Ο ραδιοφωνικός σταθμός Radio Free Europe φοβάται πως η Ρωσία έχει θέσει υπό «ομηρεία» μία από τους δημοσιογράφους της, για να την χρησιμοποιήσει σε μια πιθανή ανταλλαγή κρατουμένων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και καλεί τη Μόσχα να μην την αντιμετωπίσει με σκληρότητα, δήλωσε ο εκτελών χρέη προέδρου του ραδιοτηλεοπτικού φορέα.
Η Άλσου Κουρμάσεβα, μια Ρωσοαμερικανίδα δημοσιογράφος που εργάζεται για το Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) έχει τεθεί υπό κράτηση από τις 18 Οκτωβρίου. Είχε συλληφθεί τον Ιούνιο για σύντομο διάστημα ενώ προσπαθούσε να αναχωρήσει αεροπορικώς από τη Ρωσία στην οποία πήγε για να επισκεφθεί τη μητέρα της.
Η κράτηση στη Ρωσία της Κουρμάσεβα, 47 ετών, είναι η δεύτερη Αμερικανού δημοσιογράφου από τότε που άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Το δικαστήριο αρχικά την έκρινε ένοχη επειδή δεν είχε δηλώσει ότι είχε αμερικανικό διαβατήριο σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία και της είχε επιβάλει πρόστιμο. Εν συνεχεία κατηγορήθηκε ότι δεν είχε δηλωθεί ως «ξένος πράκτορας», αδίκημα το οποίο επισύρει ποινή φυλάκισης άνω των πέντε ετών, για το οποίο δήλωσε αθώα.
«Η άποψή μου είναι ότι όταν εισήλθε στη χώρα τον περασμένο Μάιο την είδαν ως πιθανή όμηρο και ήθελαν να παρακολουθήσουν και να περιμένουν, να ακούσουν και να μάθουν», δήλωσε ο εκτελών χρέη προέδρου του RFE Τζέφρι Γκέντμιν στο Reuters σε συνέντευξη που παραχώρησε αργά το βράδυ της Παρασκευής.
«Και ξαφνικά, όλα κλιμακώθηκαν, την συνέλαβαν και έδωσαν στη δημοσιότητα ένα περιγραφικό βίντεο που την έδειχνε να μεταφέρεται με χειροπέδες. Δημοσίευσαν τη σελίδα με τη φωτογραφία του διαβατηρίου της όπως και τη διεύθυνση της μητέρας της. Ήταν μια γρήγορη επιτάχυνση, πολύ θρασύτατη, πολύ επιθετική», είπε.
Το RFE/RL χρηματοδοτείται από το αμερικανικό Κογκρέσο και έχει χαρακτηρισθεί «ξένος πράκτορας» από τη Ρωσία με την αιτιολογία ότι λαμβάνει ξένη χρηματοδότηση για δραστηριότητες που η Μόσχα θεωρεί πολιτικές.
Ανταλλαγές κρατουμένων;
Η σύλληψη της Κουρμάσεβα ακολούθησε εκείνη του Έβαν Γκρέσκοβιτς, δημοσιογράφου της εφημερίδας Wall Street Journal με τις κατηγορίες της διενέργειας κατασκοπείας τις οποίες ο ίδιος αρνείται. Ο Γκέρσκοβιτς παραμένει προφυλακισμένος.
Οι κατηγορίες εναντίον της Κουρμάσεβα είναι λιγότερο σοβαρές, αλλά ο Γκέντμιν εικάζει ότι και η ίδια και ο Γκέρσκοβιτς θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος μιας ανταλλαγής κρατουμένων.
«Πιστεύω ότι την είδαν ως πιθανή όμηρο και στη συνέχεια, σε μια δεδομένη στιγμή, είπαν ότι ναι, είναι χρήσιμη για εμάς, είναι ένα περιουσιακό στοιχείο, έχει κάποια αξία και τώρα θα ακολουθήσουμε αυτό το μονοπάτι για να δημιουργήσουμε μια κατάσταση όπου - υπό διαφορετικές συνθήκες - αυτή και ο Έβαν, χωριστά ή μαζί, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος μιας συναλλαγής».
Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί τον ισχυρισμό των ΗΠΑ ότι η υπόθεσή της είναι ένα ακόμη παράδειγμα παρενόχλησης Αμερικανών πολιτών εκ μέρους της Ρωσίας.
«Στην Ρωσία δεν υπάρχει καμία απολύτως εκστρατεία δίωξης Αμερικανών πολιτών», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ όταν ρωτήθηκε για την υπόθεση της Κουρμάσεβα.
«Υπάρχουν Αμερικανοί πολίτες που παραβίασαν τον νόμο και νόμιμα μέτρα που λαμβάνονται εναντίον τους. Δεν υπάρχει άλλη εκστρατεία και θεωρούμε ότι είναι ακατάλληλο να μιλάμε γι αυτό».
Ο Ιλιά Γιάσιν, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης ο οποίος έχει επίσης χαρακτηρισθεί «ξένος πράκτορας» και φυλακιστεί με την κατηγορία της « διάδοσης ψευδούς πληροφόρησης» για τον ρωσικό στρατό, δήλωσε ότι η υπόθεση της Κουρμάσεβα είναι ασυνήθιστη ως προς τη σκληρότητά της.
«Απλά σκεφτείτε το», έγραψε στο X, πρώην Twitter. «Ένα άτομο φυλακίστηκε κυριολεκτικά επειδή αρνήθηκε να καταγγείλει τον εαυτό του. Ο (Τζορτζ) Όργουελ στριφογυρίζει στον τάφο του».
Ο Γκέντμιν δήλωσε ότι το RFE επιδιώκει με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει την απελευθέρωση της Κουρμάσεβα αλλά φοβάται ότι είναι απίθανο, αν και όχι αδύνατο, να την αθωώσει ένα δικαστήριο.
Το πρακτορείο ειδήσεων Tatar-Inform επικαλέστηκε ανακριτές λέγοντας ότι η Κουρμάσεβα είχε συγκεντρώσει πληροφορίες που αφορούν στρατιωτικές δραστηριότητες μεταξύ άλλων για καθηγητές πανεπιστημίου που είχαν κληθεί στο στρατό.
Ο Γκέντμιν είπε ότι η Κουρμάσεβα έκανε ένα ιδιωτικό ταξίδι στη Ρωσία και δεν εργάζονταν.
«Δεν χρειάζεται να είναι σκληροί με μια γυναίκα και μια μητέρα με παιδιά που κάνει κυρίως πολιτιστικό ρεπορτάζ και η οποία ήθελε να επισκεφθεί για μια τελευταία φορά την ηλικιωμένη μητέρα της», δήλωσε ο Γκέντμιν.