Δραματικός διαχωρισμός έγινε χθες στο ρωσικό αντι-πουτινικό κίνημα. Δύο μεγάλα κέντρα σε Βαρσοβία και Βερολίνο, με διαφορετικούς στόχους, ρητορική και διαφορετική «ανοχή» από το πουτινικό σύστημα.
Χθες το μεσημέρι στο Κίεβο πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου των αντιπολιτευόμενων ρωσικών δυνάμεων και εκπροσώπων των στρατιωτικών σχηματισμών Ρώσων που πολεμούν στις παραμεθόριες περιοχές της Ρωσίας κατά του τακτικού στρατού της χώρας. Το iefimerida.gr ήταν από τα λίγα ΜΜΕ που πήραν άδεια για να παρακολουθήσουν την εκδήλωση εξαιτίας των πολύ αυστηρών μέτρων ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ανακοινώθηκε ότι υπεγράφη «μνημόνιο στήριξης των ρώσων εθελοντών που πολεμάνε κατά του καθεστώτος Πούτιν».
«Πρωταγωνιστές» ήταν μεταξύ άλλων ο Ιλιά Πονομαρέβ - Ρώσος βουλευτής ο οποίος είχε ταχθεί κατά της απόσχισης της Κριμαίας το 2014 (ήταν ο μόνος), ο ιδρυτής του «Φόρουμ Ελεύθερης Ρωσίας» Ιβάν Τιούτριν - ο οποίος έχει ισχυρές διασυνδέσεις με τους Ρώσους του Λονδίνου, ο γνωστός δικηγόρος Μαρκ Φέιγιν και άλλοι. Μεταξύ εκείνων που υπέγραψαν το «μνημόνιο» -χωρίς να παρίσταται προσωπικά- είναι και Γκάρι Κασπάροφ, παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι και σφοδρός πολέμιος του Πούτιν.
Τι προβλέπει το «μνημόνιο»
Οι συμμετέχοντες, πολύ γνωστοί στη Ρωσία και στον μετασοβιετικό χώρο, ουσιαστικά τίθενται με τα μέσα που διαθέτουν - επικοινωνιακά, οικονομικά, πολιτικά- υπέρ της ένοπλης πάλης κατά του Πούτιν. Στη συνέντευξη τύπου συμμετείχαν εθελοντές στρατιώτες, από εκείνους που πριν από λίγες ημέρες -ουσιαστικά- εισέβαλαν στις νότιες περιοχές της Ρωσίας καταλαμβάνοντας θέσεις, χωριά και παίρνοντας αιχμαλώτους στρατιώτες του τακτικού στρατού. «Είμαστε Ρώσοι πολίτες και ήρθαμε να ψηφίσουμε» δήλωσαν.
«Είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την ένοπλη πάλη» είπε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ο Πονομαρέβ. «Θεωρώ ότι ο πολιτικός μας στόχος είναι να διεξάγουμε αγκιτάτσια, διαφώτιση μέσα στην αντιπολιτευόμενη ρωσική κοινότητα για να τη μετακινήσουμε προς την κατεύθυνση της αντίστασης μέσω της δύναμης» είπε ο Τιούτριν. Πρόκειται μπορούμε να πούμε για μια σημαντική ριζοσπαστικοποίηση και του Τιούτριν, ο οποίος είναι εξέχουσα προσωπικότητα των Ρώσων της διασποράς αλλά και του γνωστού σκακιστή Γκάρι Κασπάροφ, ο οποίος συνυπέγραψε το έγγραφο.
«Σπασίμπα» του Πούτιν στους «Ναβαλνιστές»
Ενόσω διεξάγονταν η συνεδρίαση της ρωσικής αντιπολίτευσης στο Κίεβο, στη Ρωσία και σε ρωσικές πρεσβείες στο εξωτερικό οι υποστηρικτές του Ναβάλνι, που αποθανόντος αντιπάλου του Πούτιν, πραγματοποιούσαν τη διαμαρτυρία «μεσημέρι κατά του Πούτιν». Σύμφωνα με το σκεπτικό της διαμαρτυρίας, την οποία είχε προτείνει ο ίδιος ο Ναβάλνι λίγο πριν βρει μυστήριο θάνατο σε ρωσική φυλακή, ήταν να προσέλθουν οι οπαδοί του έξω από τα εκλογικά τμήματα ακριβώς στις 12.00 της Κυριακής, χωρίς να κάνουν κάτι άλλο.
