Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) ολοκληρώνει σήμερα στο Πεκίνο το συνέδριό του επισφραγίζοντας- εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- τη στέψη του Σι Τζινπίνγκ για τρίτη συναπτή θητεία στην ηγεσία του κόμματος και της χώρας.
Το εικοστό συνέδριο του ΚΚΚ από την ίδρυσή του το 2021 διεξάγεται σε λεπτή συγκυρία για την Κίνα, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου βρίσκεται αντιμέτωπη με επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξής της εξαιτίας των επανειλημμένων lockdowns για την αποτροπή της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού και την κλιμάκωση των διπλωματικών εντάσεων με τη Δύση.
Την τελευταία εβδομάδα, οι περίπου 2.300 σύνεδροι που αναδείχθηκαν από τις διάφορες οργανώσεις του κόμματος συνεδριάζουν κεκλεισμένων των θυρών στο Πεκίνο. Στην ημερήσια διάταξη: η ανάδειξη νέας ηγετικής ομάδας του κόμματος και η διαμόρφωση των μελλοντικών κατευθύνσεων του ασιατικού γίγαντα.
Όπως μετέδωσε το κινεζικό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα, η καταληκτική συνεδρίαση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στο Παλάτι του Λαού, το τεράστιο κτίριο σοβιετικού στιλ που δεσπόζει στην αχανή πλατεία Τιενανμέν. Ο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να ονομαστεί αύριο εκ νέου Γενικός Γραμματέας του ΚΚΚ από τη νέα Κεντρική Επιτροπή, που θα προκύψει από το συνέδριο και θα μετρά κάπου διακόσια μέλη.
Η ψηφοφορία, που θεωρείται απλά τυπική διαδικασία, θα σημάνει πως τον Μάρτιο του 2023 ο 69χρονος Σι Τζινπίνγκ θα αρχίσει τρίτη προεδρική θητεία, με πενταετή. Αυτή η τρίτη θητεία «βάζει τέλος» σε τρεις δεκαετίες αλλαγής ηγετών έπειτα από το πολύ δύο θητείες στην Κίνα, συνοψίζει ο Νιλ Τόμας, σινολόγος του ινστιτούτου Eurasia Group.
Για να παραμείνει στην εξουσία, ο ισχυρός άνδρας του Πεκίνου χρειάστηκε να αναθεωρήσει το Σύνταγμα το 2018, ώστε να καταργηθεί το όριο των δύο θητειών. Θεωρητικά τουλάχιστον, ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί επομένως να κυβερνά τη Λαϊκή Δημοκρατία ισοβίως.
Νέος πρωθυπουργός
Αναλυτές και ΜΜΕ επισημαίνουν πως ο Σι Τζινπίνγκ μάλλον θα επιδιώξει ο τίτλος του να αλλάξει, να γίνει «πρόεδρος του κόμματος», κατ’ εικόνα αυτού του ιδρυτή της Λαϊκής Δημοκρατίας, του Μάο Τσετούνγκ (1949-1976).
Μπορεί επομένως να γίνει αλλαγή στο καταστατικό του ΚΚΚ. Το 2017, είχε συμπεριλάβει αναφορά στη «σκέψη του Σι Τζινπίνγκ για τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά ενόψει της νέας εποχής». Η φράση προστέθηκε έναν χρόνο αργότερα στο κινεζικό Σύνταγμα.
Το συνέδριο του κόμματος αναμένεται επίσης να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τη σύνθεση της Διαρκούς Επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου . Η σύνθεση αυτού του πανίσχυρου επταμελούς οργάνου —για πολλούς κρατά στην πραγματικότητα τα κλειδιά της εξουσίας στην Κίνα— θα αποκαλυφθεί αύριο. Κατά την άγραφη παράδοση, μέρος των μελών του φθάνει στην ηλικία που παίρνει τη σύνταξή του.
Το έθιμο θέλει τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής να ανακοινώνονται κατά σειρά σημασίας, με το πρώτο να είναι ο γενικός γραμματέας. A priori, το δεύτερο είναι ο πρωθυπουργός, στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτός που θα διαδεχθεί τον Λι Κετσιάνγκ τον Μάρτιο. Ανάμεσα στα ονόματα που ακούγονται για την αντικατάστασή του είναι αυτό του Γουάνγκ Γιανγκ, μιας από τις πιο φιλελεύθερες φωνές του κόμματος, και αυτό του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Χου Τσουνχουά.
Ο Λι Τσιανγκ, επικεφαλής της οργάνωσης του κόμματος στη Σαγκάη, θεωρείται επίσης πως συγκαταλέγεται στους υποψήφιους, παρά τον χαοτικό τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε το lockdown την άνοιξη.
Τα «χειρότερα σενάρια»
Η νέα Διαρκής Επιτροπή θα αποτελείται «κατά πλειοψηφία από προσωπικότητες πιστές στον Σι Τζινπίνγκ», προεξοφλεί ο Νιλς Γκρούνμπεργκ του ινστιτούτου σινικών μελετών Mercator (MERICS) στο Βερολίνο. Αρκετοί σινολόγοι θεωρούν πως δεν αναμένεται να αναδειχθεί κανένας δυνητικός διάδοχος του Σι Τζινπίνγκ.
Αφότου ανέλαβε την εξουσία στα τέλη του 2012, ο κινέζος ηγέτης συγκέντρωσε την εξουσία στην κορυφή της δεύτερης ισχυρότερης οικονομικής δύναμης στον κόσμο και επιδίωξε να ενισχύσει το καθεστώς.
Επικεφαλής του κόμματος, του κράτους, των ενόπλων δυνάμεων ο Kινέζος ηγέτης κάλεσε να υπάρξει συνέχεια των πολιτικών του στην ομιλία του με θριαμβευτικό τόνο ανοίγοντας το 20ό συνέδριο.
Η στρατηγική της μηδενικής ανοχής κατά της Covid-19 αναμένεται έτσι να συνεχιστεί, παρά το ότι έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία και προκαλεί απόγνωση στον πληθυσμό που βρίσκεται συχνά αντιμέτωπος με δρακόντεια περιοριστικά μέτρα.
Διαφοροποιούμενος αισθητά από την πολύ προσεκτική διπλωματία των προκατόχων του, ο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται εξάλλου να επιδιώξει η φωνή της Κίνας να ακούγεται πολύ περισσότερο. Με φόντο την κλιμάκωση των εντάσεων με τον μεγάλο αντίπαλο της χώρας του, τις ΗΠΑ, ειδικά για το ζήτημα της Ταϊβάν.
Ο Σι Τζινπίνγκ στο μυαλό του πάνω απ’ όλα έχει «την ασφάλεια του καθεστώτος», σύμφωνα με αναλυτές του ινστιτούτου SinoInsider. Χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο 91 φορές στην ομιλία του την περασμένη Κυριακή, περισσότερες από ό,τι οποιονδήποτε άλλον.
«Πρέπει (...) να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα σενάρια, να αντέξουμε βίαιους ανέμους, αγριεμένα νερά, ακόμα και επικίνδυνες θύελλες», προειδοποίησε.