Ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί θα πραγματοποιήσει σήμερα την πρώτη του επίσκεψη στην Τουρκία, ελπίζοντας οι δύο χώρες να βάλουν στην άκρη τις διαφωνίες του παρελθόντος και να διαμορφώσουν κοινή απάντηση στις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα.
Ένθερμος υπέρμαχος του παλαιστινιακού σκοπού ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκφράστηκε υπέρ της Χαμάς καθώς αυξανόταν ο αριθμός των θυμάτων στη Λωρίδα της Γάζας μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς εναντίον του θύλακα, σε αντίποινα για την επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης στις 7 Οκτωβρίου που προκάλεσε τον θάνατο 1.200 ανθρώπων.
Συνάντηση Ιρανού προέδρου με Ερντογάν για τη Γάζα
Τουλάχιστον 15.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την αρχή του πολέμου, στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Ερντογάν έχει χαρακτηρίσει το Ισραήλ «κράτος τρομοκράτη» και έχει εκτιμήσει ότι η Χαμάς είναι «μια ομάδα απελευθερωτών που προστατεύουν τη γη τους».
Όμως οι συνεδριάσεις των ηγετών μουσουλμανικών και αραβικών χωρών δεν έχουν επιτρέψει μέχρι στιγμής να υπάρξει συμφωνία για την υιοθέτηση άμεσων οικονομικών και πολιτικών μέτρων εναντίον του Ισραήλ για την επιχείρησή του στη Γάζα.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο Ιρανός πρόεδρος ενδέχεται στη διάρκεια της επίσκεψής του να προσπαθήσει να πείσει την Άγκυρα να προχωρήσει πέρα από τα λόγια και να διακόψει τις εμπορικές της σχέσεις με το Ισραήλ.
«Το Ιράν αναμένει από την Τουρκία να αναστείλει τις άμεσες και έμμεσες εμπορικές συναλλαγές της με το Ισραήλ», εκτιμά ο διευθυντής του Κέντρου Ιρανικών Σπουδών της Κωνσταντινούπολης, ο Χακί Ουιγούρ. «Η Τουρκία ωστόσο υιοθέτησε μια προσέγγιση στην οποία προσέχει ιδιαίτερα να διαχωρίζει τα πολιτικά από τα εμπορικά ζητήματα», προσθέτει.
Η επίσκεψη του Ραϊσί πραγματοποιείται την ώρα που Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν να παρατείνουν την τετραήμερη εκεχειρία τους ως την Πέμπτη, στο πλαίσιο της οποίας αφέθηκαν ελεύθεροι δεκάδες όμηροι που κρατούσε το παλαιστινιακό κίνημα και Παλαιστίνιοι κρατούμενοι.
Κοινά σύνορα μήκους 535 χιλιομέτρων
Η Τουρκία και το Ιράν έχουν κοινά σύνορα μήκους 535 χιλιομέτρων και μια περίπλοκη ιστορία που έχει σημαδευτεί από στενές οικονομικές σχέσεις, αλλά και διαφωνίες αναφορικά με περιφερειακές συγκρούσεις.
Η Άγκυρα στηρίζει ομάδες ανταρτών στη Συρία που μάχονται κατά του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, τον οποίο στηρίζουν η Τεχεράνη και η Μόσχα.
Η στήριξη της Τουρκίας στο Αζερμπαϊτζάν στην εδαφική του διαμάχη με την Αρμενία για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο κατέλαβε το Μπακού στην πιο πρόσφατη επιχείρηση- αστραπή του, έχει επίσης ενοχλήσει το Ιράν.
Η Τεχεράνη ανησυχεί ότι η άνοδος της ισχύος του Μπακού στην περιοχή του Καυκάσου ενδέχεται να τροφοδοτήσει τις αυτονομιστικές φιλοδοξίες της δικής της αζέρικης μειονότητας.
Εξάλλου το Ιράν αντιμετωπίζει με καχυποψία τις φιλοδοξίες του Αζερμπαϊτζάν να δημιουργήσει έναν διάδρομο στο έδαφος της Αρμενίας προς τον θύλακα Ναχιτσεβάν, κατά μήκος των βόρειων συνόρων του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να περιπλέξει την πρόσβαση της Τεχεράνης στην Αρμενία.
«Η μεγαλύτερη διαφωνία μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράν αφορά τον Καύκασο και το Ναγκόρνο Καραμπάχ», επιβεβαιώνει ο Αρίφ Κεσκίν ερευνητής ειδικός στις ιρανοτουρκικές σχέσεις με έδρα την Άγκυρα.
«Με τη σύγκρουση στη Γάζα αυτό το θέμα μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, αλλά παραμένει σημαντικό», προσθέτει.
«Βιώσιμη ειρήνη»
Σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, ο Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία την Κυριακή με τον Ιρανό πρόεδρο με θέμα «την κοινή θέση ενάντια στη βιαιότητα του Ισραήλ».
Σύμφωνα με έκθεση του Eurasia Group, «το Ιράν διστάζει να επέμβει στην τρέχουσα κρίση στη Μέση Ανατολή και πιθανόν θα αποφύγει οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να την επιδεινώσει».
Και ο Ερντογάν έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία του για το ενδεχόμενο εξάπλωσης του πολέμου. «Το Ιράν και η Τουρκία θα εξακολουθήσουν να συνεργάζονται ώστε η προσωρινή εκεχειρία να γίνει μόνιμη και να επιτευχθεί βιώσιμη ειρήνη», τόνισε η τουρκική προεδρία μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών.
ΑΠΕ-ΜΠΕ