Και προσήλθαν. Μόνο που η ρωσική προπαγάνδα αντί να αποκρύψει την παρουσία τους, την προέβαλε, λέγοντας ότι πρόκειται για φανατικούς οπαδούς του Πούτιν που θέλουν τόσο πολύ να τον ψηφίσουν που στήθηκαν σε ουρές για αυτό τον λόγο. Στη συνέντευξη τύπου που έδωσε κατά τη διάρκεια της περασμένης νύχτας ο Πούτιν, με αφορμή τη «νίκη» του στις εκλογές, ο ίδιος όχι μόνο ανέφερε ονομαστικά τον Ναβάλνι (είναι η πρώτη φορά που ο Πούτιν είπε δημόσια το όνομα Ναβάλνι) αλλά και ευχαρίστησε εκείνη την αντιπολίτευση που «κάλεσε τους πολίτες να έρθουν να ψηφίσουν», προσθέτοντας ότι αυτός ήταν και ο δικός του ο στόχος.
Αντίθετα με τις δηλώσεις «ανοχής» απέναντι στους «Ναβαλνιστές» ο Πούτιν εμφανίστηκε λαύρος κατά των Ρώσων ανταρτών που πολεμούν κατά του στρατού του στα νότια της χώρας. Η απάντησή του σε σχετικό ερώτημα στη νυχτερινή συνέντευξη τύπου ξεκινούσε από την πρόταση «αν και έχει καταργηθεί η θανατική ποινή…» και εμπεριέχει πάσης φύσεως απειλές και προσβολές.
Στη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης τύπου στο Κίεβο, ο Πονομαρέβ εξέφρασε την ελπίδα ότι και η Γιούλια Ναβάλναγια, χήρα του Αλεξέι, η οποία έχει παραλάβει τα ηνία της οργάνωσής του, αλλά και ο επιχειρηματίας Μιχαήλ Χοντορκόφσκι θα ενωθούν με την προσπάθεια που εξήγγειλε. Ωστόσο και η Ναβάλναγια και ο Χοντορκόφσκι βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο Βερολίνο όπου συμμετείχαν στο «μεσημέρι κατά του Πούτιν».
Ο Χοντορκόφσκι, πρώην επικεφαλής της πετρελαϊκής εταιρείας Γιούκος, έχει εκτίσει 10 χρόνια φυλακή στη Ρωσία μετά την αντιπαράθεσή μου με τον Πούτιν, στις αρχές του 2000. Με έδρα το Λονδίνο, ο Χοντορκόφσκι ασκεί αντιπολιτευτική δράση στον Πούτιν, έχοντας αρκετά μεγάλη επιρροή στο ευρύ κοινό. Αργά το απόγευμα χθες ο επιχειρηματίας έδωσε συνέντευξη σε ένα YouTube κανάλι που ελέγχεται από τον ίδιο, και υπερασπίστηκε την ήπια γραμμή αντιπολίτευσης, εκείνης ουσιαστικά προωθούσε ο Ναβάλνι. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να θεωρήσουμε ότι απέκλεισε την συμμετοχή του στις δυναμικές ενέργειες που εξαγγέλθηκαν στην συνέντευξη τύπου στο Κίεβο.
Μάλλον δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και μεν και οι δε, δηλαδή και οι ήπιοι αντιπολιτευόμενοι και οι υποστηρικτές της ένοπλης πάλης, δεν συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο - που μαζί με τις Βαλτικές χώρες αποτελούν τη βάση των ρώσων προσφύγων του πουτινικού καθεστώτος. Οι «Ναβαλνιστές» διακήρυξαν τα ήπια σχέδιά τους από το Βερολίνο - η Γερμανία και επίσημα υποστηρίζει μια εξίσου ήπια στάση όσον αφορά τα εσωτερικά της Ρωσίας. Οι «σκληροπυρηνικοί» από την άλλη, αν και συγκεντρώθηκαν χθες στο Κίεβο, χρησιμοποιούν περισσότερο ως βάση τη Βαρσοβία, πρωτεύουσα χώρας που σε επίσημο επίπεδο -μαζί με άλλες χώρες- ακολουθεί τη σκληρότερη γραμμή απέναντι στο Κρεμλίνο.
Οπότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτές είναι οι δύο ομάδες της ρωσικής αντιπολίτευσης -όπως σχηματίζονται αυτές τις μέρες- και αυτές είναι οι δύο κατευθύνσεις απέναντι στο καθεστώς Πούτιν που θα κυριαρχήσουν το επόμενο διάστημα. Και αυτές οι πολιτικές κατευθύνσεις σε μεγάλο βαθμό θα αφορούν και τη στάση που θα έχουν διάφορες «δυτικές» χώρες απέναντι στον πουτινισμό: Είναι κάτι που πρέπει να ξεπεραστεί σταδιακά ή είναι κάτι που πρέπει να ανατραπεί με τη βία.