Την Τετάρτη ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μερική επιστράτευση, με αποτέλεσμα πολλοί Ρώσοι να αναζητούν τρόπους να φύγουν από τη χώρα για να αποφύγουν το μέτωπο στην Ουκρανία.
Οι Ρώσοι στρατεύσιμοι σπεύδουν να αγοράσουν αεροπορικά εισιτήρια, με τις τιμές να έχουν εκτοξευθεί και τους λιποτάκτες να περνούν ακόμα και με... ποδήλατα τα σύνορα προκειμένου να αποφύγουν την επιστράτευση, καταφεύγοντας κυρίως στην Αρμενία, τη Γεωργία και την Τουρκία.
Ενδεικτικό είναι ότι οι πτήσεις από τη Μόσχα προς την Κωνσταντινούπολη και το Ερεβάν εξαντλήθηκαν λίγες ώρες μετά το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου, σύμφωνα με τη ρωσική ιστοσελίδα κρατήσεων πτήσεων Aviasales.
Όσον αφορά στην Ευρώπη, όμως, πού κατευθύνονται οι Ρώσοι λιποτάκτες και ποιες χώρες είναι πρόθυμες να τους υποδεχθούν;
Απόλυτα αρνητικές στην υποδοχή Ρώσων λιποτακτών Λετονία και Εσθονία
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λετονίας, Έντγκαρς Ρίνκεβιτς, δήλωσε ότι η χώρα του δεν θα εκδώσει βίζες σε Ρώσους που θέλουν να φύγουν για να αποφύγουν την επιστράτευση που ανακοίνωσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Πολλοί Ρώσοι που τώρα εγκαταλείπουν τη χώρα τους λόγω της επιστράτευσης, δεν είχαν κανένα πρόβλημα με τον θάνατο των Ουκρανών. Δεν διαμαρτυρήθηκαν τότε και είναι λάθος να τους θεωρούμε αντιρρησίες συνείδησης. Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για την ασφάλεια με την υποδοχή τους και υπάρχουν πολλές χώρες εκτός ΕΕ για να πάνε», έγραψε ο Έντγκαρς Ρίνκεβιτς την Παρασκευή.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, σε συνέντευξή της στο CNN την Πέμπτη. Η κυρία Κάλας τόνισε ότι η Εσθονία δεν θα δώσει πολιτικό άσυλο σε πολίτες της Ρωσίας που θέλουν να αποφύγουν την επιστράτευση και να εγκαταλείψουν τη χώρα. Τόνισε ότι οι πολίτες είναι υπεύθυνοι για τις χώρες τους.
«Εδώ παρέχουμε άσυλο σε Ουκρανούς πρόσφυγες από τον πόλεμο. Και κάθε πολίτης είναι υπεύθυνός για τη χώρα του και το ίδιο ισχύει και για τους πολίτες της Ρωσίας. Επομένως, δεν θα παράσχουμε άσυλο -αυτός δεν είναι λόγος ώστε οι Ρώσοι να εγκαταλείψουν τη χώρα», είπε η πρωθυπουργός της Εσθονίας, υπογραμμίζοντας ότι οι Ρώσοι πρέπει να «ξεσηκωθούν και να πουν ότι είναι ενάντια σε αυτόν τον πόλεμο και να τον τερματίσουν μια για πάντα».
Πιο μετριοπαθείς, αλλά τείνουν προς το «όχι» Τσεχία, Λιθουανία και Πολωνία
Επιπλέον, ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Jan Lipovsky δήλωσε ότι οι Ρώσοι που εγκαταλείπουν τη χώρα για να αποφύγουν την κινητοποίηση δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για ανθρωπιστική βίζα στην Τσεχική Δημοκρατία.
«Καταλαβαίνω ότι οι Ρώσοι φεύγουν εξαιτίας των αποφάσεων απελπισίας του Πούτιν. Αλλά όσοι εγκαταλείπουν τη χώρα επειδή δεν θέλουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που επιβάλλει το κράτος τους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για ανθρωπιστική βίζα» είπε ο Lipovsky, μιλώντας στο πρακτορείο CTK την Πέμπτη.
Πάντως, ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα δήλωσε σε προεκλογική συζήτηση ότι η χώρα θα αντιμετωπίσει τους πιθανούς λιποτάκτες ως αιτούντες άσυλο και πρόσθεσε ότι προς το παρόν η κυβέρνηση δεν έχει δει σημάδια εισροής Ρώσων που ήθελαν να αποφύγουν την επιστράτευση.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιθουανίας δήλωσε ότι οι αιτήσεις ασύλου θα «εξεταστούν με τον συνήθη τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις και σε ατομική βάση». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η Λιθουανία «δεν έχει τον σκοπό και την ικανότητα να χορηγεί βίζα για ανθρωπιστικούς λόγους σε όλους τους Ρώσους πολίτες που υποβάλλουν αίτηση».
Η κυβέρνηση της Πολωνίας δεν έχει πάρει προς το παρόν συγκεκριμένη θέση απέναντι στους Ρώσους αιτούντες άσυλο, αλλά ένας Πολωνός διπλωμάτης έδωσε μια ένδειξη για το κλίμα στη Βαρσοβία. «Αφήστε όσους φεύγουν από τη Ρωσία να πάνε στη Γαλλία ή στην Καταλονία ή στην Ιταλία, αφήστε τους να λάβουν πολιτικό άσυλο εκεί σε μαζική κλίμακα. Τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία δεν χρειάζεται να το κάνουν», είπε ο Πολωνός διπλωμάτης στο EUobserver.
