Καθώς το Ισραήλ εντείνει τον πόλεμο σε πολλαπλά μέτωπα στη Μέση Ανατολή, κανείς δεν ξέρει ποιo είναι το φινάλε το οποίο θέλει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Όταν οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, στη Γάζα την περασμένη εβδομάδα, πολλοί μέσα και έξω από το Ισραήλ ήλπιζαν ότι θα ήταν η στιγμή που ο Νετανιάχου θα κήρυττε τη νίκη και θα αποκλιμάκωνε την επιχείρηση στη Γάζα, με την ελπίδα να εξασφαλίσει εκεχειρία και συμφωνία απελευθέρωσης των ομήρων.
Μία εβδομάδα μετά τον θάνατο του Σινουάρ, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι έκαναν λάθος, επισημαίνει το CNN σε ανάλυσή του.
Ο Νετανιάχου έχει ορκιστεί να συνεχίσει να πολεμά
Ο Νετανιάχου, ο οποίος γιόρτασε τα 75α γενέθλιά του τη Δευτέρα, είναι ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, καθοδηγώντας τη χώρα του στον μακροβιότερο πόλεμο που έχει γίνει ποτέ.
Οι διεθνείς σύμμαχοι του Ισραήλ, καθώς και πολλοί στο εσωτερικό της χώρας, πιέζουν τον Νετανιάχου να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο τώρα, επισημαίνοντας ότι η δολοφονία του Σινουάρ έγινε μετά από άλλες στρατιωτικές επιτυχίες, με πιο χαρακτηριστική τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα.
Αντ' αυτού, όμως, ο Νετανιάχου έχει ορκιστεί να συνεχίσει να πολεμά, αφήνοντας τον κόσμο να υποθέτει μόνο ποιος μπορεί να είναι ο απώτερος στόχος του. Έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι φιλοδοξίες του μπορεί να υπερβαίνουν κατά πολύ τη συντριβή της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, των δύο πιο άμεσων απειλών που αντιμετωπίζει το Ισραήλ. Εξάλλου, ο Νετανιάχου είπε ότι η δολοφονία του Νασράλα ήταν «ένα απαραίτητο βήμα» προς την κατεύθυνση της αλλαγής «της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή για τα επόμενα χρόνια», εγείροντας ανησυχίες σχετικά με την προθυμία του να βυθίσει το Ισραήλ σε μια άμεση αντιπαράθεση με το Ιράν.
Το Ισραήλ και το Ιράν βρίσκονται επικίνδυνα κοντά σε μια ακόμη μεγάλη κλιμάκωση μετά την επίθεση του Ιράν με βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου. Ο Νετανιάχου υποσχέθηκε αμέσως αντίποινα, αλλά τρεις εβδομάδες αργότερα ο κόσμος εξακολουθεί να περιμένει να δει τι θα κάνει το Ισραήλ στη συνέχεια.
Οι ΗΠΑ και άλλοι σύμμαχοι προέτρεψαν τον Νετανιάχου να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να αποφύγει να πλήξει τα πυρηνικά και πετρελαϊκά περιουσιακά στοιχεία του Ιράν, αλλά δεν είναι σαφές αν το πέτυχαν.
Ο Νετανιάχου έχει δηλώσει δημοσίως ότι θέλει ο στρατός του να εξαλείψει τους πληρεξουσίους του Ιράν που αποτελούν την πιο άμεση απειλή για το Ισραήλ, τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο. Αλλά γίνεται όλο και πιο προφανές ότι αυτό μπορεί να είναι αδύνατο να επιτευχθεί, σημειώνει η ανάλυση του αμερικανικού μέσου.
Η σημερινή κατάσταση στη βόρεια Γάζα δείχνει το γιατί, τονίζεται. Ο ισραηλινός στρατός έχει ήδη αποσυρθεί από την περιοχή δύο φορές, αφού δήλωσε και τις δύο φορές ότι είχε συντρίψει τη Χαμάς εκεί. Ωστόσο, νωρίτερα αυτόν το μήνα οι IDF μπήκαν ξανά, αφού είδαν, όπως είπαν, σημάδια επανεμφάνισης της Χαμάς στην περιοχή.
