«Φωτιές» άναψε στην Τουρκία η ιστορική απόφαση των ΗΠΑ να άρουν πλήρως το εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο μεγάλο βήμα προς αυτή την άρση του εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Κύπρο το 1987 είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, είχε τηλεφωνήσει στον Νίκο Χριστοδουλίδη για να του ανακοινώσει τη μερική άρση του εμπάργκο. Το συγκεκριμένο γεγονός είχε ανοίξει τον δρόμο για την πώληση αμερικανικών μη φονικών όπλων στην Κύπρο, προβλέποντας ότι η μερική άρση του εμπάργκο θα πρέπει να ανανεώνεται με σχετική εντολή σε ετήσια βάση.
Με τη σημερινή απόφαση η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρά στην ομαλοποίηση των αμυντικών της σχέσεων με τη Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς πλέον δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στην πώληση όπλων. Η άρση του εμπάργκο, παρά ταύτα, θα πρέπει να ανανεώνεται σε ετήσια βάση.
Έξαλλη η Τουρκία για την άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο
H απόφαση των ΗΠΑ προκάλεσε ένα πραγματικό σοκ στην Άγκυρα, που εξέδωσε μια οργισμένη ανακοίνωση, προειδοποιώντας για διατάραξη της ειρήνης στην περιοχή και καλώντας τον Λευκό Οίκο να ανακαλέσει την απόφασή του.
Στην ανακοίνωσή του, το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει:
«Καταδικάζουμε
έντονα
τη διεύρυνση του εύρους της απόφασης
που έλαβαν οι ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του
2020 για άρση του εμπάργκο όπλων κατά της
''ελληνοκυπριακής διοίκησης (Κυπριακή
Δημοκρατία). Υποστηρίζουμε πλήρως
την αντίδραση των αρχών της ''Τουρκικής
Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου
(ΤΔΒΚ)''σχετικά με την εν λόγω απόφαση.
Η
απόφαση αυτή, που έρχεται σε αντίθεση
με την αρχή της ισότητας των δύο πλευρών
στο νησί και θα κάνει την ελληνοκυπριακή
πλευρά πιο αδιάλλακτη, θα επηρεάσει
αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του
Κυπριακού. Θα οδηγήσει σε κούρσα
εξοπλισμών στο νησί και θα βλάψει την
ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική
Μεσόγειο.
Καλούμε τις ΗΠΑ να
αναθεωρήσουν αυτή την απόφαση και να
ακολουθήσουν μια ισορροπημένη πολιτική
έναντι των δύο πλευρών στο νησί. Η διεθνής
κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των
ΗΠΑ, θα πρέπει να καταγράψει την κυρίαρχη
ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς
του τουρκοκυπριακού λαού, κάτι που
επιβεβαιώθηκε και από τις Συνθήκες του
1959-1960, και να ενεργήσει ανάλογα.
Σε
κάθε περίπτωση, η Τουρκία, ως εγγυήτρια
χώρα, θα συνεχίσει να λαμβάνει τα
απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο των
ιστορικών και νομικών της ευθυνών
προκειμένου να διασφαλίσει την ύπαρξη,
την ασφάλεια και την ειρήνη των
Τουρκοκυπρίων».
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στην Τουρκία Μανώλης Κωστίδης επισήμανε ότι «στη γείτονα βλέπουν την Ουάσιγκτον να δίνει υπερσύγχρονα F-35 στην Ελλάδα και να αναβαθμίζει τα F-16 σε Viper, και τώρα η Λευκωσία θα μπορεί να αγοράζει ό,τι όπλο θέλει. […] Είναι απάντηση αυτό στην προσέγγιση Ερντογάν – Πούτιν;»
H Λευκωσία χαιρετίζει την απόφαση
Με αναρτήσεις στο Twitter, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, καθώς και τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών χαιρετίζουν την απόφαση του State Department για την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ στην Κύπρο.
«Με μεγάλη ικανοποίηση χαιρετίζω την ανακοίνωση του State Department για την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ στην Κύπρο», αναφέρει ο Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης και επισημαίνει: «Πρόκειται για μια απόφαση - ορόσημο, η οποία αντικατοπτρίζει την αναπτυσσόμενη στρατηγική σχέση μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της ασφάλειας».
