Για δεύτερη βδομάδα συνεχίζονται οι εντάσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, και οι ευρωβουλευτές καλούν όλες τις πλευρές να ρίξουν τους τόνους.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Η προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών έχει πάρει την κάτω βόλτα το τελευταίο διάστημα, παρά τις προσπάθειες της ΕΕ να διαμορφώσει ένα πλαίσιο επικοινωνίας και διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών.
Η αφορμή για το νέο γύρο εντάσεων προέκυψε από την απόφαση του Κοσόβου να μην αναγνωρίζει τις σέρβικες πινακίδες κυκλοφορίας στην επικράτειά του. Η παραπάνω κίνηση οδήγησε στην οργισμένη αντίδραση Σέρβων κατοίκων της περιοχής και στην ανέγερση οδοφραγμάτων.
Έκτοτε, ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις του Κοσόβου έχουν κινητοποιηθεί στην περιοχή, ενώ παράλληλα η σερβική πλευρά ενίσχυσε τη στρατιωτική της παρουσία στα σύνορα.
Έρχεται η φον ντερ Λάιεν
Οι προηγούμενες προσπάθειες διαλόγου και αποκλιμάκωσης έχουν αποβεί άκαρπες. Η ΕΕ έχει συγκροτήσει πλατφόρμα διαλόγου για να επιλυθούν όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως αυτό της ελευθερίας μετακίνησης αλλά μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια θετική εξέλιξη.
Σήμερα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προγραμματίζει επίσκεψη τόσο στο Κόσοβο όσο και στην Σερβία, στο πλαίσιο της περιοδείας της στα Δυτικά Βαλκάνια. Στόχος της επίσκεψης, σύμφωνα με τις πληροφορίες, είναι η συμβολή στην προσπάθεια αποκλιμάκωσης της τεταμένης κατάστασης.
Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν και καλούν σε άμεση αποκλιμάκωση
Οι αρμόδιοι ευρωβουλευτές που παρακολουθούν τα δύο κράτη, σε κοινή τους ανακοίνωση, δηλώνουν βαθύτατα ανήσυχοι για τις τελευταίες εξελίξεις στα σύνορα Κοσόβου-Σερβίας και αναφέρουν ότι επιθυμούν την «αποχώρηση των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας και οποιωνδήποτε άλλων στρατιωτικών, καθώς και την εξάλειψη των οδοφραγμάτων.» Σημειώνουν ότι «οι μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και η φλεγμονώδης ρητορική, που αυξάνουν τις εντάσεις και επηρεάζουν την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, πρέπει να σταματήσουν».
Τέλος, υπογραμμίζουν πως η «εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη των δύο χωρών στην ΕΕ και είναι επίσης απαραίτητη για τη διασφάλιση της σταθερότητας και ευημερίας στην περιοχή».
Τί συμβαίνει στα Δυτικά Βαλκάνια
Τα Δυτικά Βαλκάνια παραμένουν στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας της ΕΕ. Η έναρξη στρατηγικού διαλόγου με τα κράτη της περιοχής για ένταξή τους στην Ένωση και οι διευρυμένες οικονομικές σχέσεις καθιστούν τα Δυτικά Βαλκάνια προτεραιότητα στην ΕΕ. Για την ΕΕ προκύπτει κι ένα επιπλέον ζήτημα. Τα βαλκάνια αποτελούν σημείο γεωπολιτικής τριβής μεταξύ ΕΕ-ΝΑΤΟ και Ρωσίας, λόγω της στρατηγικής τους θέσης και των σημαντικών ερεισμάτων της Ρωσίας.
Πολλοί αναλυτές μάλιστα βλέπουν στην αντιπαράθεση Κοσόβου-Σερβίας μια μικρογραφία της αντιπαράθεσης Ρωσίας και Δύσης, μέσα από τις κινήσεις της Σερβίας και του Κοσόβου αντίστοιχα.
Σε αυτήν την άποψη συνηγορούν οι πληροφορίες που αναφέρουν ότι οι Ρώσοι θα αποστείλουν οπλικά συστήματα στη Σερβία ενώ προγραμματίζονται και κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ των δύο χωρών, την ίδια στιγμή που το Βελιγράδι είναι σε ανοιχτή επικοινωνία για στενότερη συνεργασία με την ΕΕ.
Παρουσιάζουν ενδιαφέρον και εκτιμήσεις που βλέπουν συσχέτιση των τελευταίων εξελίξεων στην περιοχή, με τις γερμανικές εκλογές και την αποχώρηση της Μέρκελ. Η γερμανική καγκελαρία επί Μέρκελ συνδέθηκε σε μια διακριτική αλλά σταθερή σχέση με τον Πούτιν. Πλέον, οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί στη Γερμανία μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα, γεγονός που θορυβεί τους Ρώσους. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ρωσία θα μπορούσε να επιδιώξει να δημιουργήσει τετελεσμένα στην περιοχή σχετικά σύντομα ώστε να καθίσταται αδύνατη ή έστω πάρα πολύ δύσκολη και πολιτικά ασύμφορη ή ένταξη των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, σύμφωνα με αναλυτές.