Η διεθνής κοινότητα παραμένει σοκαρισμένη από τις εικόνες της φρίκης στην Μπούκα της Ουκρανίας, ο ΓΓ του ΟΗΕ ζήτησε να διεξαχθεί ανεξάρτητη έρευνα, η Δύση ετοιμάζει νέες κυρώσεις, αλλά η Ρωσία επιμένει να απορρίπτει τις κατηγορίες για το μακελειό που ήλθε στο φως μετά την αποχώρηση των δυνάμεών της από την περιοχή.
Ωστόσο, το BBC προβαίνει σε μια διεξοδική ανάλυση των ισχυρισμών της Μόσχας περί ουκρανικής προβοκάτσιας, καταρρίπτοντάς τους έναν προς έναν.
Είναι «ψεύτικα» τα πτώματα στη Μπούκα;
Μετά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων, βίντεο που γυρίστηκε από αυτοκίνητο καθώς διέσχιζε τη Μπούκα, κατέγραψε πτώματα να κείτονται στο δρόμο.
Φιλορωσικοί λογαριασμοί στα social media κυκλοφόρησαν στη συνέχεια μια εκδοχή του επίμαχου βίντεο σε αργή κίνηση, υποστηρίζοντας ότι το κουνιόταν το χέρι ενός από τα πτώματα, ενώ η πρεσβείας της Ρωσίας στον Καναδά ανήρτησε στο Twitter το υλικό συνοδεία λεζάντας που έγραφε: «σκηνοθετημένο βίντεο δείχνει ψεύτικα πτώματα στην πόλη Μπούκα κοντά στο Κίεβο».
Το βίντεο είναι θολό, όμως μια προσεκτικότερη ανάλυσή του δείχνει ότι αυτό που περιγράφεται ως κινούμενο χέρι δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σημάδι στην κάτω δεξιά γωνία του παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Το BBC, κύκλωσε το σημάδι αυτό, που δείχνει σαν σταγόνα βροχής ή λεκές, μαζί με παρόμοια σημάδια που είναι ορατά στο παρμπρίζ νωρίτερα στο βίντεο.
Ένας άλλος ρωσικός ισχυρισμός εστιάζει σε διαφορετικό σημείο του βίντεο, καθώς το αυτοκίνητο προσπερνά ένα άλλο πτώμα δίπλα στο πεζοδρόμιο, το οποίο διακρίνεται για λίγο στον καθρέφτη του συνοδηγού.
Φιλορωσικοί λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν ότι το πτώμα «κάθεται», αλλά μια εκδοχή του βίντεο σε αργή κίνηση δείχνει ότι ο καθρέφτης παραμορφώνει ξεκάθαρα την αντανάκλαση του πτώματος καθώς και των κατοικιών στο βάθος, όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις με καθρέφτες που παραμορφώνουν εικόνες και έχουν αναρτηθεί στο YouTube.
Το BBC συνέκρινε τις δύο σορούς από το βίντεο από τη Μπούκα, που αναρτήθηκε στις 2 Απριλίου με φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης των πρακτορείων Getty Images και Γαλλικού στις 3 Απριλίου.
Στο βίντεο η πρώτη σορός κείτεται ανάσκελα κοντά σε λευκο-κίτρινο πεζοδρόμιο. Εκείνο στα δεξιά είναι εν μέρει καλυμμένο από άσφαλτο και γρασίδι. Ένα ασημί όχημα διακρίνεται στο πεζοδρόμιο με το πορτμπαγκάζ ανοικτό μπροστά από έναν λευκό φράχτη. Το ίδιο όχημα, το πεζοδρόμιο κι ο φράχτης διακρίνονται στη φωτογραφία των δύο πρακτορείων.
Το δεύτερο πτώμα φέρει ένα μαύρο μπουφάν και κάτι που μοιάζει με ματωμένο επίδεσμο στο δεξί χέρι. Κείτεται ξαπλωμένο στο πλευρό, δίπλα σε ένα κοκκινο-κίτρινο πεζοδρόμιο, μπροστά από έναν κατεστραμμένο καφέ φράχτη. Το μαύρο μπουφάν, ο επίδεσμος, το πεζοδρόμιο και ο φράκτης ταιριάζουν με τη φωτογραφία της σορού των δύο πρακτορείων.