Η βόρεια Γάζα είναι τώρα και πάλι ένα από τα επίκεντρα του πολέμου, με τις IDF να προκαλούν τεράστια δεινά στους ανθρώπους που είχαν επιστρέψει σε ό,τι είχε απομείνει από τα σπίτια τους μετά την τελευταία ισραηλινή αποχώρηση.
Ομοίως, εβδομάδες μετά την επιχείρηση του Ισραήλ στο Λίβανο, η Χεζμπολάχ συνεχίζει να χτυπά. Ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που εκτοξεύτηκε το Σαββατοκύριακο πέρασε μέσα από την ισραηλινή αεράμυνα και έπληξε το παραλιακό σπίτι του Νετανιάχου.
Το «αγκάθι» των ομήρων
Η απροθυμία του Νετανιάχου να συνάψει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ακόμη και τώρα που έχει εξασφαλίσει αρκετές στρατιωτικές νίκες, έχει εξοργίσει πολλούς στο Ισραήλ.
Οι εβδομαδιαίες μαζικές διαμαρτυρίες εναντίον του ίδιου και της κυβέρνησής του έχουν επανέλθει, απαιτώντας μια συμφωνία με τη Χαμάς που θα εξασφάλιζε την απελευθέρωση των 101 ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα.
Ο Αβίβ Μπουσίνσκι, πρώην σύμβουλος και εκπρόσωπος του Νετανιάχου, ο οποίος τώρα είναι πολιτικός αναλυτής, δήλωσε ότι η τύχη των ομήρων -δεκάδες από τους οποίους πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί- είναι ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική πολιτική κληρονομιά του Νετανιάχου.
«Αν ο Νετανιάχου δεν καταφέρει να απελευθερώσει άλλους ομήρους, είτε με στρατιωτικά μέσα είτε με διπλωματικά, θα πουν ότι απέτυχε και θα θυμούνται πάντα αυτό που αποκαλούν "Η πρόταση Νετανιάχου" τον Ιούλιο, όπου έλεγαν ότι ο Νετανιάχου, την τελευταία στιγμή, πρόσθεσε μερικούς ακόμη όρους σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, τερματίζοντας, ουσιαστικά, τη δυνατότητα συμφωνίας», είπε.
Ο Μπουσίνσκι δήλωσε στο CNN ότι αν ο πόλεμος τελειώσει χωρίς να απελευθερωθούν άλλοι όμηροι, πιθανόν κάποιοι να αρχίσουν να αμφισβητούν την απόφαση για τη δολοφονία του Σινουάρ -κάτι που χαιρετίστηκε σχεδόν καθολικά σε όλο το Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα.
«Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος μου, ότι οι άνθρωποι θα πουν: "α, βλέπετε, κάναμε λάθος που εξουδετερώσαμε το μοναδικό άτομο με το οποίο θα μπορούσατε να διαπραγματευθείτε… ποιος ξέρει τι θα συνέβαινε, αλλά τουλάχιστον είχατε κάποια πόρτα για να χτυπήσετε"», πρόσθεσε.
Τι ζυγίζει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ
Ο Νετανιάχου παίζει ένα περίπλοκο παιχνίδι, προσπαθώντας να εξισορροπήσει τις αντιφατικές απαιτήσεις των πολλών συμμάχων που δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει. Η κυβέρνησή του βασίζεται στην υποστήριξη ακροδεξιών, όπως ο υπουργός Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν-Γβιρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, οι οποίοι δεν κρύβουν ότι θέλουν το Ισραήλ να συνεχίσει να κατέχει τη Γάζα και προτείνουν ακόμη και την κατασκευή εβραϊκών οικισμών εκεί.
Τα ποσοστά δημοτικότητας του Νετανιάχου έχουν βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο, αλλά όχι αρκετά ώστε να μπορέσει να προκηρύξει νέες εκλογές και να τις κερδίσει.
Ο Gayil Talshir, πολιτικός επιστήμονας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, εξήγησε ότι μια ευρύτερη κυβέρνηση εθνικής ενότητας δεν αποτελεί επιλογή για τον Νετανιάχου, καθώς αυτό θα σήμαινε πιθανότατα μια δημόσια έρευνα, με επικεφαλής δικαστή, για τις αποτυχίες που οδήγησαν στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Επιπλέον, ο Νετανιάχου εξακολουθεί να βρίσκεται στο σταυρόνημα των δικαστών για διάφορες κατηγορίες απάτης, απιστίας και δωροδοκίας. Είναι προγραμματισμένο να αρχίσει να καταθέτει τον Δεκέμβριο - ο πρώτος εν ενεργεία Ισραηλινός πρωθυπουργός που εμφανίζεται στο δικαστήριο ως κατηγορούμενος.
