Μπορεί ο συνολικός αριθμός των πυρηνικών κεφαλών ανά την υφήλιο να μειώθηκε ελαφρά το τελευταίο δωδεκάμηνο, αλλά ο κίνδυνος πυρηνικής σύρραξης έχει αυξηθεί, σύμφωνα με ερευνητικό ινστιτούτο στη Στοκχόλμη.
«Μια νέα κούρσα εξοπλισμών είναι σε εξέλιξη , όχι όσον αφορά στην ποσότητα των πυρηνικών κεφαλών, αλλά στην τεχνολογία τους», επισημαίνει ο Χανς Μ. Κρίστενσεν, του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). Στην έκθεσή του, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, το Ινστιτούτο επισημαίνει ότι οι εννέα πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη -ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ και Βόρεια Κορέα -συνεχίζουν να εκσυγχρονίζουν και να αναπτύσσουν τα οπλοστάσιά τους, που περιλάμβαναν στις αρχές του χρόνου 13.865 πυρηνικές κεφαλές -600 λιγότερες σε σχέση με πέρυσι. Εξ αυτών, περίπου 2.000 πυρηνικές κεφαλές βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο ετοιμότητας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
Οι πυρηνικές δυνάμεις αναβαθμίζουν τα οπλοστάσιά τους
ΗΠΑ και η Ρωσία, δύο χώρες που εξακολουθούν να επενδύουν μαζικά σε εξοπλιστικά προγράμματα, παραμένουν οι μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις, με τα οπλοστάσιά τους να ξεπερνούν το 90% των πυρηνικών κεφαλών στον πλανήτη. Κατά τους υπολογισμούς του SIPRI, οι ΗΠΑ διαθέτουν 6.185 πυρηνικές κεφαλές, η Ρωσία 6.500. Και οι εννέα χώρες που είναι γνωστό ότι διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό τους. Τα προγράμματα που εφαρμόζουν ή σχεδιάζουν αφορούν στην ανάπτυξη πυραύλων και αεροσκαφών ικανών να φέρουν πυρηνικά όπλα, καθώς και στην κατασκευή υποδομών για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, διευκρινίζει το Ινστιτούτο. «Αυτό που καταγράφουμε είναι ότι ο συνολικός αριθμός των πυρηνικών κεφαλών βρίσκεται σε πτώση, αλλά όλα τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα είτε εκσυγχρονίζουν ή έχουν ανακοινώσει σχέδια εκσυγχρονισμού των δυνάμεών τους», τόνισε στο Γερμανικό Πρακτορείο ο ερευνητής του SIPRI Σάνον Κάιλ. «Είναι ξεκάθαρο ότι τα πυρηνικά όπλα παραμένουν κεντρικό στοιχείο στη στρατιωτική στρατηγική τους και στα δόγματά τους ως προς την εθνική [τους] ασφάλεια», πρόσθεσε, τονίζοντας πως τα πυρηνικά όπλα κάθε άλλο παρά «έχουν απολέσει την αξία που τους αποδίδεται όσον αφορά την εθνική ασφάλεια» των χωρών που τα διαθέτουν.
H Νέα START
Οι ΗΠΑ και η Ρωσία μείωσαν τα αποθέματά τους, όπως προέβλεπε η Νέα START η διμερής συνθήκη του 2010, που αφορούσε κυρίως στην καταστροφή πεπαλαιωμένων πυρηνικών κεφαλών, της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, ο ρυθμός της μείωσης επιβραδύνεται σε σύγκριση με 10 χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, δεν γίνεται καν «συζήτηση ούτε για μια απλή παράταση» της Νέας START, η ισχύς της οποίας εκπνέει το 2021, υπογράμμισε ο Κάιλ. Η τάση που επιμένει, σύμφωνα με το SIPRI, είναι πως η Ουάσινγκτον και η Μόσχα, όπως και οι άλλες πυρηνικές δυνάμεις, προχωρούν σε ταχείες διαδικασίες εκσυγχρονισμού των οπλοστασίων τους. Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, ανακοίνωσαν το 2018 σχέδια για τη διεύρυνση του ρόλου των πυρηνικών όπλων στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς τους.
Ινδία και Πακιστάν ενισχύουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια
Η Ινδία εκτιμάται ότι έχει στη διάθεσή της 130 ως 140 πυρηνικές κεφαλές και το Πακιστάν από 150 ως 160, αριθμό ελαφρώς αυξημένο σε σύγκριση με το 2018. «Η Ινδία και το Πακιστάν συνέχισαν και οι δύο να μεγεθύνουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια», τόνισε ο Κάιλ προειδοποιώντας ότι τα δύο αντίπαλα κράτη της Νότιας Ασίας επεκτείνουν παράλληλα τη δυνατότητά τους να παράγουν υλικό κατάλληλο για την κατασκευή πυρηνικών όπλων και ενδέχεται να «αυξήσουν σημαντικά το μέγεθος των πυρηνικών τους οπλοστασίων μέσα στα επόμενα 10 ως 15 χρόνια».
Ο Κιμ διαθέτει 20-30 πυρηνικές κεφαλές
Η Βόρεια Κορέα υπολογίζεται πως διαθέτει 20 ως 30 πυρηνικές κεφαλές, αλλά οι πληροφορίες για το οπλοστάσιό της είναι λιγοστές, επισημαίνει το SIPRI. Το 2018, η Βόρεια Κορέα συνέχισε να «δίνει προτεραιότητα στο πρόγραμμά της για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων» μολονότι ανακοίνωσε μορατόριουμ στις δοκιμές πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, καταγράφει η έκθεση, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Σύμφωνα με τον Κάιλ, το μορατόριουμ αποτελεί «καλό σημάδι, τουλάχιστον προς το παρόν», ωστόσο ο ίδιος επισήμανε πως δεν είναι σαφές για πόσο θα συνεχίσει να εφαρμόζεται, κρίνοντας ότι είναι ανάγκη να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Βόρεια Κορέα. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση η Βρετανία εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 200 πυρηνικές κεφαλές, η Γαλλία 300, η Κίνα 290 και το Ισραήλ 80 ως 90.