Εκ πρώτης όψεως, η απάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν στο πλαφόν της G7 στις τιμές του πετρελαίου της Ρωσίας φαίνεται σύμφωνη με τις προηγούμενες δεσμεύσεις του, χωρίς να διαταράσσει την παγκόσμια προσφορά.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο έχει αφήσει περιθώρια για μια πιο σκληρή στάση. Το διάταγμα, που υπογράφηκε την Τρίτη, απαγορεύει τις προμήθειες αργού και προϊόντων πετρελαίου σε ξένους αγοραστές που υιοθετούν το πλαφόν στα συμβόλαιά τους.
Σε αυτό το στάδιο, φαίνεται μια συμβολική πράξη, δεδομένου ότι οι χώρες που υπέγραψαν ως επί το πλείστον έχουν ήδη σταματήσει να αγοράζουν. Όμως, το διάταγμα ισχύει για συμβάσεις προμηθειών που «άμεσα ή έμμεσα» χρησιμοποιούν τον μηχανισμό του πλαφόν -διατύπωση που μπορεί να επιδέχεται πολλές ερμηνείες.
Όπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, το διάταγμα αφορά και τις υπάρχουσες συμφωνίες, εάν αυτές περιέχουν αναφορά στο ανώτατο όριο.
Αυστηρές διαταγές Πούτιν για τον έλεγχο των εξαγωγών του ρωσικού πετρελαίου
Ο Πούτιν διέταξε το υπουργικό του συμβούλιο να προετοιμάσει «νομικές πράξεις με στόχο την εφαρμογή της απαγόρευσης» και να καθορίσει «τη διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής της».
Δεδομένου ότι ο προεδρικός περιορισμός στις εξαγωγές ρωσικού αργού θα ξεκινήσει την 1η Φεβρουαρίου και οι χειμερινές διακοπές της Ρωσίας θα διαρκέσουν έως τις 9 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση έχει μερικές εβδομάδες για να εξετάσει περαιτέρω μέτρα ως αντίποινα. Το υπουργικό συμβούλιο θα πρέπει επίσης να καθορίσει την ημερομηνία έναρξης της απαγόρευσης προμήθειας των πετρελαϊκών προϊόντων καθώς και τον κατάλογο αυτών των προϊόντων.
Η κυβέρνηση θα παρακολουθεί την αγορά πετρελαίου το πρώτο τρίμηνο, προτού αποφασίσει εάν θα λάβει περαιτέρω μέτρα αντιποίνων, όπως ένα κατώτατο όριο τιμών για το αργό, είπαν στο πρακτορείο Bloomberg άνθρωποι που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Οι δύο πιθανές «απαντήσεις» της Ρωσίας στο πλαφόν και οι κίνδυνοι που ενέχουν
Ό,τι κι αν κάνει όμως, για να έχει αντίκτυπο, η Ρωσία μπορεί να χρειαστεί να εξετάσει τη μείωση της δικής της παραγωγής έναντι της πιθανότητας για επιπλέον έσοδα από τις υψηλότερες τιμές. Είναι μια ριψοκίνδυνη απόφαση.
Η «ρωσική απάντηση στο ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου και στην απαγόρευση των εισαγωγών θα είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική» λόγω της εξάρτησής της από τα πετροδόλαρα για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών και κατ' επέκταση τη διατήρηση του ελέγχου του πληθωρισμού, σύμφωνα με τον Alexander Isakov, οικονομολόγο του Bloomberg Economics.
Η μείωση της παραγωγής αργού από τη Ρωσία θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή του πετρελαίου ακόμη υψηλότερα, στα 95-100 δολάρια το βαρέλι φέτος -σε σύγκριση με 60 δολάρια πέρυσι-, «καθιστώντας έτσι το δημοσιονομικό σύστημα της Ρωσίας πολύ πιο εύθραυστο», σημείωσε ο ειδικός.
Το 2023, τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αναμένεται να αποτελούν περίπου το ένα τρίτο των εσόδων του ρωσικού προϋπολογισμού.
Ωστόσο, αξίζει να θυμόμαστε ότι οι ναυτιλιακές και εμπορικές εταιρείες αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλη ταλαιπωρία στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, λόγω των δυτικών κυρώσεων. Έχουν ήδη υπάρξει ενδείξεις αντίκτυπου στις εξαγωγές της χώρας.
Για ορισμένες από αυτές τις εταιρείες, λοιπόν, αυτός είναι, απλώς, ένας ακόμη μικρός λόγος για να είναι λίγο επιφυλακτικές.