Είναι πολύ νωρίς για να κρίνει κανείς την ελαφριά προσέγγιση της Σουηδίας στον κορωνοϊό δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της χώρας, αλλά προειδοποίησε πως η κυβέρνηση θα λάβει αυστηρότερα μέτρα εάν χρειαστεί.
«Υπήρξε μεγάλη παρεξήγηση» είπε η Αν Λίντε. «Έχουμε σχεδόν τους ίδιους στόχους με κάθε άλλη κυβέρνηση…. Κι όπως λέμε πάντα, είμαστε απόλυτα έτοιμοι να ακολουθήσουμε πιο δεσμευτικούς κανόνες εάν ο πληθυσμός δεν ακολουθεί τις συστάσεις μας».
Η Σουηδία έκλεισε όλα τα σχολεία ανώτερης βαθμίδος και απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις άνω των 50 ατόμων, αλλά ζήτησε – αντί να διατάξει – τον κόσμο να αποφύγει τα μη απαραίτητα ταξίδια, να εργάζεται από το σπίτι και να μένουν στο σπίτι εάν είναι ηλικιωμένοι ή άρρωστοι. Στηριζόμενη στους πολίτες να ενεργούν υπεύθυνα, έχει αφήσει ανοιχτά τα καταστήματα, τα εστιατόρια και τα γυμναστήρια, αλλά αναμένει από όσους τα επισκέπτονται πως θα υπακούν στους κανόνες κοινωνικής απόστασης.
Πολλοί Σουηδοί υποστηρίζουν και συμμορφώνονται με την πολιτική, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τους αυστηρούς κανόνες περιορισμού που επιβάλλονται σε πολλές χώρες της ΕΕ και έχει επικριθεί έντονα από ορισμένους επιστήμονες. Ο αριθμός των θανάτων της χώρας ανά εκατομμύριο, ενώ είναι πολύ χαμηλότερος από αυτόν της Ιταλίας και της Ισπανίας, είναι επίσης πολλές φορές υψηλότερος από αυτόν των Σκανδιναβών γειτόνων της.
«Πρόκειται για έναν μαραθώνιο, όχι ένα σπριντ»
Η Λίντε δήλωσε σε συνέντευξή της στην Guardian πως οι στόχοι της Σουηδίας ήταν «να σώσουν ζωές, να σταματήσουν την διάδοση του κορωνοϊού, να διασφαλίσουν ότι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να τα αντιμετωπίσει και να μετριάσει τις συνέπειες για τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας». Πρέπει επίσης, να είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα, είπε «Αυτός είναι ένας μαραθώνιος, όχι ένα σπριντ».
Οι αρχές της Στοκχόλμης έκλεισαν πέντε παμπ και εστιατόρια που δεν τήρησαν τις συστάσεις το Σαββατοκύριακο, επιτρέποντας ωστόσο στους πελάτες να τελειώσουν το φαγητό τους προτού υποχρεωθούν να φύγουν.
«Θέλουμε μια ισχυρή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ λαού και κυβέρνησης»
«Αυτό ήταν ένα ισχυρό σήμα»είπε η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας. «Αυτά δεν είναι εθελοντικά μέτρα. Πρέπει να τα ακολουθήσετε. Πιστεύουμε πως ο καλύτερος τρόπος για εμάς είναι ένας συνδυασμός δεσμευτικών κανονισμών και σαφών συμβουλών στο κοινό. Στο μέτρο του δυνατού, θέλουμε να οικοδομήσουμε μια ισχυρή, μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των αρχών και του κοινού» τόνισε. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ευθυγραμμίζονται, ανέφερε, επικαλούμενη πτώση των κρατήσεων κατά 96% στους δύο πιο δημοφιλείς προορισμούς εγχώριων διακοπών της χώρας, αφότου η κυβέρνηση επανέλαβε την συμβουλή του «Μένουμε Σπίτι» κατά την διάρκεια του Πάσχα. Το ποσοστό μόλυνσης της χώρας δείχνει επίσης σημάδια εξισορρόπησης και η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας εκτιμά ότι έως και το 20% του πληθυσμού της έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό.
Η Λίντε είπε ότι «θα είχε εκπλαγεί εάν δεν υπήρχε κριτική» για την στρατηγική, με επικεφαλής τον επιδημιολόγο της χώρας Άντερς Τέγκνελ, ο οποίος τόνισε ότι η στρατηγική αυτή δεν ήταν για την δημιουργία «ανοσίας της αγέλης» αλλά για την εξάπλωση του ιού ενώ παράλληλα θα υπάρξει διατήρηση της ικανότητας των υπηρεσιών υγείας να ανταποκρίνεται.