Θετική η Γερμανία να δώσει άσυλο στους Ρώσους λιποτάκτες
Σύμφωνα με τη γερμανική διαδικτυακή εφημερίδα Oldenburger Onlinezeitung, η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών, Νάνσι Φέδερ, δήλωσε την Πέμπτη ότι η Γερμανία είναι έτοιμη, υπό ορισμένες συνθήκες, να παράσχει άσυλο σε λιποτάκτες από τον ρωσικό στρατό και «αντιπάλους του καθεστώτος Πούτιν».
«Κατά κανόνα, οι λιποτάκτες που απειλούνται με σοβαρή καταστολή λαμβάνουν διεθνή προστασία στη Γερμανία. Όποιος αντιτίθεται με θάρρος στο καθεστώς Πούτιν και ως εκ τούτου εκτίθεται στον μεγαλύτερο κίνδυνο μπορεί να υποβάλει αίτηση για άσυλο στη Γερμανία λόγω πολιτικών διώξεων», είπε η Φέδερ.
Η γερμανική οργάνωση υπέρ της μετανάστευσης Pro Asyl εξέδωσε παρόμοια δήλωση, καλώντας όλες τις χώρες της ΕΕ να δώσουν άσυλο στους Ρώσους που προσπαθούν να ξεφύγουν από την αναγκαστική κινητοποίηση.
«Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, όσοι αποφεύγουν έναν πόλεμο που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο έχουν δικαίωμα ασύλου και προστασίας. Υπό αυτή την έννοια, η Γερμανία και η Ευρώπη θα πρέπει να οργανώσουν μια μη γραφειοκρατική αποδοχή των ανθρώπων που ψηφίζουν με τη στάση τους κατά του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας» ανέφερε το Radio Liberty, επικαλούμενο δήλωση του Pro Asyl.
Η περίπτωση της Φινλανδίας
Η Φινλανδία αποφάσισε να λάβει μέτρα για να περιορίσει «σημαντικά» την είσοδο Ρώσων πολιτών στο έδαφός της, ανακοίνωσε σήμερα η κυβέρνηση, αφού έχει ήδη υποδεκαπλασιάσει τον αριθμό των τουριστικών ταξιδιωτικών θεωρήσεων που χορηγεί.
Η σκανδιναβική χώρα, η οποία καταγράφει αύξηση στον αριθμό των Ρώσων που εισέρχονται στη χώρα μέσω των χερσαίων συνόρων της μετά την ανακοίνωση της Μόσχας για επιστράτευση εφέδρων για τον πόλεμο στην Ουκρανία, θα χρησιμοποιήσει τον λόγο μιας «σοβαρής επίθεσης» στη «διεθνή της θέση», είπε η κυβέρνηση.
Μια επιτροπή στην οποία μετέχουν ο πρόεδρος, η πρωθυπουργός και οι υπουργοί αποφάσισε να «περιορίσει σημαντικά τον αριθμό Ρώσων πολιτών που εισέρχονται στη χώρα και την έκδοση βίζας στη βάση μιας σοβαρής επίθεσης στη διεθνή θέση της Φινλανδίας», τονίζει η κυβέρνηση σε ανακοίνωσή της.
Η Φινλανδία είχε προαναγγείλει το βράδυ της Τετάρτης την πρόθεσή της να αυστηροποιήσει περαιτέρω τα μέτρα για την είσοδο στη χώρα, μετά από μια στροφή στην πολιτική που αποφάσισαν η Πολωνία και οι τρεις χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία).
Αλλά η απόφαση της σκανδιναβικής χώρας συμπίπτει επίσης με την εντολή για μερική επιστράτευση εφέδρων που ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μετά από αυτό το διάταγμα, ο αριθμός των Ρώσων που εισέρχονται στη Φινλανδία έχει διπλασιαστεί, αν και παραμένει σε περιορισμένο επίπεδο, σύμφωνα με τους Φινλανδούς συνοριοφύλακες.
Στις αρχές του καλοκαιριού, η άρση των περιορισμών κατά της Covid στη ρωσική και τη φινλανδική πλευρά είχε ως αποτέλεσμα την απότομη αύξηση της διέλευσης Ρώσων μέσω Φινλανδίας.
Η παρουσία μεταξύ τους πολλών παραθεριστών με ευρωπαϊκές βίζες που χρησιμοποιούν τη χώρα ως ενδιάμεσο σταθμό για να ταξιδέψουν αλλού στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είχε πυροδοτήσει διενέξεις στη χώρα.
Στη συνέχεια, η κυβέρνηση αποφάσισε τον Αύγουστο να μειώσει τον αριθμό των ταξιδιωτικών θεωρήσεων που χορηγεί η Φινλανδία κατά 90%. Ωστόσο, οι Ρώσοι πολίτες που τους έχει ήδη χορηγηθεί βίζα, μεταξύ άλλων από άλλες χώρες της ΕΕ, θα μπορούσαν να εισέλθουν εύκολα στη χώρα.