Την αντίδραση της σερβικής κυβέρνησης έχει προκαλέσει η προσπάθεια των μισθοφόρων Wagner της Ρωσίας να στρατολογήσουν Σέρβους για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ένα ρωσικό ειδησεογραφικό βίντεο που φέρεται ότι δείχνει Σέρβους «εθελοντές» να εκπαιδεύονται για να πολεμήσουν στο πλευρό των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία έχει προκαλέσει οργή στη Σερβία, αποκαλύπτοντας την περίπλοκη σχέση της με τη Μόσχα.
«Άνοιγμα» των μισθοφόρων του Κρεμλίνου στη Σερβία
Η μισθοφορική ομάδα Wagner της Ρωσίας έφτιαξε τα βίντεο στη σερβική γλώσσα για να ενθαρρύνει τη στρατολόγηση για τον πόλεμο, από τη γειτονική χώρα.
Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αντέδρασε οργισμένα στην κρατική τηλεόραση.
«Γιατί εσείς, από τη Wagner, καλείτε κάποιον από τη Σερβία, ενώ γνωρίζετε ότι αυτό είναι ενάντια στους κανονισμούς μας;», είπε.
Οι επικριτές κατηγορούν συχνά τη Σερβία ότι δίνει προτεραιότητα στη μακροχρόνια φιλία της με τη Ρωσία έναντι της φιλοδοξίας της να ενταχθεί στην ΕΕ. Αλλά τα όσα προέκυψαν τις τελευταίες ημέρες στο Βελιγράδι δείχνουν ότι η εικόνα δεν είναι τόσο ασπρόμαυρη, γράφει το BBC.
Υπονοώντας ότι οι σχέσεις με τη Μόσχα δεν είναι και τόσο καλές, ο πρόεδρος Βούτσιτς δήλωσε ότι η Σερβία όχι μόνο δεν ήταν «ουδέτερη» όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά ότι δεν είχε μιλήσει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για «πολλούς μήνες».
Είναι παράνομο για τους Σέρβους να συμμετέχουν σε συγκρούσεις στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο αριθμός των Σέρβων νεοσύλλεκτων που συμμετέχουν δεν φαίνεται να είναι σημαντικός. Ορισμένοι πολέμησαν στο πλευρό των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία το 2014, αλλά όχι με οποιαδήποτε επίσημη έγκριση.
Στην πραγματικότητα, τα σερβικά δικαστήρια καταδίκασαν περισσότερους από δύο δωδεκάδες ανθρώπους για συμμετοχή σε «μάχες σε ξένα μέτωπα».
Την Πέμπτη, ένας δικηγόρος με έδρα το Βελιγράδι και αντιπολεμικές ομάδες κατέθεσαν ποινικές καταγγελίες κατά του Ρώσου πρέσβη καθώς και του επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας ασφάλειας και πληροφοριών της Σερβίας (BIA), επειδή φέρονται να στρατολόγησαν Σέρβους για την ομάδα Βάγκνερ.
Στο Βελιγράδι, όπου οι προκλητικές τοιχογραφίες είναι συνηθισμένες, το έμβλημα της κεφαλής του θανάτου του Βάγκνερ εμφανίστηκε σε τοίχο στο κέντρο της πόλης την περασμένη εβδομάδα. Ήταν υπογεγραμμένο από τις Λαϊκές Περιπολίες, μια ακροδεξιά οργάνωση που έχει διοργανώσει στο παρελθόν συγκεντρώσεις υπέρ της Ρωσίας με αραιή συμμετοχή.
Βούτσιτς: «Για εμάς, η Κριμαία και το Ντονμπάς είναι Ουκρανία και έτσι θα παραμείνει»
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς ξεκαθάρισε αυτή την εβδομάδα ότι η πορεία της χώρας του είναι προς τη Δύση. Κανένα από τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα δεν άφησε καν να εννοηθεί ότι υποστηρίζει την εισβολή στην Ουκρανία.
Πράγματι, η Σερβία έχει ψηφίσει σταθερά υπέρ των ψηφισμάτων στα Ηνωμένα Έθνη που καταδικάζουν την επιθετικότητα της Ρωσίας.
Ο πρόεδρος Βούτσιτς αυτή την εβδομάδα κατέστησε τη θέση του Βελιγραδίου απολύτως σαφή: «Για εμάς, η Κριμαία είναι Ουκρανία, το Ντονμπάς είναι Ουκρανία και έτσι θα παραμείνει».
Αυτή η στάση δεν ήταν αρκετή για να εντυπωσιάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επειδή η Σερβία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία .Για δεύτερη φορά, οι ευρωβουλευτές ψήφισαν ψήφισμα με το οποίο ζητούν την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων έως ότου η Σερβία συμφωνήσει στις κυρώσεις.
Για όσο διάστημα η ΕΕ έδειχνε ελάχιστο ενθουσιασμό για την επέκταση του μπλοκ ώστε να συμπεριλάβει τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ήταν λογικό για τη Σερβία να διατηρεί φιλικές σχέσεις με τη Μόσχα.
Ο Βούτσιτς υπενθύμισε στις Βρυξέλλες ότι το Βελιγράδι είχε και άλλες επιλογές. Οι φθηνές προμήθειες φυσικού αερίου, η πλειοψηφική ιδιοκτησία της Gazprom στη σερβική πετρελαϊκή εταιρεία NIS και η άρνηση της Ρωσίας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου ήταν πρακτικοί λόγοι για να παραμείνουν οι καλές σχέσεις.
«Η ΕΕ είναι ο δρόμος μας»
Αλλά η εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε τα πράγματα. Το Βελιγράδι δεν εντυπωσιάστηκε όταν ο πρόεδρος Πούτιν αναφέρθηκε στη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου ως δικαιολογία για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας των περιοχών της κατεχόμενης ανατολικής Ουκρανίας.
Εν τω μεταξύ, οι Βρυξέλλες συνειδητοποίησαν με καθυστέρηση ότι η επιφυλακτικότητά τους απέναντι στα Δυτικά Βαλκάνια άφηνε χώρο στη Μόσχα να παρεμβαίνει. Οι ενταξιακές συνομιλίες για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία ξεμπλοκαρίστηκαν γρήγορα καθώς και η Βοσνία έλαβε καθεστώς υποψήφιας χώρας.
Έτσι, αν ο πρόεδρος της Σερβίας περίμενε μια στιγμή για να στραφεί αποφασιστικά προς τη Δύση, αυτή μπορεί να έφτασε.
Ο ίδιος προειδοποιεί για «πολύ δύσκολες» συζητήσεις με τους ειδικούς απεσταλμένους της ΕΕ και των ΗΠΑ και λέει ότι θα απευθυνθεί στους Σέρβους το Σαββατοκύριακο για να τους πει «τι απαιτείται και τι αναμένεται από τη Σερβία όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας».
Ο Βούτσιτς έχει κάνει παρόμοιες δηλώσεις και στο παρελθόν, χωρίς ποτέ να δεσμευτεί για μια σημαντική αλλαγή πολιτικής. Αλλά αυτή την εβδομάδα επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι η πορεία της Σερβίας είναι προς τη Δύση.
«Ξέρω ότι η ΕΕ είναι ο δρόμος μας», δήλωσε στο Bloomberg. "Δεν υπάρχουν άλλα μονοπάτια».