Μερικοί από τους κορυφαίους καθηγητές ιατρικής και ακαδημαϊκούς της χώρας έχουν επικρίνει έντονα την απόφαση να μην ακολουθήσει το αυστηρό lockdown που υιοθέτησαν πολλές χώρες της Ευρώπης, δημοσιεύοντας ανοιχτές επιστολές και αναφορές ζητώντας επείγουσα αλλαγή πορείας και επισημαίνοντας τον αριθμό των θανάτων που έχει φτάσει τους 2.194. Είναι τριπλάσιος του αριθμού ανά εκατομμύριο που καταγράφηκε στην Δανία και τη Γερμανία και πάνω από 6 φορές από το αντίστοιχο της Φινλανδίας.
Δεν ήταν μέρος του σχεδίου, οι θάνατοι στα γηροκομεία
Η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας είπε ότι ο σχετικά υψηλός αριθμός θανάτων της χώρας δεν ήταν «σίγουρα μέρος του σχεδίου», αλλά παραδέχτηκε πως ο μεγάλος αριθμός θανάτων σε κέντρα φροντίδας και γηροκομεία, που μέχρι στιγμής αντιστοιχούν σε περισσότερους από τους μισούς θανάτους της χώρας από τον κορωνοϊό, ήταν «μια περιοχή που έχουμε αποτύχει».
Η κυβέρνηση ενέκρινε πρόωρα ένα μέτρο που απαγόρευε τις επισκέψεις σε γηροκομεία, είπε «αλλά εξακολουθεί να εισέρχεται ο ιός και να καταγράφονται πολλοί θάνατοι. Δεν ξέρουμε γιατί συμβαίνει αυτό 0 ίσως επειδή μερικοί οίκοι ευγηρίας δεν τήρησαν τους κανονισμούς, ίσως επειδή οι θέσεις εργασίας του προσωπικού δεν ήταν ασφαλείς, πότε ένιωθαν ότι δεν μπορούσα να πάρουν αναρρωτική άδεια… Ερευνούμε» .
Οι δυσκολίες που συνάντησαν με την Δανία και την Φινλανδία
Η Λίντε είπε ότι ενώ η συνεργασία μεταξύ των σκανδιναβικών χωρών ήταν γενικά εξαιρετική παρά τις «πολύ διαφορετικές απόψεις σχετικά με το τι ήταν αποτελεσματικό» για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, υπήρξαν «μακρές συζητήσεις» με τη Δανία και τη Φινλανδία σχετικά με το ζήτημα του κλεισίματος των συνόρων πριν βρεθούν ρυθμίσεις που ήταν αποδεκτές και από τις δύο πλευρές.
Ειδικότερα, η Φινλανδία έπρεπε να πειστεί να επιτρέψει στους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στους οποίους βασίζεται η Σουηδία σε ορισμένες περιοχές να συνεχίσουν να μετακινούνται καθημερινά στα σύνορα. «Έπρεπε, γενικά, να απαντήσω σε πολλές ερωτήσεις από τους ομολόγους μου σε όλο τον κόσμο σχετικά με την προσέγγισή μας», είπε.
Παρά την αποφυγή πλήρους lockdown, η οικονομία που εξαρτάται από τις εξαγωγές από την Σουηδία πλήττεται τόσο έντονα από την πανδημία όσο και οι περισσότερες χώρες. Η κυβέρνηση ξεκίνησε μέτρα ανακούφισης αξίας περίπου 100 δισεκατομμυρίων κορώνων, αλλά εξακολουθεί να αναμένει πως το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί έως και 10% φέτος. Η ανεργίας αυξάνεται ήδη.
Πολύ νωρίς για να κρίνουμε την επιτυχία ή όχι των μέτρων της Σουηδίας
Η Λίντε επέμεινε ότι ήταν πολύ νωρίς για να κρίνουμε την επιτυχία ή όχι των αποφάσεων της κυβέρνησής της σε σχέση με εκείνες άλλων ή ακόμη και να πούμε ποια είναι τα κριτήρια επιτυχίας τελικά. «Δεν θα αξιολογήσω ούτε θα κρίνω την στρατηγική στη Σουηδία ή αλλού»είπε. «Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να το κάνει κάποιος».
Διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικές μεθόδους μέτρησης των θανάτων από κορωνοϊό, επεσήμανε. Και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες – για παράδειγμα, ο αντίκτυπος στην δημόσια υγεία από το μακροχρόνιο lockdown ή των εκτεταμένων απωλειών θέσεων εργασίας – θα χρειαστούν χρόνο για να εκτιμηθούν «Απλώς προσπαθήσαμε να κάνουμε αυτό που πιστεύουμε ότι είναι σωστό» είπε.
Φωτογραφίες: AP