Ταυτόχρονα, ο Νετανιάχου πρέπει να λάβει υπόψη του τις απαιτήσεις των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει το Ισραήλ να εργαστεί προς την κατεύθυνση μιας συμφωνίας που θα τερματίσει τον πόλεμο.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν επισκέφθηκε το Ισραήλ την Τρίτη, προτρέποντας τον Νετανιάχου και την κυβέρνησή του να κάνουν περισσότερα για την αποκλιμάκωση της έντασης. Αλλά ο Νετανιάχου φαίνεται να έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη ανοσία απέναντι στις πιέσεις των ΗΠΑ - το ταξίδι του Μπλίνκεν αυτή την εβδομάδα είναι η 11η επίσκεψή του στη Μέση Ανατολή μέσα σε ένα χρόνο, αλλά, όπως και τα προηγούμενα ταξίδια, φαίνεται να έχει πετύχει ελάχιστα.
Το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών
Με τις αμερικανικές εκλογές να μοιάζουν να βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πρέπει να αξιολογήσει προσεκτικά την προσέγγισή του στο Ισραήλ, ώστε να μην πλήξει τις πιθανότητες νίκης της αντιπροέδρου του, Κάμαλα Χάρις. Πρέπει να φανεί ότι τηρεί σκληρή στάση απέναντι στη φρικτή ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα για να σταματήσει τους Αραβοαμερικανούς και τους προοδευτικούς από το να εγκαταλείψουν το κόμμα του για τον πόλεμο που διεξάγει το Ισραήλ εκεί.
Ωστόσο, πρέπει επίσης να συνεχίσει να στηρίζει το Ισραήλ για να μην εξοργίσει τους μετριοπαθείς και εβραίους ψηφοφόρους που περιμένουν από τις ΗΠΑ να σταθούν στο πλευρό του εβραϊκού κράτους ό,τι κι αν συμβεί.
«Οι αμερικανικές εκλογές παίζουν δραματικό ρόλο στο πώς ο Νετανιάχου αντιλαμβάνεται τι πρόκειται να συμβεί», δήλωσε ο Ταλσίρ στο CNN.
«Έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας, διότι είναι πολύ λίγες οι πιθανότητες να μπορέσει ο Μπάιντεν να συγκρατήσει τον Νετανιάχου τώρα. Αλλά μετά τις 5 Νοεμβρίου τα πράγματα θα αλλάξουν», πρόσθεσε.
Ο Gayil Talshir εξήγησε ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει, η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να ασκήσει πολύ μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ για τον τερματισμό του πολέμου κατά τους δύο μήνες που μεσολαβούν μεταξύ των εκλογών και της ορκωμοσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ. Ο Μπάιντεν έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να αυξήσει την πίεση, προειδοποιώντας το Ισραήλ ότι οι ΗΠΑ μπορεί να σταματήσουν να προμηθεύουν το Ισραήλ με όπλα, εκτός αν βελτιωθεί η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα.
Το μεγάλο φινάλε για τον Νετανιάχου
Για τον Νετανιάχου, η δημιουργία μιας κληρονομιάς ως ο πρωθυπουργός που έσωσε τη χώρα του είναι το όνειρο, είπε ο Μπουσίνσκι, προσθέτοντας ότι αν το καταφέρει αυτό, θα μπορούσε ακόμη και να εξετάσει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί.
«Αν καταφέρει να καταλήξει ως ένας μεγάλος ήρωας, θα πει στον εαυτό του ''φτάνει πια"».
«Και τότε η αποστολή του θα ήταν να συνάψει κάποιου είδους συμφωνία με την εισαγγελία. Ίσως τον αφήσουν να φύγει και θα μπορέσει να πάει στο εξωτερικό, να δώσει διαλέξεις ως αυτός που νίκησε την τρομοκρατία… και με καθαρό ποινικό μητρώο θα μπορεί να κάθεται σε κάθε είδους συμβουλευτικές επιτροπές και να κερδίζει πολλά χρήματα», κατέληξε ο Μπουσίνσκι.