Oι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου συμφώνησαν για την αύξηση της παρουσίας των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια με νόμο.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε Τρίτη το βράδυ αποσκοπεί στη διασφάλιση της ισότητας των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών στην ΕΕ.
Τουλάχιστον το 40% των μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών θα πρέπει να είναι γυναίκες
Η οδηγία γνωστή ως «γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια» αποσκοπεί στην καθιέρωση διαφανών διαδικασιών πρόσληψης στις εταιρείες, έτσι ώστε τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών να καλύπτονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο.
Χάρη στο Ευρωκοινοβούλιο, οι εταιρείες θα πρέπει να συμμορφωθούν με τον στόχο αυτό έως το τέλος Ιουνίου 2026, αντί για τις 31 Δεκεμβρίου 2027 όπως προέβλεπε η πρόταση του Συμβουλίου. Στις περιπτώσεις που υποψήφιοι διαθέτουν τα ίδια προσόντα για μια θέση, προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται σε υποψήφιες του υποεκπροσωπούμενου φύλου.
Οι ευρωβουλευτές επέμειναν ότι η επαγγελματική αξία των υποψηφίων θα πρέπει να παραμείνει το βασικό κριτήριο στις διαδικασίες επιλογής, οι οποίες θα πρέπει να είναι διαφανείς, στο πλαίσιο της συμφωνίας που επετεύχθη. Οι εισηγμένες εταιρείες θα υποχρεούνται να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές μία φορά το χρόνο σχετικά με την εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά τους συμβούλια και, εάν δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν να τους επιτύχουν. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να είναι δημόσιες και εύκολα προσβάσιμες στον διαδικτυακό τόπο κάθε εταιρείας.
Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζομένους θα εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.
Κυρώσεις
Η πρόταση περιλαμβάνει αποτελεσματικές, αποτρεπτικές και αναλογικές κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τις ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες διορισμού στελεχών. Το Κοινοβούλιο κατόρθωσε να συμπεριλάβει παραδείγματα συγκεκριμένων μέτρων επιβολής κυρώσεων, όπως πρόστιμα και την ακύρωση (από δικαστική αρχή) της επιλογής μελών του διοικητικού συμβουλίου για εταιρείες που παραβιάζουν τις εθνικές διατάξεις που θα θεσπιστούν σύμφωνα με την οδηγία.
«Ήρθε πλέον καιρός να ληφθούν δεσμευτικά μέτρα»
Η συνεισηγήτρια Έβελιν Ρέγκνερ (Σοσιαλιστές, Αυστρία) δήλωσε: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί την έκδοση οδηγίας για περισσότερες γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Το Συμβούλιο ήταν τελικά έτοιμο να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων 10 χρόνια μετά την υποβολή της πρότασης της Επιτροπής.
Ήρθε πλέον καιρός να ληφθούν δεσμευτικά μέτρα. Περισσότερες γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια σημαίνει πιο ανθεκτικές εταιρείες, πιο καινοτόμες, αλλά και αλλαγή δομών από την κορυφή προς τη βάση στους εργασιακούς χώρους. Ένα από τα κύρια επιτεύγματά μας είναι η διαφάνεια. Οι διαδικασίες επιλογής πρέπει να βασίζονται σε σαφή, προκαθορισμένα κριτήρια και, με την παρούσα συμφωνία, θα επιλέγονται μόνο οι καλύτεροι υποψήφιοι, βελτιώνοντας έτσι τη συνολική ποιότητα των συμβουλίων.»
Ικανοποιήση για την Φον ντερ Λάιεν
Ένα προσωπικό στοίχημα φαίνεται να κερδίζει η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Κομισιόν, με τη συμφωνία για την εκπροσώπηση των γυναικών στα ΔΣ των εταιρειών. Η ίδια σχολιασε την ιστορική συμφωνία που ανοίγει το δρόμο για την νομοθετική διαδικασία ως εξής:
«Επιτέλους έχουμε συμφωνία για την πρόταση "Οι γυναίκες στα Συμβούλια" της Κομισιόν. Ευχαριστώ όλους όσους δούλεψαν σε αυτό το βασικό έγγραφο για μια δεκαετία. Αυτή είναι μια μεγάλη μέρα για τις γυναίκες στην Ευρώπη. Είναι επίσης μια εξαιρετική μέρα για τις εταιρείες. Διότι περισσότερη ποικιλομορφία σημαίνει περισσότερη ανάπτυξη, περισσότερη καινοτομία.»
Μία εκ των βασικών δεσμεύσεων της προέδρου της Κομισιόν όταν πρωτοανέλαβε καθήκοντα ήταν η βελτίωση της εκπροσώπησης και της συμμετοχής στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, των γυναικών.
Πώς ξεκίνησε
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε για πρώτη φορά την πρότασή της το 2012 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση το 2013. Ο φάκελος μπλοκαρίστηκε από το Συμβούλιο για σχεδόν μια δεκαετία, έως ότου οι υπουργοί Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καταλήξουν τελικά σε μια κοινή θέση τον περασμένο Μάρτιο.
Σήμερα, μόνο το 30,6% των μελών των διοικητικών συμβουλίων στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ είναι γυναίκες, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών (από 45,3% στη Γαλλία έως 8,5% στην Κύπρο).
Τελική ευθεία
Μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εγκρίνουν επίσημα τη συμφωνία, η οδηγία θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν την οδηγία δύο έτη μετά την έκδοσή της. Το Κοινοβούλιο κατόρθωσε να συμπεριλάβει σε μεταγενέστερο στάδιο αξιολόγηση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας σχετικά με το κατά πόσον οι μη εισηγμένες εταιρείες θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.