Η Σουηδία είναι αντιμέτωπη με σοβαρή έλλειψη σπέρματος για υποβοηθούμενη κύηση καθώς οι δυνητικοί δωρητές αποφεύγουν τα νοσοκομεία λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα να παύσουν οι διαδικασίες τεχνητής γονιμοποίησης σε μεγάλα τμήματα του υγειονομικού συστήματος και να παραταθούν για χρόνια οι περίοδοι αναμονής.
«Ξεμένουμε από σπέρμα. Πότε δεν είχαμε τόσο λίγους δωρητές όσο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους», δήλωσε η Αν Τούριν Κγέλμπεργκ, επικεφαλής της μονάδας αναπαραγωγής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Γκέτενμποργκ. Η έλλειψη σημαίνει ότι ο χρόνος αναμονής για υποβοηθούμενη κύηση αυξήθηκε πέρυσι από τους περίπου έξι μήνες σε σχεδόν 30 μήνες, ίσως και περισσότερο, δήλωσαν στο Reuters γιατροί με γνώση της κατάστασης.
«Δημιουργεί άγχος που δεν μπορούμε να έχουμε μια σαφή χρονική περίοδο ή ημερομηνία για τη θεραπεία», δήλωσε η Έλιν Μπεργκστεν, 28 ετών, μαθηματικός από τη νότια Σουηδία. Πριν από δύο χρόνια, η Μπέργκστεν και ο σύζυγός της ανακάλυψαν ότι δεν εκείνος είχε πρόβλημα με την παραγωγή σπέρματος και έτσι το ζευγάρι αμέσως έκανε αίτηση για υποβοηθούμενη κύηση. Η θεραπεία της Μπέργκστεν αναβλήθηκε επ’ αόριστον λόγω της έλλειψης, ενώ αναμενόταν να ξεκινήσει ο δεύτερος κύκλος της διαδικασίας τεχνητής γονιμοποίησης.
«Ξεμείναμε από σπέρμα»
«Είναι εθνικό φαινόμενο», δήλωσε η Τούριν Κγέλμπεργκ. «Ξεμείναμε στο Γκέτενμποργκ και το Μάλμο και σύντομα θα ξεμείνουν και στη Στοκχόλμη», πρόσθεσε, αναφερόμενη τις τρεις πολυπληθέστερες περιοχές της χώρας. Εκτός των δημόσιων φορέων υγείας, υπάρχουν επίσης ιδιωτικές κλινικές στη Σουηδία, που μπορούν να παρακάμψουν τις ελλείψεις αγοράζοντας σπέρμα από το εξωτερικό.
Ωστόσο η θεραπεία υποβοηθούμενης κύησης εκεί συχνά κοστίζει έως 100.000 κορώνες Σουηδίας (περίπου 9.800 ευρώ), γεγονός που την καθιστά ασύμφορη οικονομικά για πολλούς. Στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος υγείας της Σουηδίας, η υποβοηθούμενη κύηση είναι δωρεάν. Οι σκανδιναβικές χώρες και το Βέλγιο έχουν τα υψηλότερα ποσοστά υποβοηθούμενης σύλληψης στον κόσμο, βάσει της διαθεσιμότητας των κύκλων γονιμοποίησης ανά εκατομμύριο κατοίκους, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας.
Βάσει της σουηδικής νομοθεσίας, ένα δείγμα σπέρματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πολύ από έξι γυναίκες. Το μεγαλύτερο μέρος σπέρματος που έχει δοθεί από δωρητές στη Σουηδία έχει ήδη φθάσει τα όρια που ορίζει ο νόμος, το οποίο σημαίνει ότι σε πολλές περιοχές η υποβοηθούμενη κύηση είναι διαθέσιμη μόνο για γυναίκες που έχουν ήδη χρησιμοποιήσει ένα συγκεκριμένο δείγμα σπέρματος.
Η Μαργκαρέτα Κιτλίνσκι, υπεύθυνη της μονάδας αναπαραγωγής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Σκόνε, τη μεγαλύτερη κλινική αυτού του είδους στη Σουηδία, δήλωσε ότι χρειάζονται περίπου 8 μήνες για να διεκπεραιωθεί η αίτηση ενός δωρητή λόγω των πολλών τεστ που απαιτούνται, και ότι πολλά δείγματα δεν καταφέρνουν να γίνουν βιώσιμες δωρεές λόγω προβλημάτων στη διαδικασία ψύξης.
«Εάν έχεις 50 άνδρες που επικοινωνούν μαζί σου, στην καλύτερη περίπτωση μόνο οι μισοί από αυτούς μπορεί να είναι δωρητές», δήλωσε η Κιτλίνσκι. Κάποιες περιοχές στη Σουηδία έχουν στραφεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ενθαρρύνουν τους δυνητικούς δωρητές σπέρματος, αλλά με ποικίλα αποτελέσματα. Στο μεταξύ, συνεχίζει να υπάρχει έλλειψη. «Πρέπει να βγούμε στην τηλεόραση και να πούμε στους Σουηδούς να έρθουν», δήλωσε η Τούριν Κγέλμπεργκ.