Η Ρωσία έχει μετατοπίσει το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου της στην ανατολική Ουκρανία, ύστερα από μια σειρά αποτυχιών, ειδικά γύρω από το Κίεβο.
Αυτή η κατεύθυνση των δυνάμεών της στην περιοχή του Ντονμπάς θα μπορούσε, σύμφωνα με πηγές από τις ΗΠΑ, να σηματοδοτήσει μια πιο παρατεταμένη σύγκρουση.
Τι θα χρειαστεί, όμως, ο Βλαντίμιρ Πούτιν για να μπορέσει να διεκδικήσει τον στόχο του και να «απελευθερώσει» την παλιά βιομηχανική καρδιά της Ουκρανίας; Είναι εφικτό κάτι τέτοιο;
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ήδη προκαλέσει μια ανθρωπιστική καταστροφή στα ανατολικά, μετατρέποντας τη Μαριούπολη σε πόλη-φάντασμα, αλλά δεν κατάφεραν να πλήξουν τον ουκρανικό στρατό.
Προειδοποιώντας για μια νέα επίθεση στα ανατολικά, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποσχέθηκε: «Θα πολεμήσουμε για κάθε μέτρο της γης μας».
Η Ουκρανία είχε ήδη τοποθετήσει τις καλύτερα εκπαιδευμένες δυνάμεις της στα ανατολικά λόγω του οκταετούς πολέμου με τους αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία. Θεωρείται ότι οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πρόκληση για τον ρωσικό στρατό εισβολής.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το Ντονμπάς της Ουκρανίας;
Όταν ο πρόεδρος Πούτιν μιλά για το Ντονμπάς, αναφέρεται στην παλιά περιοχή παραγωγής άνθρακα και χάλυβα της Ουκρανίας. Αλλά εννοεί πραγματικά το σύνολο των δύο μεγάλων ανατολικών περιοχών, του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, που εκτείνονται έξω από τη Μαριούπολη, στο νότο, μέχρι και τα βόρεια σύνορα.
«Το ''κλειδί'' είναι ότι έχει αναγνωριστεί από το Κρεμλίνο ως ένα ρωσόφωνο τμήμα της Ουκρανίας, που θεωρητικά ανήκει περισσότερο στη Ρωσία παρά στην Ουκρανία» λέει ο Σαμ Κράνι-Έβανς, του Royal United Services Institute.
Αυτές οι περιοχές μπορεί να είναι σε γενικές γραμμές ρωσόφωνες, αλλά πλέον δεν είναι φιλορωσικές.
«Η Μαριούπολη ήταν μια από τις πιο φιλορωσικές πόλεις στην Ουκρανία και η ισοπέδωσή της είναι πέρα από την αντίληψή μου», λέει ο ειδικός στον τομέα της άμυνας Κόνραντ Μουζίκα, επικεφαλής της Rochan Consulting.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι είχε τον έλεγχο στο 93% της περιοχής του Λουχάνσκ και στο 54% του Ντόνετσκ.
Οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να περικυκλώσουν τον στρατό της Ουκρανίας στα ανατολικά. Έχουν πάρει τον έλεγχο του Ιζιούμ -μια στρατηγική πόλη στο δρόμο μεταξύ της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, του Χάρκοβου, και των αυτονομιστικών περιοχών- και έχουν βομβαρδίσει μια σειρά από πόλεις του Λουχάνσκ, συμπεριλαμβανομένων των Rubizhne, Lysychansk, Popasna και Severodonetsk, καταστρέφοντας κτίρια κατοικιών και σκοτώνοντας αμάχους μέσα στα σπίτια τους.
