Τον θάνατο του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι ανακοίνωσαν οι σωφρονιστικές αρχές.
Ο 47χρονος Ναβάλνι, πρώην δικηγόρος που έγινε γνωστός πριν από 10 και πλέον χρόνια σατιρίζοντας την ελίτ του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και διατυπώνοντας κατηγορίες για εκτεταμένη διαφθορά, βρισκόταν σε φυλακή περίπου 60 χλμ. βόρεια του Αρκτικού Κύκλου.
«Στις 16 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους ο κατάδικος Ναβάλνι ένιωσε αδιαθεσία μετά από μια βόλτα και σχεδόν αμέσως έχασε τις αισθήσεις του. Οι ιατροί του σωφρονιστικού ιδρύματος έφτασαν αμέσως και κλήθηκε ιατρική ομάδα έκτακτης ανάγκης.
Πραγματοποιήθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα ανάνηψης, τα οποία όμως δεν απέδωσαν θετικά αποτελέσματα. Οι γιατροί των επειγόντων περιστατικών επιβεβαίωσαν τον θάνατο του κατάδικου. Τα αίτια του θανάτου του βρίσκονται υπό εξακρίβωση», ανέφερε η ανακοίνωση.
Στις 23 Ιανουαρίου ο Ναβάλνι είχε τεθεί σε δεκαήμερη απομόνωση επειδή, όπως είχε αναφέρει η εκπρόσωπός του, Κίρα Γιάρμις, δεν δήλωσε με τον προσήκοντα τρόπο το όνομά του σε φρουρό. Ήταν η 25η φορά που ο Ναβάλνι τέθηκε σε απομόνωση.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε απορριφθεί η έφεση του Ναβάλνι κατά της ποινής κάθειρξης 19 ετών που είχε προστεθεί στις προηγούμενες. Η τελευταία τού επιβλήθηκε στις 4 Αυγούστου μετά την καταδίκη του για έξι κατηγορίες σχετιζόμενες με εξτρεμιστική δραστηριότητα, τις οποίες ο ίδιος απέρριψε.
Τέσσερις μήνες αργότερα οι δικηγόροι του είπαν ότι έχασαν κάθε επαφή με τον Ναβάλνι, ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν φυλακισμένος σε μια σωφρονιστική αποικία, περίπου 150 μίλια ανατολικά της Μόσχας.
Ο Λευκός Οίκος δήλωσε τότε «βαθιά ανήσυχος» με τις αναφορές για την εξαφάνιση του Ναβάλνι, ο οποίος δεν εμφανίστηκε σε πολλές προγραμματισμένες ακροάσεις τον Δεκέμβριο. Η ομάδα των συνηγόρων του ανέφερε στις 22 Δεκεμβρίου ότι ο ακτιβιστής της αντιπολίτευσης είχε εξαφανιστεί για 17 ημέρες. Μετά την υποβολή εκατοντάδων αιτημάτων στις ρωσικές αρχές, ανακοίνωσαν στις 25 Δεκεμβρίου ότι τον «βρήκαν» περισσότερα από 1.600 χλμ. μακριά, στη σωφρονιστική αποικία IK-3 στο Χαρπ, γνωστή ως «Πολικός Λύκος». «Οι συνθήκες εκεί είναι σκληρές, με ειδικό καθεστώς στη ζώνη του μόνιμου παγετού. Είναι πολύ δύσκολο να φτάσετε εκεί και δεν υπάρχουν συστήματα παράδοσης επιστολών», δήλωσε ο Ιβάν Ζντάνοφ, διευθυντής του ιδρύματος κατά της διαφθοράς του Ναβάλνι.
Ο Πούτιν ενημερώθηκε για τον θάνατο του Ναβάλνι
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ενημερώθηκε για τον θάνατο του Ναβάλνι.
«Εξ όσων γνωρίζουμε, η Ομοσπονδιακή Σωφρονιστική Υπηρεσία (FSIN) χειρίζεται επί του παρόντος όλους τους υπάρχοντες κανόνες, διεξάγει έρευνες και ούτω καθ' εξής. Δεν χρειάζονται συγκεκριμένες οδηγίες, γιατί υπάρχουν ορισμένοι κανονισμοί τους οποίους ακολουθεί αυτή τη στιγμή η FSIN», πρόσθεσε.
Ο Πεσκόφ υπογράμμισε ότι δεν είχε καμία πληροφορία για την αιτία του θανάτου του Ναβάλνι. «Το ιατρικό προσωπικό θα πρέπει να διερευνήσει με κάποιον τρόπο», σημείωσε.
Ομολογία ότι τον σκότωσαν η ανακοίνωση, λέει ο επικεφαλής του επιτελείου του Ναβάλνι
Ο Leonid Volkov, επικεφαλής του επιτελείου του Ναβάλνι, δήλωσε ότι η ανακοίνωση των φυλακών θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως «ομολογία» ότι σκότωσαν σκόπιμα τον Ναβάλνι, αν και η ομάδα του δεν έχει ακόμη επαληθεύσει τις πληροφορίες.
