Το 2025 μπορεί να φέρει το τέλος του πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας, αλλά οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι πολύ μικρές.
Δηλώσεις αξιωματούχων για πιθανή λήξη του πολέμου φαίνεται να βασίζονται περισσότερο στις επιθυμίες των Ευρωπαίων και των Αμερικανών παρά στις αντικειμενικές συνθήκες.
Η χρονιά που πέρασε, η τρίτη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, χαρακτηρίστηκε στρατιωτικά από την υποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων σχεδόν καθ΄όλο το μήκος της γραμμής σύγκρουσης, μιας γραμμής που ξεπερνάει τα 1.000 χιλιόμετρα. Ωστόσο, η σημαντικότερη είδηση στρατιωτικά ήταν η ουκρανική επέμβαση στην περιφέρεια του Κουρσκ. Αυτή η επέμβαση είχε τεράστιες συνέπειες στον πόλεμο και στρατιωτικά και επικοινωνιακά. Στρατιωτικά διότι οι Ρώσοι δεν μπόρεσαν να επεκτείνουν το μέτωπο προς το Χάρκοβο και το Ζαπορίζιε.
Επικοινωνιακά, διότι και στην Ουκρανία, αλλά και στη δύση είδαν ότι οι λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας δεν είναι και τόσο κόκκινες και μια στρατιωτική εισβολή στο διεθνώς αναγνωρισμένο έδαφος της Ρωσίας δεν προκάλεσε καμία σοβαρή αντίδραση.
Θα συνεχιστεί η επίθεση των Ρώσων
Η προώθηση των ρωσικών στρατευμάτων αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025. Υπό άμεσο κίνδυνο βρίσκονται περιοχές στα νότια της περιφέρειας Ντόνετσκ, το Κουράχοβο και το Ποκρόφσκ, ενώ είναι πολύ πιθανό μέχρι το καλοκαίρι οι Ουκρανοί να αποφασίσουν υποχώρηση από τα ρωσικά εδάφη της περιφέρειας Κουρσκ.
Το 2024 έγινε απολύτως κατανοητό ότι η Ρωσία έχει τεράστια προβλήματα στελέχωσης του στρατού της όταν έκανε συμφωνία με τη Β. Κορέα για να χρησιμοποιήσει χιλιάδες στρατιώτες για την υπεράσπιση των εδαφών της. Αυτή η «βοήθεια», που προφανώς έγινε με το αζημίωτο, μεταξύ άλλων ανάγκασε να εμπλακούν στην βοήθεια προς την Ουκρανία χώρες που προσπαθούν να κρατούν απόσταση από τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Αυτό έγινε καθώς οι Ν. Κορέα και Ιαπωνία αντιμετωπίζουν οι ίδιες την απειλή της Β. Κορέας.
Η ανοιχτή στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας - Β. Κορέας δημιουργεί σημαντικούς επιπρόσθετους κινδύνους για αυτές τις χώρες - η Β. Κορέα πιθανότητα να παίρνει ως αντάλλαγμα σύγχρονες στρατιωτικές τεχνολογίες ενώ ο στρατός της αποκτά πολύτιμη εμπειρία μάχης. Το 2025 η συνεργασία της Ρωσίας με τη Β. Κορέα αναμένεται να συνεχιστεί και μάλλον να επεκταθεί. Ήδη οι Ρώσοι προμηθεύονται από τη Β. Κορέα πυρομαχικά για το πυροβολικό, πυραύλους και -πλέον- στρατιώτες. Οι στρατιώτες αναμένεται να γίνουν περισσότεροι.
Υπερτιτάνιος πόλεμος drones στα σκαριά
Το 2024 σημαδεύτηκε από σημαντικές εξελίξεις όσον αφορά τον εξοπλισμό και ειδικότερα τη χρήση μη - επανδρωμένων σκαφών στις μάχες. Οι αλλαγές που έγιναν, αν και δεν προκάλεσαν το ανάλογο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, ήταν τεράστιες. Για παράδειγμα, οι Ρώσοι άρχισαν πειραματικά να εξοπλίζουν τα ιρανικά drones Σαχέντ με συστήματα πλοήγησης βασισμένα στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα drones μπορούν να πετούν μόνα τους και να αναγνωρίζουν μόνα τους τους στόχους που πρέπει να χτυπήσουν.
Αν και εφόσον η εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας συνεχιστεί (και δεν υπάρχει τίποτα που να μας λέει για το αντίθετο) αυτό θα φέρει τεράστιες αλλαγές στο θέμα του πολέμου των drones. Κατ’ αρχάς, μεγάλο μέρος της αντι-drones άμυνας, που είναι βασισμένα στο μπλοκάρισμα του σήματος που συνδέει το drone με τον χειριστή, θα καταστεί άχρηστο. Κατά δεύτερον, τα drones θα μπορούν να φτάνουν πιο μακριά και θα είναι πολύ περισσότερο αποτελεσματικά.
Παράλληλα, πριν από λίγες εβδομάδες έγινε γνωστό ότι οι Ουκρανοί πραγματοποίησαν στρατιωτική επιχείρηση επί εδάφους, με την κατάληψη θέσεων του εχθρού χωρίς να χρησιμοποιήσουν καθόλου στρατιώτες. Όλη η επίθεση έγινε με επίγεια drones. Άρα βλέπουμε ότι εκτός από τα ιπτάμενα και τα πλεούμενα drones πλέον στη μάχη μπαίνουν και τα επίγεια drones, που θα αντικαθιστούν. Αυτή η τάση αναμένεται να ισχυροποιηθεί το 2025 και στις χρονιές που θα ακολουθήσουν στην Ουκρανία και σε όσους πολέμους γίνουν στο μέλλον.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, και οι δύο πλευρές -και η Ρωσία και η Ουκρανία- αυτή τη στιγμή κατασκευάζουν εκατομμύρια στρατιωτικά drones. Αυτά αναμένεται να ριχθούν στη μάχη ήδη από τους επόμενους μήνες.
