Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Ισπανού πρωθυπουργού, Πέδρο Σάντσεθ, ότι σκέφτεται να παραιτηθεί, μετά τη φερόμενη εμπλοκή της συζύγου του σε σκάνδαλο διαφθοράς, πυροδότησε φήμες ότι εποφθαλμιά την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υποστηρίζει δημοσίευμα του Politico.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Σάντσεθ θα μπορούσε να είναι ο επόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στη θέση του Σαρλ Μισέλ, ένα σενάριο που θα μπορούσαν να υποδεχτούν με θέρμη οι Βρυξέλλες, όπως φαίνεται να συμφωνούν ήδη Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες.
Σε μια επιστολή-βόμβα τεσσάρων σελίδων, ο Ισπανός πρωθυπουργός εξέφρασε την αγανάκτησή του για τις συνεχείς επιθέσεις που δέχεται η οικογένειά του από εφημερίδες και την ακροδεξιά.
Ο ακραίος χαρακτήρας των επιθέσεων, είπε, τον έχει οδηγήσει στο να αναρωτηθεί αν αξίζει τον κόπο να συνεχίσει να ηγείται της χώρας.
Πλέον, ο Πέδρο Σάντσεθ εξετάζει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί από επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης, έπειτα από τον σάλο που ξέσπασε για την υπόθεση διαφθοράς που εμπλέκει τη σύζυγό του.
Η απειλή παραίτησης που γέννησε τις φήμες
«Χρειάζομαι χρόνο για να σκεφτώ», δήλωσε ο Σάντσεθ. «Πρέπει επειγόντως να απαντήσω σε ένα ερώτημα που θέτω συνεχώς στον εαυτό μου: Αξίζει τον κόπο να παραμείνω, παρά τη λασπολογία της δεξιάς και της ακροδεξιάς;».
Υπενθυμίζεται ότι στις 16 Απριλίου ξεκίνησε έρευνα σε βάρος της Μπεγκόνια Γκόμεθ, συζύγου του Ισπανού πρωθυπουργού, για φερόμενη άσκηση επιρροής και διαφθορά, έπειτα από αγωγή της ένωσης «Manos limpias» (Καθαρά Χέρια), ανέφερε σε μια σύντομη ανακοίνωση το δικαστήριο της Μαδρίτης.
Σύμφωνα με τον διαδικτυακό ειδησεογραφικό ιστότοπο El Confidencial, που αποκάλυψε την πληροφορία, η προκαταρκτική αυτή έρευνα αφορά τις σχέσεις της Μπεγκόνια Γκόμεθ με ιδιωτικές εταιρείες που είχαν λάβει κρατική βοήθεια στη διάρκεια της κρίσης της Covid-19 ή υπέγραψαν συμβόλαια με το κράτος, ενόσω ο σύζυγός της ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης.
Μετά τις πρώτες αποκαλύψεις του Τύπου για την υπόθεση αυτή, η ισπανική δεξιά πολλαπλασίασε τις επικρίσεις εναντίον του πρωθυπουργού.
Η δημοσιοποίηση της υπόθεσης συνέπεσε με την προεκλογική περίοδο στις Βρυξέλλες, καθώς η ΕΕ ετοιμάζεται να κατανείμει τις πιο υψηλόβαθμες θέσεις μετά τις εκλογές της 9ης Ιουνίου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τα πολιτικά κόμματα που θα λάβουν τις περισσότερες ψήφους θα διεκδικήσουν την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του βραχίονα της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οι σοσιαλιστές, οι οποίοι είναι πιθανό να παραμείνουν η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο, διεκδικούν την κορυφαία θέση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την οποία σήμερα κατέχει ο Βέλγος Σαρλ Μισέλ.
Για τον Σάντσεθ, αναφέρει το Politico, η... μετακόμιση στις Βρυξέλλες θα μπορούσε να αποδειχθεί μια επιδέξια έξοδος από την κατακερματισμένη -και τοξική- πολιτική σκηνή της Ισπανίας. Η εγχώρια δημόσια εικόνα του σοσιαλιστή δεν ήταν ποτέ εξαιρετική και η αμφιλεγόμενη απόφασή του να χορηγήσει στους Καταλανούς αυτονομιστές μια γενική αμνηστία, προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους για τη συνέχιση της θητείας του, αύξησε τη δυσαρέσκεια στο ταραγμένο πολιτικό τοπίο της χώρας.
Η Ευρώπη καλεί Σάντσεθ;
Ο Σάντσεθ μπορεί να μην είναι δημοφιλής στην Ισπανία, αλλά είναι πολύ αγαπητός στις Βρυξέλλες και εκτιμάται από τους Ευρωπαίους ομολόγους του.