Ρωσικός ισχυρισμός: Τα πτώματα στη Μπούκα δεν παρουσιάζουν νεκρική ακαμψία
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας σχολίασε στο Twitter ότι «είναι λίαν ανησυχητικό που όλα τα πτώματα, τις εικόνες των οποίων δημοσίευσε το καθεστώς του Κιέβου, δεν παρουσιάζουν νεκρική ακαμψία μετά από τουλάχιστον τέσσερις ημέρες».
Ο ουκρανικός στρατός ανέφερε ότι οι ρωσικές δυνάμεις έφυγαν από την Μπούκα τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Μαρτίου, οι Ρώσοι λένε ότι αποχώρησαν την προηγουμένη.
Η νεκρική ακαμψία εμφανίζεται λίγες ώρες μετά το θάνατο, αλλά ιατροδικαστής, που έχει μετάσχει σε έρευνες για εγκλήματα πολέμου σε περιοχές όπως το Κοσυφοπέδιο και η Ρουάντα και ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε στο BBC ότι τέσσερις ημέρες μετά τον θάνατο η νεκρική ακαμψία «έχει συνήθως υποχωρήσει».
Η ρωσική ανάρτηση στο Twitter υποστήριξε ακόμη ότι οι σοροί στη Μπούκα «δεν φέρουν τις τυπικές κηλίδες των πτωμάτων». Δεν είναι ξεκάθαρο τι σημαίνει αυτό, αλλά ο ίδιος ιατροδικαστής είπε στο BBC ότι η εμφάνιση κάποιου που έχει πεθάνει από πυροβολισμό ή άλλη πράξη βίας ποικίλλει ευρέως ανάλογα με το όπλο που χρησιμοποιήθηκε, από ποια απόσταση πυροβολήθηκε και ούτω καθεξής. Δεν είναι πάντα ορατές μεγάλες κηλίδες αίματος γιατί μπορεί να βρίσκονται κάτω από τα πτώματα, ή να έχουν απορροφηθεί από τα ενδύματά τους, ειδικά αν φορούν βαριά, χειμωνιάτικα ρούχα.
Ρωσικός ισχυρισμός: «Ουδείς κάτοικος της Μπούκα υπέστη βίαιη ενέργεια»
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι όσο η Μπούκα βρισκόταν υπό τον έλεγχο των δυνάμεών του «ούτε ένας ντόπιος δεν υπέστη βίαιη ενέργεια», ισχυρισμό που αντικρούουν, ωστόσο, πολυάριθμες μαρτυρίες κατοίκων. Δάσκαλος της περιοχής δήλωσε στις 4 Μαρτίου στο Human Rights Watch ότι οι ρωσικές δυνάμεις συνέλαβαν πέντε άνδρες και εκτέλεσαν έναν εξ’ αυτών με συνοπτικές διαδικασίες.
Παρόμοιες σκηνές περιέγραψαν και κάτοικοι της Μπούκα που μίλησαν στο ρωσικό ερευνητικό ιστότοπο “The Insider”. «Ήταν φρικτές εκείνες οι μέρες, που ούτε η αυλή σου, ούτε το σπίτι σου, ούτε καν η ζωή σου δεν σου ανήκει. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, φυσικό αέριο. Απαγορεύεται να βγεις από το σπίτι, αν φύγεις – σε πυροβολούν», δήλωσε κάτοικος της περιοχής ονόματι Κριστίνα.
Ντόπιοι είπαν στο βρετανικό δίκτυο ότι Ρώσοι έσπαγαν συστηματικά πόρτες για να κάνουν πλιάτσικο στα διαμερίσματα, κι ενόσω έκλεβαν τιμαλφή και τρόφιμα, οι κάτοικοι ήταν υποχρεωμένοι να περιμένουν στο υπόγειο.
Το ρωσικό υπ ΑΜ υποστήριξε ακόμη ότι οι δυνάμεις του έφυγαν από τη Μπούκα στις 30 Μαρτίου κι ότι οι εικόνες των πτωμάτων «δεν εμφανίστηκαν παρά την τέταρτη μέρα, όταν η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας και εκπρόσωποι των ουκρανικών ΜΜΕ έφθασαν στην πόλη». Αλλά διεθνή ΜΜΕ, όπως το Γαλλικό πρακτορείο έδωσαν στη δημοσιότητα εικόνες πτωμάτων στις 2 Απριλίου και όπως σημειώνει το BBC, βίντεο με σορούς στους δρόμους της Μπούκα που κυκλοφορούσαν από την 1η Απριλίου σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.