«Ορέσνικ» και νέοι ουκρανικοί πύραυλοι
Το 2025 οι Ρώσοι αναμένεται να συνεχίσουν τις μαζικές επιθέσεις με πυραύλους κατά ουκρανικών στόχων. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας φαίνεται να ξεπέρασε τα προβλήματα που είχε τα πρώτα δύο χρόνια του πολέμου με την κατασκευή πυραύλων και πλέον η κατασκευή τους έχει επιταχυνθεί. Σε αυτούς έχει προστεθεί και ένας βαλλιστικός πύραυλος νέου τύπου τον οποίον οι Ρώσοι αποκαλούν «Ορέσνικ» ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα είναι εκείνος που θα καθορίσει την εξέλιξη του πολέμου καθώς οι ποσότητες αυτού του πυραύλου είναι ελάχιστες εξαιτίας του τεράστιου κόστους του.
Παράλληλα, και οι Ουκρανοί αναμένεται μέσα στο 2025 να ρίξουν στο πεδίο της μάχης του πυραύλους που αναπτύσσουν οι ίδιοι. Αναφορές για αυτούς τους πυραύλος έχουν βγει σποραδικά στη δημοσιότητα και το τελευταίο διάστημα εμφανίζονται όλο και περισσότερα στοιχεία ότι ορισμένοι από τους τύπους πυραύλων των Ουκρανών είναι ήδη έτοιμοι.
Τραμπ, Συρία, Γερμανία αλλάζουν το διεθνές περιβάλλον
Παρά τις αιματηρές μάχες, τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τους συνεχείς βομβαρδισμούς, η κοινή γνώμη ήταν περισσότερο στραμμένη το τελευταίο διάστημα στις διεθνείς εξελίξεις. Η σημαντικότερη εξέλιξη του 2024 -η οποία θα αποκρυσταλλωθεί το 2025- ήταν η εκλογή του νέου αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Πολλοί διεθνείς παράγοντες θέλουν να πιστεύουν ότι με την ορκωμοσία Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου θα ξεκινήσουν κάποιου είδους διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Σήμερα ωστόσο δεν υπάρχει κανένα σαφές στοιχείο που να υποδεικνύει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα σταματήσει με την εκλογή Τραμπ, ακόμα και στην περίπτωση που όντως ξεκινήσουν κάποιες διαπραγματεύσεις. Αυτό είναι κάτι που πλέον φαίνεται να αντιλαμβάνεται και ο ίδιος ο Τραμπ.
Απομακρυνόμενος από τις προεκλογικές του υποσχέσεις ο νέος αμερικανός Πρόεδρος παραδέχεται ότι η ειρήνη στην Ουκρανία είναι μια δύσκολη υπόθεση. Το 2025 αναμένεται να ξεκινήσει η ειρηνευτική προσπάθεια Τραμπ ωστόσο οι περισσότεροι διεθνείς παράγοντες κρατούν «μικρό καλάθι» όσον αφορά τους ενδεχόμενους καρπούς αυτής της προσπάθειας. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει τρόπο να πιέσει τους Ουκρανούς για συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις ωστόσο δεν έχει πολλούς τρόπους να πιέσει τον Πούτιν.
Η «αχίλλειος πτέρνα» του καθεστώτος Πούτιν που εν τέλει μπορεί να συμβάλλει στο να σταματήσει ο πόλεμος είναι η οικονομία της Ρωσίας. Ως εκ τούτου, οικονομικές κυρώσεις και τιμές του πετρελαίου ενδεχομένως να είναι εκείνα τα αποτελεσματικά εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο Τραμπ για να επιτύχει την ειρήνη που υποσχέθηκε προεκλογικά.
Ο εκδιωγμός του Άσαντ από τη Συρία και η αλλαγή σε αυτή τη χώρα αναμένεται να υπονομεύσει τις θέσεις της Ρωσίας στην Αφρική καθώς οι βάσεις της Ρωσίας στη Συρία είναι τα σημαντικότερα προπύργια της για την Αφρική. Η μάχη για την Αφρική, η οποία εξελίσσεται σιωπηλά όλα τα προηγούμενα χρόνια (και με τη συμμετοχή της Ουκρανίας) αναμένεται να κλιμακωθεί.
Παράλληλα, οι επερχόμενες εκλογές στη Γερμανία επίσης ενδέχεται να αλλάξουν τις ισορροπίες στην Ευρώπη όσον αφορά την στήριξη της Ουκρανίας. Η Γερμανία, αν και από τους πλέον σταθερούς συμμάχους της Ουκρανίας είναι πολύ συγκρατημένη, κάτι που μπορεί να αλλάξει μετά τις εκλογές. Ωστόσο οι αλλαγές αυτές δεν αναμένεται να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα το 2025, τουλάχιστον στο πρώτο μισό του έτους.
Το 2025, θεωρούν στην Ουκρανία, θα είναι ένα δύσκολο έτους που απαιτεί τεράστιες αντοχές εκ μέρους των Ουκρανών όπως επίσης και τη λήψη επίπονων αποφάσεων, από τις οποίες θα κριθεί η νίκη ή η ήττα της χώρας στον πόλεμο, όπως στο θέμα της επιστράτευσης. Οι Ουκρανοί ελπίζουν για το καλύτερο ωστόσο καταλαβαίνουν ότι οφείλουν να προετοιμαστούν για το χειρότερα αν θέλουν να επιβιώσουν.