Ποιος ήταν ο Ναβάλνι
Πρώην εθνικιστής πολιτικός, ο Ναβάλνι συνέβαλε στο ξέσπασμα των διαδηλώσεων του 2011-12 στη Ρωσία κάνοντας εκστρατεία κατά της εκλογικής νοθείας και της κυβερνητικής διαφθοράς, στρέφοντας την έρευνά του μαζί τους συνεργάτες του στον στενό κύκλο του Πούτιν και παρουσιάζοντας τα ευρήματα σε βίντεο, που συγκέντρωσαν εκατοντάδες εκατομμύρια προβολές.
Το απόγειο της πολιτικής του καριέρας το γνώρισε ο Ναβάλνι το 2013, όταν εξασφάλισε το 27% των ψήφων σε εκλογές για το δημαρχιακό θώκο της Μόσχας, που ελάχιστοι πίστευαν ότι ήταν ελεύθερες ή δίκαιες. Ο Ναβάλνι παρέμεινε επί χρόνια «αγκάθι» στα πλευρά του Πούτιν, αποκαλύπτοντας ένα παλάτι που χτίστηκε στη Μαύρη Θάλασσα για προσωπική χρήση του Ρώσου προέδρου, επαύλεις και γιοτ που χρησιμοποιούσε ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ και μια πόρνη που συνέδεε έναν κορυφαίο αξιωματούχο της εξωτερικής πολιτικής με γνωστό ολιγάρχη.
Το 2020 ο Ναβάλνι έπεσε σε κώμα μετά από ύποπτη δηλητηρίαση με Novichok από τη διάδοχο της ΚGB υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας, την FSB, και μεταφέρθηκε στη Γερμανία για θεραπεία. Ανάρρωσε και επέστρεψε στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 2021, όπου συνελήφθη με την κατηγορία της παραβίασης της αποφυλάκισης και του επιβλήθηκε η πρώτη από τις πολλές ποινές κάθειρξής του διάρκειας άνω των 30 ετών, που συνολικά θα ήταν πάνω από 30 χρόνια πίσω από τα κάγκελα.
Ο Ναβάλνι είχε καταδικαστεί να παραμείνει στη φυλακή έως την ηλικία των 74 ετών για κατηγορίες που, όπως έλεγε, ήταν κατασκευασμένες και είχαν στόχο να τον κρατήσουν μακριά από τα πολιτικά δρώμενα.
Ο Πούτιν ξεκίνησε πρόσφατα προεκλογική εκστρατεία για μια πέμπτη θητεία στην προεδρία. Είναι ήδη ο μακροβιότερος Ρώσος ηγέτης μετά τον Ιωσήφ Στάλιν και ίσως τον ξεπεράσει εάν διεκδικήσει ξανά το ύπατο αξίωμα της χώρας το 2030, ενδεχόμενο που παραμένει ανοικτό μετά την τροποποίηση των κανόνων του Συντάγματος το 2020 για τα όρια της προεδρικής θητείας.
«Σύμφωνα με την απόφαση της οικογένειας του Αλεξέι Ναβάλνι, δεν σχολιάζω τίποτα απολύτως. Προσπαθούμε να δούμε τι έχει συμβεί. Ο συνήγορος υπεράσπισής του, που τον επισκέφθηκε την Τετάρτη, μας είπε ότι ο Αλεξέι ήταν μια χαρά», δήλωσε ο δικηγόρος του Ναβάλνι, Λεονίντ Σολοβιόφ, στη Novaya Gazeta.
Για «φόνο» του Ναβάλνι κάνει λόγο ο νομπελίστας Μουράτοφ
Ο βραβευθείς με Νόμπελ Ειρήνης Ρώσος δημοσιογράφος Ντμίτρι Μουράτοφ, τον οποίο το Κρεμλίνο περιέλαβε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη λίστα των «ξένων πρακτόρων», χαρακτήρισε «φόνο» τον θάνατο του Ναβάλνι, τον οποίο προκάλεσαν οι απάνθρωπες συνθήκες της φυλακής, όπως είπε στο Reuters.
Ο Λεονίντ Βολκόφ, προσωπάρχης του Ναβάλνι, σημείωσε ότι η ανακοίνωση του περιφερειακού τμήματος της Ομοσπονδιακής Σωφρονιστικής Υπηρεσίας θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως «ομολογία» ότι σκόπιμα σκότωσαν τον Ναβάλνι, αν και οι συνεργάτες του δεν έχουν επιβεβαιώσει ακόμα την πληροφορία.
Ζαχάροβα: Η Δύση έχει ήδη καταλήξει στα συμπεράσματά της
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι οι κατηγορίες της Δύσης για τον θάνατο του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, όπως τις χαρακτήρισε, είναι «αυτοαποκαλυπτικές».
Σε δήλωσή της που αναρτήθηκε στο Telegram, η Ζαχάροβα δήλωσε ότι τα αποτελέσματα της ιατροδικαστικής εξέτασης για τον θάνατο του Ναβάλνι δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, αλλά η Δύση έχει ήδη καταλήξει στα δικά της συμπεράσματα, αναφέρει το Reuters.
Η Ζαχάροβα δεν διευκρίνισε σε ποιες κατηγορίες αναφερόταν.