Μερίδιο στη SpaceX του Έλον Μασκ μέσω καταπιστεύματος διακρατούσε ο Ρώσος ολιγάρχης Σουλεϊμάν Κερίμοφ, ακόμη και όταν η πρώτη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ του επέβαλε κυρώσεις.
Όπως αποκαλύπτει το Bloomberg ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος και μέλος της ρωσικής Γερουσίας, Κερίμοφ είχε από το 2017 μερίδιο μετοχών στη SpaceX μέσω του Heritage Trust, που εδρεύει στο Ντέλαγουερ , όπως αποκάλυψαν τέσσερις πηγές, ανάμεσά τους και δύο πρώην ανώτεροι αξιωματούχοι της Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. Αρχικά το εν λόγω καταπίστευμα κατείχε το 1% της SpaceX.
Το holding στη SpaceX ιδρύθηκε ένα χρόνο πριν την επιβολή από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών κυρώσεων στον Κερίμοφ και άλλους Ρώσους ολιγάρχες για «την κακόβουλη δράση της Ρωσίας ανά την υφήλιο». Οι ενέργειες του υπουργείου Οικονομικών αποσκοπούσαν στο να μπλοκάρουν τα περιουσιακά στοιχεία του Κερίμοφ και να εμποδίσουν τις συναλλαγές του με αμερικανικές εταιρείες. Η Citigroup, η οποία διαχειριζόταν τις καθημερινές συναλλαγές του Heritage Trust, ζήτησε καθοδήγηση από το υπουργείο Οικονομικών και αποφάσισε ότι δεν υπήρχε ανάγκη να μπλοκάρει το καταπίστευμα και τις συνδεδεμένες οντότητες μετά την επιβολή κυρώσεων στον Κερίμοφ, επιτρέποντας στο καταπίστευμα να συνεχίσει να λειτουργεί, είπε μια πηγή.
Πώς έκρυβε ο Κερίμοφ τα συμφέροντά του στις ΗΠΑ
Τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2022, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών πάγωσε ένα καταπίστευμα ενός δισ. δολαρίων, το οποίο είχε δημιουργηθεί το 2017 για τα περιουσιακά στοιχεία του Κερίμοφ στις ΗΠΑ, καθώς οι ερευνητές του αποκάλυψαν έναν περίπλοκο ιστό νομικών δομών και εταιρειών που είχαν δημιουργηθεί για να κρύψουν τα συμφέροντα του Ρώσου ολιγάρχη.
Σύμφωνα με δύο πηγές, το μερίδιο στη SpaceX είχε ήδη πουληθεί πριν από αυτή την κίνηση του υπουργείου Οικονομικών. Όπως σημειώνει το Bloomberg, τα γεγονότα αυτά υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που θέτουν τα πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά δίκτυα στην επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εταιρείες όπως η SpaceX, η οποία τώρα αποτιμάται σε περίπου 350 δισ. δολάρια και γίνεται όλο και πιο ισχυρός παίκτης στην παγκόσμια άμυνα και τις επικοινωνίες. Εγείρουν επίσης ερωτήματα σχετικά με την επισταμένη έρευνα στη Citigroup, τον διεθνή τραπεζικό γίγαντα, ο οποίος βρίσκεται τώρα στο σταυρόνημα έρευνας του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για τον χειρισμό του Heritage Trust.
Ποιος είναι ο Ρώσος ολιγάρχης
Σύμφωνα με τον Δείκτη Δισεκατομμυριούχων του Bloomberg, ο Κερίμοφ είναι ο 17ος πλουσιότερος άνθρωπος στη Ρωσία και 282ος παγκοσμίως με καθαρή περιουσία περίπου 9,9 δισ. δολαρίων.
Μέλος της ρωσικής Γερουσίας ο Κερίμοφ έχτισε την περιουσία του αγοράζοντας μερίδια σε ρωσικές εταιρείες κυρίως του τραπεζικού τομέα και των κλάδων της ενέργειας και των εξορύξεων, χρησιμοποιώντας ενίοτε δάνεια από κρατικές τράπεζες.
Η ΕΕ του επέβαλε κυρώσεις το 2022 χαρακτηρίζοντάς τον μέλος του κύκλου εμπίστων ολιγαρχών του Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ τέσσερα χρόνια νωρίτερα - και συγκεκριμένα τον Απρίλιο του 2018 - οι ΗΠΑ πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία του Κερίμοφ και απαγόρεψαν σε αμερικανικές εταιρείες να συναλλάσσονται μαζί του.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ ενέτειναν τις προσπάθειες στοχοθέτησης των περιουσιακών στοιχείων Ρώσων, στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις. Έτσι, τον Απρίλιο του 2022, οι αμερικανικές Αρχές κατέσχεσαν στις νήσους Φίτζι το μήκους 100 μ. σούπερ γιοτ Amadea, ιδιοκτησίας του Κερίμοφ μέσω ενός δικτύου εικονικών εταιρειών.
Τον Σεπτέμβριο του 2022 το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε όλα τα μέλη της ρωσικής Γερουσίας, του Κερίμοφ συμπεριλαμβανομένου, επειδή ενέκριναν το αίτημα του Πούτιν για αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία και επειδή δικαιολόγησαν την πλήρους κλίμακας εισβολή.