Οι πόλεις που είναι τώρα στο στόχαστρο της Ρωσίας βρίσκονται ήδη στον όγδοο χρόνο πολέμου από το 2014 και μετά βίας περνάει μια μέρα χωρίς θανατηφόρα επίθεση. Οι άμαχοι απομακρύνονταν πριν από τη ρωσική προέλαση. Ο τοπικός ηγέτης Serhiy Haidai είπε ότι 20 παιδιά οδηγήθηκαν σε ασφαλή καταφύγια από το υπόγειο ενός Νηπιαγωγείου στο Lysychansk την Πέμπτη και περίπου 200 άμαχοι ανέβηκαν σε λεωφορεία στο Severodonetsk. Έφυγαν για τη δυτική Ουκρανία χωρίς τίποτα, αλλά ήταν ζωντανοί. Σημαντική μερίδα των ουκρανικών δυνάμεων εξακολουθούσαν να μένουν εκεί, σύμφωνα με το BBC, μη επιτρέποντας στους Ρώσους να το καταλάβουν.
Ο επόμενος στόχος της Ρωσίας θα είναι να ωθήσει τις δυνάμεις στα νότια για να περικυκλώσει το Σλοβιάνσκ, μια πόλη 125.000 κατοίκων που είχε ήδη βιώσει τον πόλεμο, όταν καταλήφθηκε από δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία το 2014, προτού ανακαταληφθεί.
Γιατί ο Πούτιν θέλει να ελέγξει το Ντονμπάς
Ο Ρώσος ηγέτης έχει επανειλημμένα διατυπώσει την αβάσιμη κατηγορία ότι η Ουκρανία διέπραξε γενοκτονία στα ανατολικά. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, τα δύο τρίτα των ανατολικών περιοχών βρίσκονταν στα χέρια της Ουκρανίας. Τα υπόλοιπα διοικούνταν από αυτονομιστές, οι οποίοι δημιούργησαν κρατίδια υποστηριζόμενα από τη Ρωσία, κατά τη διάρκεια ενός πολέμου που ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια.
Εάν η Ρωσία κατακτούσε και τις δύο μεγάλες περιοχές, τότε το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η προσάρτησή τους, όπως ακριβώς έκανε με την Κριμαία το 2014.
Πριν εισβάλει στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Πούτιν αναγνώρισε το σύνολο των δύο ανατολικών περιοχών ως ανεξάρτητες από την Ουκρανία. Ο Ρώσος επικεφαλής-μαριονέτα της ρωσικής κυβέρνησης στο Λουχάνσκ έχει ήδη μιλήσει για δημοψήφισμα στο «εγγύς μέλλον», αν και η ιδέα της διεξαγωγής μιας εικονικής έστω ψηφοφορίας σε εμπόλεμη ζώνη φαίνεται παράλογη.
Θα αντέξουν οι δυνάμεις της Ουκρανίας;
Στην αρχή του πολέμου, οι 10 ταξιαρχίες που αποτελούσαν την Επιχείρηση Κοινών Δυνάμεων (JFO) στα ανατολικά θεωρούνταν οι καλύτερα εξοπλισμένοι και εκπαιδευμένοι στρατιώτες που διαθέτει η Ουκρανία.
«Δεν γνωρίζουμε την πραγματική δύναμη των ουκρανικών δυνάμεων τώρα», είπε ο Σαμ Κράνι-Έβανς από το Ρούσι, ο οποίος πιστεύει ότι ο αριθμός τους θα έχει ενισχυθεί από εθελοντές τις τελευταίες εβδομάδες.
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ήδη υποστεί μεγάλες απώλειες μετά από περισσότερες από πέντε εβδομάδες συγκρούσεων και το ηθικό θεωρείται χαμηλό. Αποτελούνται από άνδρες στρατευμένους από τις τοπικές αυτονομιστικές περιοχές καθώς και από τον ευρύτερο ρωσικό στρατό. Ωστόσο, έχουν καταλάβει ένα σημαντικό μέρος των νοτιοανατολικών περιοχών της Ουκρανίας και ευελπιστούν να ελέγξουν ολόκληρο το τμήμα της παράκτιας επικράτειας, από την Κριμαία μέχρι τα ρωσικά σύνορα.
«Ο κύριος στόχος για τους Ουκρανούς είναι να επιφέρουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες απώλειες στη ρωσική πλευρά, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις συνεχίζουν να χρησιμοποιούν ασύμμετρες τακτικές για να αποφύγουν μεγάλες μάχες», λέει ο Κόνραντ Μουζίκα.