Ωστόσο, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες της ΕΕ είναι διχασμένοι όσον αφορά μια ενδεχόμενη υποψηφιότητά του σε ανώτατο αξίωμα.
Εάν ο Σάντσεθ άφηνε την Ισπανία, την πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, σε κατάσταση πολιτικού χάους, αυτό θα μπορούσε να αμαυρώσει την απήχησή του στις Βρυξέλλες.
Υπάρχουν επίσης αμφιβολίες για το αν ο Ισπανός ηγέτης έχει το κατάλληλο προφίλ για πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι ηγέτες της ΕΕ που θα αποφασίσουν ποιος θα αναλάβει τη θέση αυτή θα προτιμούσαν πιθανότατα κάποιον που βρίσκεται στο τέλος της πολιτικής του καριέρας.
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε στο Politico, διατηρώντας την ανωνυμία του:
«Χρειαζόμαστε έναν ηλικιωμένο άνδρα ή γυναίκα που δεν τσακώνεται με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (σ.σ. πρόεδρος της Κομισιόν) και δεν έχει στο μυαλό του την επόμενη δουλειά του», εκφράζοντας την απαισιοδοξία του για τις πιθανότητες του Σάντσεθ.
Δύσκολο το σενάριο για την προεδρία του Συμβουλίου
Ο Ισπανός πολιτικός, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2018 και κέρδισε μια τρίτη θητεία ως πρωθυπουργός πέρυσι, προκάλεσε τριγμούς στις Βρυξέλλες όταν η Ισπανία ήταν υπεύθυνη για την εκ περιτροπής προεδρία κατά το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους.
Ο Σάντσεθ δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει την εξουσία του στη διαμόρφωση της ατζέντας στις Βρυξέλλες για να προωθήσει τους δικούς του εγχώριους στόχους, με την προσπάθειά του να αναγνωριστούν τα βασκικά, τα καταλανικά και τα γαλικιανά ως επίσημες γλώσσες της ΕΕ - μια εκστρατεία που ξεκίνησε για να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Καταλανών στον υποψήφιο που προτιμούσε για την προεδρία του ισπανικού κοινοβουλίου.
Ακόμη, η θέση του για την Παλαιστίνη, με την ξεκάθαρη υποστήριξή του για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση -η Ισπανία σκοπεύει να επεκτείνει την επίσημη αναγνώριση εντός δύο μηνών-, θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει αγκάθι μπροστά στη σημερινή εκρηκτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Δεν είναι σαφές αν τα μέλη της ΕΕ που έχουν στενούς δεσμούς με το Ισραήλ θα τον υποστηρίξουν για πρόεδρο του Συμβουλίου.
Επίσης, άλλοι μπορεί να δυσανασχετήσουν με τον Σάντσεθ επειδή «φόρτωσε» στην ΕΕ τον σημερινό επικεφαλής των εξωτερικών της υποθέσεων, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος δεν χαίρει άκρας αποδοχής, και μπορεί να είναι απρόθυμοι να δουν άλλον έναν Ισπανό σε κορυφαίο πόστο τόσο σύντομα, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Έλλειψη υποψηφίων για τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές
Τελικά, υπάρχουν τόσα πολλά «αλλά» όσον αφορά την ανάληψη μιας κορυφαίας θέσης στην ΕΕ από τον Σάντσεθ, που «οι εικασίες… λένε περισσότερα για την έλλειψη υποψηφίων μεταξύ των σοσιαλιστών παρά για τις πραγματικές πιθανότητες», δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Τα ονόματα που βρίσκονται επί του παρόντος στη λίστα των σοσιαλιστών για τη θέση του Συμβουλίου έχουν πράγματι σοβαρά ερωτηματικά. Ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό έρευνα για τη φερόμενη σχέση του με ένα σύστημα επιρροής, ενώ η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντερικσεν είναι αντιπαθής λόγω της αμφιλεγόμενης μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησής της, η οποία αποτελεί πηγή δυσφορίας για άλλους σοσιαλιστές ηγέτες.
Οι Ισπανοί πολίτες και οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες πασχίζουν να αποκρυπτογραφήσουν αν η απειλή του πρωθυπουργού να παραιτηθεί είναι ένας πολιτικός ελιγμός που αποσκοπεί στην ένωση της αριστεράς έναντι των δεξιών δυνάμεων της χώρας ή αν πράγματι σκέφτεται να αποχωρήσει.
Η επιστολή του Sánchez έρχεται, άλλωστε, με δύο σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις στον ορίζοντα. Στις 12 Μαΐου πρόκειται να διεξαχθούν πρόωρες περιφερειακές εκλογές στην Καταλονία, ενώ έναν μήνα αργότερα οι Ισπανοί θα ψηφίσουν στις ευρωεκλογές.