Ένα ανεκτίμητης αξίας ρωμαϊκό τεχνούργημα 2.000 ετών, χρησιμοποιούνταν για σχεδόν 50 χρόνια ως τραπεζάκι σαλονιού σε διαμέρισμα της Νέας Υόρκης.
Το ρωμαϊκό
μωσαϊκό χρονολογείται από την εποχή
του αυτοκράτορα Καλιγούλα που κυβέρνησε
τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία από το 37 μ.Χ.
έως τη δολοφονία του το 41 μ.Χ.
Το
μωσαϊκό ήταν το θέμα ενός επεισοδίου
της εκπομπής 60 Minutes του CBS, όπου ο Ιταλός
ειδικός στο μάρμαρο Ντάριο Ντελ Μπάφαλο
εξήγησε πώς βρήκε το σπάνιο τεχνούργημα
κατά τύχη.
Σε μια εκδήλωση το 2013 για το βιβλίο του με τίτλο Porphyry, ο Ντελ Μπάφαλο θυμήθηκε ότι συναντήθηκε με ένα ζευγάρι που αναγνώρισε το μωσαϊκό μοτίβο που ήταν τυπωμένο στο βιβλίο.
«Ήταν μια κυρία με έναν νεαρό άντρα με ένα περίεργο καπέλο που ήρθε στο τραπέζι», είπε ο Ντελ Μπάφαλο. «Και της είπε: “Τι όμορφο βιβλίο. Ω, Έλεν, κοίτα, αυτό είναι το μωσαϊκό σου”. Και εκείνη είπε, "Ναι, αυτό είναι το μωσαϊκό μου"».
Ο Ντελ Μπάφαλο έκλεισε το βιβλίο υπογράφοντας για να ρωτήσει το ζευγάρι τι εννοεί. Εκείνοι, στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι το τεχνούργημα αποτελούσε την κορυφή ενός τραπεζιού σαλονιού στο διαμέρισμά τους στην Park Avenue της Νέας Υόρκης.
Πριν από τότε, το μωσαϊκό θεωρούνταν ότι ήταν εξαφανισμένο. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως πλακάκι δαπέδου σε ένα πλοίο που βυθίστηκε στη λίμνη Nemi της Ιταλίας κατά την αρχαιότητα, πριν ανακτηθεί τη δεκαετία του 1930. Τα υπόλοιπα ψηφιδωτά φυλάσσονταν σε ένα μουσείο δίπλα στη λίμνη, αλλά το 1944, οι Ναζί διείσδυσαν στην Ιταλία και χρησιμοποίησαν το μουσείο ως καταφύγιο βομβών καίγοντας το ίδιο καθώς και το περιεχόμενό του ενώ υποχωρούσαν, όπως ισχυρίζονται οι Ιταλοί.
Η ιδιοκτήτρια του τεχνουργήματος που έγινε τραπεζάκι σαλονιού, ήταν η Έλεν Φιοράτι, έμπορος έργων τέχνης που έχει μια γκαλερί για ευρωπαϊκές αντίκες και ζει στο Μανχάταν. Είπε στους New York Times το 2017 ότι αυτή και ο σύζυγός της - ο δημοσιογράφος Νέρεο Φιοράτι - είχαν αγοράσει το κομμάτι καλή τη πίστη από μια ιταλική οικογένεια ευγενών τη δεκαετία του 1960 και δεν είχαν κανένα λόγο να υποψιαστούν ότι δεν ήταν οι νόμιμοι ιδιοκτήτες του μωσαϊκού.
Μόλις οι Φιοράτι
έφεραν το μωσαϊκό στο διαμέρισμά τους
στην Park Avenue, το στερέωσαν σε μια βάση
για να το μετατρέψουν σε τραπεζάκι.
«Ήταν
μια αθώα αγορά», είπε η Φιοράτι στους
Times το 2017. «Ήταν το αγαπημένο μας πράγμα
και το είχαμε για 45 χρόνια».
Οι
εισαγγελείς του Μανχάταν, ωστόσο, λένε
ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι το μωσαϊκό
είχε κλαπεί από το μουσείο Nemi, σύμφωνα
με τους New York Times. Στη συνέχεια κατασχέθηκε
τον Σεπτέμβριο του 2017 και επιστράφηκε
στην ιταλική κυβέρνηση.
Ο Ντελ Μπάφαλο
είπε στο 60 Minutes ότι συμπάσχει με την κα
Φιοράτι. «Την λυπήθηκα πολύ, αλλά δεν
μπορούσα να κάνω κάτι διαφορετικό,
γνωρίζοντας ότι από το μουσείο στο Νέμι
λείπει το καλύτερο μέρος που πέρασε
στους αιώνες, μέσα από τον πόλεμο, μέσα
από μια φωτιά και μετά από έναν Ιταλό
έμπορο τέχνης, και τελικά θα μπορούσε
να επιστρέψει στο μουσείο», είπε. «Αυτό
ήταν το μόνο πράγμα που ένιωσα ότι έπρεπε
να κάνω».
Αφού καθαρίστηκε, το μωσαϊκό
αποκαλύφθηκε τον Μάρτιο του τρέχοντος
έτους στο Μουσείο των Ρωμαϊκών Πλοίων
της πόλης Νέμι.
Στο μεταξύ, ο Ντελ Μπάφαλο είχε φτιάξει ένα αντίγραφο του μωσαϊκού. Μιλώντας στο 60 Minutes ανέφερε ότι θέλει να κάνει ένα αντίγραφο για να το δώσει στην κα Φιοράτι στο διαμέρισμά της στην Park Avenue, γιατί όπως εξήγησε, «νομίζω ότι η ψυχή μου θα ένιωθε λίγο καλύτερα».