλύπτουν τις εξελίξεις στις Βρυξέλλες, στη συζήτηση για την Αμυνα, ο Μακρόν έπαιξε τον ρόλο του «μεσολαβητή με μία συμβιβαστική πρόταση».
Την ίδια ώρα, Γερμανία και Ολλανδία ήταν κάθετα αντίθετες με το ενδεχόμενο ενός κοινού δανεισμού της ΕΕ (μια επιλογή που, σύμφωνα με έναν διπλωμάτη, δεν αναφέρθηκε ποτέ ρητά στην αίθουσα, εκτός από τον Ζοζέπ Μπορέλ).
Τα συμπεράσματα για τη Μέση Ανατολή και η αναφορά στην Κύπρο
Εν τω μεταξύ, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη Μέση Ανατολή περιέχουν αναφορά στα κράτη-μέλη που απειλούνται, μετά τα μηνύματα που εξαπέλυσε σε βάρος της Κύπρου ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα.
Ειδικότερα, επισημαίνεται: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο κάθε απειλή κατά των κρατών μελών της ΕΕ που συμβάλλει στην κλιμάκωση και επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη του προς τα κράτη μέλη της ΕΕ».