Φως στο μυστήριο πίσω από τον ακριβότερο πίνακα του κόσμου, τον «Salvator Mundi», που φέρεται να φιλοτέχνησε ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ετοιμάζεται να ρίξει ένα γαλλικό ντοκιμαντέρ.
Σύμφωνα με το φιλμ του Αντουάν Βιτκίν, που θα προβληθεί την ερχόμενη εβδομάδα στη γαλλική τηλεόραση, ο σπουδαίος Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης δεν φιλοτέχνησε ολόκληρο το έργο, αλλά απλώς «συνεισέφερε» σε αυτό. Ο πίνακας του Ιησού Χριστού ως «Σωτήρα του Κόσμου» είχε σπάσει το 2017 όλα τα ρεκόρ, όταν πουλήθηκε έναντι 450 εκατ. δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στη Νέα Υόρκη.
Όπως αποδείχθηκε αργότερα, ο μυστικός αγοραστής του δεν ήταν άλλος από τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, αν και το Ριάντ το διέψευσε.
Ωστόσο, υπήρχαν εδώ και καιρό αμφιβολίες για το κατά πόσον ο «Salvator Mundi» -η «ανδρική Μόνα Λίζα», όπως πολλοί αποκαλούν τον πίνακα- βγήκε εξ ολοκλήρου από τον χρωστήρα του Ντα Βίντσι -αμφιβολίες που επανήλθαν στο προσκήνιο το 2018, όταν το αριστούργημα δεν εκτέθηκε στο Louvre Museum στο Άμπου Ντάμπι, αλλά ούτε τον επόμενο χρόνο σε μια αναδρομική έκθεση του Λούβρου στο Παρίσι αφιερωμένη στον Ντα Βίντσι.
Τι υποστηρίζει το γαλλικό ντοκιμαντέρ για τον «Salvator Mundi»
Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Σωτήρας για πούλημα» έρχεται τώρα να αποκαλύψει, όπως λέει ο δημιουργός του, τι συνέβη παρασκηνιακά.
Στο φιλμ, ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, που εμφανίζονται με ψευδώνυμα, επιβεβαιώνουν ότι η επιστημονική ανάλυση του «Salvator Mundi» από το Λούβρο έδειξε ότι ναι μεν ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε στο εργαστήριο του Ντα Βίντσι, αλλά ο τελευταίος «συνεισέφερε» μόνον στη δημιουργία του.
Η ανάλυση που εξόργισε τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης προκάλεσε οργή στο Ριάντ. «Τα πράγματα πήραν ακατανόητη τροπή», είπε ένας από τους Γάλλους αξιωματούχους στο ντοκιμαντέρ. «Το αίτημα του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ήταν σαφές: Βάλτε τον “Salvator Mundi” δίπλα στη Μόνα Λίζα και παρουσιάστε τον ως 100% έργο του Ντα Βίντσι». Οι Σαουδάραβες, πρόσθεσε, πρότειναν διάφορες συμφωνίες, αλλά η εισήγησή του στο Ελιζέ ήταν ότι κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με «ξέπλυμα ενός έργου τέχνης αξίας 450 εκατ. δολαρίων».
Το ντοκιμαντέρ υποστηρίζει ότι κάποια μέλη της γαλλικής κυβέρνησης, περιλαμβανομένου του ΥΠΕΞ Ζαν-Ιβ Λεντριάν, προσπάθησαν να γίνει δεκτό το αίτημα του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου, φοβούμενα τυχόν επιπτώσεις στις στρατηγικές και οικονομικές σχέσεις της Γαλλίας με τη Σαουδική Αραβία. Αλλά ο Μακρόν απέρριψε το αίτημα του MBS αφήνοντας το Λούβρο να διαπραγματευτεί με τους Σαουδάραβες με ποιο τρόπο θα περιλαμβανόταν ο πίνακας στην έκθεση έργων του Ντα Βίντσι. Τελικά δεν επιτεύχθηκε κάποια συμφωνία και το μουσείο αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα.
«Οι Σαουδάραβες φοβούνται αυτή τη συζήτηση για την αυθεντικότητα του “Salvator Mundi”. Φοβούνται ότι ο κόσμος εντός και εκτός της Σαουδικής Αραβίας θα πει: “Ξοδέψατε όλα αυτά τα λεφτά για κάτι που δεν είναι έργο του Ντα Βίντσι;”», σχολιάζει στο ντοκιμαντέρ ο Κρις Ντερκόν, επικεφαλής ενός εκ των κορυφαίων μουσείων της Γαλλίας και σύμβουλος της σαουδαραβικής κυβέρνησης σε θέματα τέχνης.
Τον «Salvator Mundi» είχε αγοράσει το 2005 έναντι μόλις 1.175 δολαρίων ένας έμπορος έργων τέχνης στη Νέα Υόρκη. Αρκετοί Βρετανοί ειδικοί πιστοποίησαν τη γνησιότητα του πίνακα ως ενός χαμένου από καιρό αριστουργήματος του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και το έργο εκτέθηκε ως φιλοτεχνημένο από τον Ιταλό ζωγράφο στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου το 2011, προτού πουληθεί δύο χρόνια αργότερα έναντι 127,5 εκατ. δολαρίων σε Ρώσο ολιγάρχη.