Η κουλτούρα και λογική της επισκευής και επαναχρησιμοποίησης προϊόντων περιλαμβάνει πολλά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την Ευρώπη.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να θέσει τις προτεραιότητές του σχετικά με τη θέσπιση δικαιώματος στην επισκευή στις 7 Απριλίου, ενόψει σχετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το δικαίωμα στην επισκευή θεωρείται βασικό βήμα για την επίτευξη κυκλικής οικονομίας έως το 2050 στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία αποτελεί τον χάρτη πορεία της ΕΕ για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Επισκευή και Βιωσιμότητα
το «δικαίωμα στην επισκευή», καθιστά τις επισκευές περισσότερο ελκυστικές, συστηματικές και οικονομικά αποδοτικές. Για τον σκοπό αυτό, προτείνεται να επεκταθούν οι εγγυήσεις, να θεσπιστούν εγγυήσεις για τα ανταλλακτικά, ή ακόμη να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις επισκευές και τη συντήρηση.
Υπογραμμίζεται επίσης η ανάγκη να στηριχθούν περισσότερο οι αγορές μεταχειρισμένων αγαθών, να ενθαρρυνθεί η βιώσιμη παραγωγή καθώς και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι πρακτικές που μειώνουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων.
Τα τέσσερα οφέλη του δικαιώματος στην επισκευή
- Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, το 77% των καταναλωτών της ΕΕ θα προτιμούσαν να επισκευάσουν τα προϊόντα και τις συσκευές που έχουν στη διάθεσή τους αντί να αγοράσουν καινούργια. Καταλήγουν όμως να τα αντικαθιστούν ή να τα πετούν στα σκουπίδια επειδή το κόστος της επισκευής τους είναι πολύ μεγάλο ή επειδή δεν έχουν που να απευθυνθού. Με όφελος εξοικονόμησης λοιπόν, για τον καταναλωτή η επισκευή είναι μια σημαντική εναλλακτική.
- Άλλο ένα εμπόδιο στη βιώσιμη κατανάλωση είναι η προγραμματισμένη απαρχαίωση: ορισμένα προϊόντα έχουν εσκεμμένα περιορισμένη διάρκεια ζωής ενώ, σε μερικές περιπτώσεις, τα κατασκευαστικά τους μέρη είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο που δεν μπορούν να αφαιρεθούν ή να αντικατασταθούν. Το δικαίωμα στην επισκευή, περιλαμβάνει και αντίμετρα για την παρεμπόδιση της ενσωματωμένης αχρήστευσης.
- Τα ηλεκτρονικά είδη αποτελούν σήμερα την ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή αποβλήτων στην ΕΕ. Το 2017 συλλέχθηκαν πάνω από 3,5 εκατομμύρια τόνοι ενώ ανακυκλώθηκε μόνο 40%. Ανακύκλωση χωρίς επισκευή δεν νοείται.
- Οι επισκευές των ηλεκτρονικών συσκευών επωφελούν σημαντικά το περιβάλλον, διασφαλίζοντας τη μείωση της χρήσης των πόρων, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ενεργειακής κατανάλωσης.
Το δικαίωμα στην επισκευή θα είναι μια περιβαλλοντική ανάσα στην Ευρώπη.
Τι πρέπει να συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στην επισκευή;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για τη βελτίωση των δικαιωμάτων του καταναλωτή για πάνω από δεκαετία, κι έχει προτείνει ποικίλα μέτρα για να καταστήσει τις επισκευές προϊόντων αποτελεσματικές και προσιτές. Μεταξύ άλλων, τα μέτρα που θα ψηφιστούν κατά την ολομέλεια του Απριλίου έχουν τους εξής στόχους:
- Να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να επισκευάζουν τα προϊόντας τους, παρέχοντάς τους για παράδειγμα οικονομικά κίνητρα.
- Να υποχρεώσουν τους κατασκευαστές να δίνουν πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν την κατασκευή και συντήρηση των προϊόντων, και να εγγυώνται την αναβάθμιση λογισμικών για μια ελάχιστη χρονική περίοδο.
- Να διασφαλίσουν την παραγωγή συσκευών μεγαλύτερης διάρκειας που είναι πιο εύκολα στην επισκευή και συμπεριλαμβάνουν μέρη τα οποία μπορούν να αφαιρεθούν και αντικατασταθούν.
- Να παρέχουν στους καταναλωτές πιο έγκυρη ενημέρωση σχετικά με τη δυνατότητα επισκευής των συσκευών τους.
- Να προσφέρουν μεγαλύτερες περιόδους εγγύησης.
Η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου θα διατυπώσει τα αιτήματά της σχετικά με την πρόταση της Κομισιόν για την επισκευή, στη τρέχουσα Σύνοδο της, 4-7 Απριλίου.