Η Ρωσία επιστρέφει στην ψυχροπολεμική περίοδο και κατάσχει διαβατήρια από ανώτερους αξιωματούχους για να τους εμποδίσει να διαφύγουν στο εξωτερικό.
Το Κρεμλίνο αυστηροποιεί τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για αξιωματούχους που έχουν πρόσβαση σε «ευαίσθητες» πληροφορίες.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας κατάσχουν τα διαβατήρια ανώτερων αξιωματούχων και στελεχών κρατικών εταιρειών για να αποτρέψουν τα ταξίδια στο εξωτερικό, καθώς η παράνοια για διαρροές και αποστασίες εξαπλώνεται στο καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν, σχολιάζουν οι Financial Times.
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να μαίνεται ακόμη, οι αξιωματικοί ασφαλείας έχουν αυστηροποιήσει τις απαιτήσεις για ταξίδια απαιτώντας την παράδοση ταξιδιωτικών εγγράφων από ορισμένες εξέχουσες προσωπικότητες και πρώην αξιωματούχους, δήλωσαν αρκετοί άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με το θέμα.
Φουντώνει η καχυποψία στο Κρεμλίνο
Η αυξημένη πίεση αντανακλά τη βαθιά καχυποψία του Κρεμλίνου και της FSB, της υπηρεσίας που διαδέχτηκε την KGB, σχετικά με την αφοσίωση της πολιτικής ελίτ της Ρωσίας, πολλοί από τους οποίους αντιτίθενται- όχι απαραίτητα δημόσια- στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία έχει αυστηροποιήσει τους περιορισμούς στα ταξίδια στο εξωτερικό για ορισμένους που εργάζονται σε «ευαίσθητους» τομείς.
«Από την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, έχει δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε αυτό το ζήτημα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου στους FT.
Από τη σοβιετική εποχή, οι Ρώσοι αξιωματούχοι με πρόσβαση σε κρατικά μυστικά μεσαίου επιπέδου υποχρεούνται να αφήνουν τα διαβατήριά τους σε ένα χρηματοκιβώτιο που διαχειρίζεται η «ειδική υπηρεσία» που είναι ενσωματωμένη στα υπουργεία και τις εταιρείες τους. Αλλά οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας σπάνια εφάρμοζαν τους κανόνες, σύμφωνα με πρώην αξιωματούχους και στελέχη.
Αυτό άλλαξε μετά την εισβολή στην Κριμαία το 2014, όταν οι υπηρεσίες ασφαλείας άρχισαν να προειδοποιούν για ταξίδια σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι, οι περιορισμοί εφαρμόστηκαν πολύ ευρύτερα και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ιδιοτροπίες μεμονωμένων αξιωματικών ασφαλείας που είναι αρμόδιοι σε κρατικούς θεσμούς, είπαν οι άνθρωποι. Για το λόγο αυτό τα μέτρα ασφαλείας διαφέρουν μεταξύ των κρατικών θεσμών, με ορισμένους να ζητούν ακόμη και από μεσαίου επιπέδου κρατικά στελέχη να απέχουν από ταξίδια στο εξωτερικό και άλλους να δίνουν γενική άδεια σε ανώτερους αξιωματούχους να ταξιδεύουν στο εξωτερικό εντός λογικών ορίων.
Σε άλλες περιπτώσεις, αξιωματικοί της FSB ζήτησαν από πρώην αξιωματούχους που είχαν προηγουμένως πρόσβαση σε κρατικά μυστικά να παραδώσουν τα διαβατήριά τους, ακόμη και από κάποιους που δεν είχαν ποτέ πρόσβαση, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.
Η Αλεξάνδρα Προκοπένκο, πρώην αξιωματούχος της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που τώρα είναι επισκέπτρια στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων , δήλωσε ότι οι περιορισμοί στα διαβατήρια έχουν πλέον επεκταθεί πέρα από τα άτομα με εξουσιοδότηση ασφαλείας.
«Παραδώστε τα διαβατήριά σας»
«Τώρα έρχονται σε ορισμένους ανθρώπους και λένε, "παρακαλείστε να παραδώσετε τα κόκκινα πολιτικά διαβατήριά σας, επειδή έχετε πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες για την πατρίδα, οπότε θέλουμε να ελέγξουμε τις κινήσεις σας"».
«Βασικά οποιαδήποτε πληροφορία μπορεί να θεωρηθεί μυστική, οπότε οι αρμόδιοι αξιωματικοί της FSB αρχίζουν να σου λένε ότι έχεις ευαίσθητες πληροφορίες. Τι είναι αυτό; Γιατί είναι μυστική και ποιος το αποφασίζει αυτό; Κανείς δεν ξέρει», δήλωσε η Προκοπένκο.
Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι οι αποφάσεις «εξαρτώνται από τον συγκεκριμένο τομέα εργασίας» τόσο της εταιρείας όσο και του ατόμου. «Μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητες», είπε.
Τον Φεβρουάριο, ο Γεβγένι Πριγκόζιν, ιδρυτής της διαβόητης παραστρατιωτικής ομάδας Wagner, ζήτησε την πλήρη απαγόρευση των ταξιδιών στο εξωτερικό για τους αξιωματούχους, καθώς και την απόδοση ευθυνών για την «ανήθικη συμπεριφορά των συγγενών τους, την επιδεικτική επίδειξη πλούτου και την κατάχρηση πολυτελών αγαθών».
Δυσαρέσκεια στην ελίτ της Ρωσίας
Οι κινήσεις αυτές έρχονται καθώς αυξάνεται η δυσαρέσκεια της ρωσικής ελίτ για την αδιέξοδη πολεμική προσπάθεια και τον αντίκτυπό της στον τρόπο ζωής τους. Οι Ρώσοι αξιωματούχοι και ολιγάρχες, που κάποτε μπορούσαν να ξοδεύουν τα πλούτη τους σε επαύλεις, γιοτ και σχολεία για τα παιδιά τους στη Δύση, τώρα πικραίνονται που περιορίζονται σε χώρες που δεν θεωρούνται «μη φιλικές», από τη Μόσχα, δήλωσαν στους FT αρκετά μέλη της ελίτ.
Αυτή η δυσαρέσκεια βγήκε στο φως αυτή την εβδομάδα, αφού τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν μια φερόμενη ηχογράφηση μιας συνομιλίας μεταξύ του Φαρκάντ Αχμέντοφ, ενός Ρώσου ολιγάρχη από το Αζερμπαϊτζάν, στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις, και ενός μουσικού παραγωγού που συνδέεται με το Κρεμλίνο, του οποίου η σύζυγος, μια εξέχουσα τραγουδίστρια, εμφανίστηκε σε μια φιλοπόλεμη συναυλία μαζί με τον Πούτιν πέρυσι. Το τηλεφώνημα περιελάμβανε παράπονα για την αυξανόμενη διεθνή απομόνωση της Ρωσίας και την πίεση από τις υπηρεσίες ασφαλείας.
«Πήραν εμάς, τα παιδιά μας, το μέλλον τους και τη μοίρα τους. Καταλαβαίνετε;» φέρεται να είπε ο Αχμέντοφ στην κλήση. «Γ....ε τους. Όλοι καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει εκεί. Πηγαίνετε στις Μαλδίβες, στο Ντουμπάι,. Δεν ξέρω… στο Αλτάι, στη Βαϊκάλη, όπου θέλετε, αλλά μείνετε μακριά από τη Μόσχα», είπε, σύμφωνα με το δημοσίευμα των Financial Times.