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο κ. Αναστασιάδης στον γερουσιαστή των Δημοκρατικών Ρόμπερτ Μενέντεζ, τον οποίο και ευχαριστεί δημόσια: '»Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω δημόσια τον Γερουσιαστή Μενέντεζ για όλη την δουλειά που έκανε δυνατή την σημερινή αυτή απόφαση, η οποία είναι σύμφωνη με εκείνη του 2019 για την Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ενεργειακή Συνεργασία. Χτες συνομίλησα με τον Γερουσιαστή και για μια ακόμη φορά του εξέφρασα την ευγνωμοσύνη μου για την φιλία του».
Ευχαριστίες και εκτίμηση εκφράζει μέσα από ανάρτησή του το κυπριακό υπουργείο Άμυνας. «Αυτό ενισχύει τη συνεργασία μας και εγκαινιάζει μια νέα εποχή στις διμερείς μας σχέσεις, καθώς προωθούμε σταθερά μια μη αναστρέψιμη εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας», σημειώνεται.
Το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών, τέλος, αναφέρει στο Twitter: «Χαιρετίζουμε την απόφαση του State Department να προχωρήσει στην πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων του 1987 κατά της Κύπρου: Ένα πολιτικό ορόσημο που δείχνει τη συνεχή εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ-Κύπρου στην Ασφάλεια και Άμυνα ως αναπόσπαστο μέρος του μωσαϊκού περιφερειακής σταθερότητας».
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με την εν λόγω απόφαση παύει κάθε περιορισμός στην πώληση όπλων προς την Κύπρο. Παρόλα αυτά όμως, η άρση του εμπάργκο θα συνεχίσει να ανανεώνεται σε ετήσια βάση, καθώς ο νόμος «East Med Act» του 2019 και ο Νόμος για το Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2020 προβλέπουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει να πιστοποιεί στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει να συνεργάζεται με τη κυβέρνηση των ΗΠΑ σε μια σειρά από κρίσιμους τομείς. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ελέγχει κάθε χρόνο ότι η κυπριακή κυβέρνηση:
- Συνεργάζεται για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων πάνω στους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία.
- Συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η σημερινή απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο εκτιμάται ότι πρόκειται για ένα επιπλέον βήμα που αντανακλά την συνεχώς αυξανόμενη σημασία που αποδίδει η αμερικανική εξωτερική πολιτική στις σχέσεις με την Κύπρο αλλά και τη στενότερη αμυντική συνεργασία που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία χρόνια στη βάση του νομοσχεδίου «East Med Act».
Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη άρση των περιορισμών στο αμυντικό εμπόριο με την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023:
«Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αποφάσισε και πιστοποίησε στο Κογκρέσο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκπληρώσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις βάσει της σχετικής νομοθεσίας προκειμένου να επιτραπεί η έγκριση εξαγωγών, επανεξαγωγών και μεταφορών αμυντικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Η συμμόρφωση με τους όρους αξιολογείται σε ετήσια βάση. Ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης και πιστοποίησης, ο υπουργός (Εξωτερικών) άρει τους αμυντικούς εμπορικούς περιορισμούς για την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Οι Κανονισμοί Διεθνούς Εμπορίας Όπλων (ITAR) θα τροποποιηθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τη νέα πολιτική, με ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2022.
Ο Νόμος για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) του 2019 και ο Νόμος για το Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το οικονομικό έτος 2020 απαιτούν να παραμείνει η πολιτική άρνησης για εξαγωγές, επανεξαγωγές ή μεταφορές αμυντικών υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία από την λίστα εφοδίων πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτός και εάν ο πρόεδρος αποφασίσει και πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου, τουλάχιστον ετησίως, ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να συνεργάζεται με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στις προσπάθειες εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικά με τους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία, και ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση. Σύμφωνα με τους δύο νόμους, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ελέγχει τη συμμόρφωση με τους νόμους ετησίως».
Ν. Δένδιας: «Πολιτικό ορόσημο» η πλήρης άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ προς την Κύπρο
«Χαιρετίζω και εκφράζω την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου για την απόφαση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών 'Αντονι Μπλίνκεν (Antony Blinken) για την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ προς την Κύπρο», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε ανάρτησή του στο twitter.
«Πιστεύω ότι η απόφαση αυτή αποτελεί ένα πολιτικό ορόσημο για τις σχέσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας.
«Χαιρετίζω επίσης τη συνεισφορά του Αμερικανικού Κογκρέσου και ιδιαίτερα του Προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ (Robert Menendez), αρχιτέκτονα του East Med Act του 2019».
«Μαζί με την Κύπρο και τις ΗΠΑ, η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας», καταλήγει ο υπουργός Εξωτερικών.