Το Reuters σε μια εκτενή ανάλυση επιχειρεί να αποκαλύψει τα χαρακτηριστικά της εκλογικής βάσης της ακροδεξιάς καθώς πλησιάζουν οι εκλογές στη Γαλλία, όπου αναμένονται πολιτικές εξελίξεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ιστορικές.
Οι ευρωεκλογές που διεξήχθησαν στις 9 Ιουνίου δεν αποτέλεσαν μόνο το έναυσμα για τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, αλλά δίνουν επίσης ενδείξεις για την ταχεία άνοδο της ακροδεξιάς και τις κύριες ανησυχίες των ψηφοφόρων της.
Η Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν έφτασε την πρώτη θέση στο 93% των 35.000 κοινοτήτων της Γαλλίας (το χαμηλότερο επίπεδο διοίκησης), που μεταφράζεται στο 80% των κοινοβουλευτικών εκλογικών περιφερειών.
Μια ανάλυση του Reuters για τα δεδομένα της ψηφοφορίας εξετάζει τους συσχετισμούς μεταξύ των εκλογικών αποτελεσμάτων του κόμματος της Λεπέν και του εισοδήματος, του επιπέδου εκπαίδευσης, της απόστασης μετακίνησης και του ποσοστού αποχής.
Η απήχηση της ακροδεξιάς και το χάσμα υπαίθρου-πόλης
Η Λεπέν έχει εργαστεί σκληρά για να «σουλουπώσει» την εικόνα του ευρωσκεπτικιστικού εθνικιστικού κόμματός της, προβάλλοντάς το ευρύτερα ως υπερασπιστή των οικογενειακών εισοδημάτων, των θέσεων εργασίας και της γαλλικής ταυτότητας.
Στις ευρωεκλογές, η Εθνική Συσπείρωση ξεπέρασε το κόμμα της Αναγέννησης του Μακρόν με δύο προς ένα. Με τον τρόπο αυτό, διεύρυνε σημαντικά την απήχησή του πέρα από τα ιστορικά του οχυρά στις μεσογειακές ακτές και στη βόρεια ζώνη- όπου σε ορισμένες περιοχές ξεπέρασε το κόμμα Μακρόν με επτά προς ένα.
Ενώ η ακροδεξιά της Λεπέν και του Ζορντάν Μπαρντελά κέρδισε στις αγροτικές περιοχές, οι μεγάλες πόλεις και τα προάστιά τους συνέχισαν να ψηφίζουν είτε τους συμμάχους του Μακρόν είτε τα αριστερά κόμματα, αναδεικνύοντας το χάσμα της Γαλλίας μεταξύ υπαίθρου και πόλεων.
Από την αποχή στην ψήφο και τα ποσοστά της ακροδεξιάς
Η ανάλυση του Reuters έδειξε επίσης ότι το ποσοστό της αποχής στις βουλευτικές εκλογές του 2022 συσχετίζεται πιο έντονα με την επιτυχία της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές.
Οι περιοχές όπου η Εθνική Συσπείρωση κατέλαβε την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές είχαν μέσο ποσοστό αποχής 46% στον πρώτο γύρο των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, σε σύγκριση με 39% μέσο όρο για τις πόλεις που κέρδισε το κεντρώο κόμμα του Μακρόν.
Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές θα ξεπεράσει το 60%. Στις εκλογές του 2022 η συμμετοχή ήταν στο 47,5%.
Οι αιτήσεις για ψηφοδέλτια με πληρεξούσιο έχουν ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο, πολύ υψηλότερα από τα τυπικά επίπεδα σε αυτή τη φάση της προεκλογικής περιόδου.
«Κλειδί» η ακρίβεια και το εισόδημα
Το κόμμα της Λεπέν παραδοσιακά υπερέχει σε περιοχές με χαμηλότερο επίπεδο εισοδήματος και εκπαίδευσης, αλλά αυτή η μετατόπιση της εστίασης σε πιο κυρίαρχες ανησυχίες - υψηλός πληθωρισμός και πτώση του βιοτικού επιπέδου - έχει διευρύνει σημαντικά την εκλογική βάση της ακροδεξιάς.
Αυτή τη φορά, ο 28χρονος προστατευόμενος της Λεπέν, ο επίδοξος πρωθυπουργός Τζορντάν Μπαρντελά, είπε στους ψηφοφόρους ότι η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών είναι η νούμερο ένα προτεραιότητα της Εθνικής Συσπείρωσης. Το κόμμα έχει δεσμευτεί μεταξύ άλλων να μειώσει τον ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια, το πετρέλαιο θέρμανσης και τη βενζίνη και να αναθεωρήσει τον προϋπολογισμό του 2024.
Οι περιοχές όπου η ψήφος της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές ήταν μαζικότερη τείνουν επίσης να έχουν υψηλότερη ανεργία, ενώ τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας αποτελούν μεγαλύτερο μερίδιο των εισοδημάτων και το προσδόκιμο ζωής είναι χαμηλότερο.
Το επίπεδο μόρφωσης
Η ακροδεξιά είχε τα ισχυρότερα αποτελέσματα στις ευρωεκλογές σε πόλεις με πληθυσμό μικρότερο των 100.000 κατοίκων, όπου το μορφωτικό επίπεδο τείνει να είναι χαμηλότερο από ό,τι στις μεγαλύτερες πόλεις και τα προάστιά τους. Σε αυτές τις πόλεις, η Εθνική Συσπείρωση πήρε 38-39% κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με 31% σε εθνικό επίπεδο. Ο Μακρόν υποφέρει εδώ και καιρό από την διαδεδομένη αντίληψη ότι τα οικονομικά κέρδη από τη φιλοεπιχειρηματική μεταρρυθμιστική του εκστρατεία ωφέλησαν περισσότερο τους καλά μορφωμένους κατοίκους των πόλεων.
Στις αρχές της προεδρίας του, οι φιλοεπιχειρηματικές, «φιλο-πλούσιες» πολιτικές του Μακρόν του χάρισαν το προσωνύμιο «πρόεδρος των πλουσίων», επισημαίνεται.
Η δυσαρέσκεια έχει κατά καιρούς ξεσπάσει, ιδίως το 2018, όταν ο Μακρόν τέθηκε αντιμέτωπος για μήνες με βίαιες διαδηλώσεις στους δρόμους με τα «κίτρινα γιλέκα». Μια αύξηση του φόρου στα καύσιμα πυροδότησε τον ξεσηκωμό αλλά μετατράπηκε σε μια συνολική πολιτική αντίδραση κατά του ίδιου του Μακρόν.
Ασφάλεια και κόστος μετακίνησης
Ενώ η ακροδεξιά μιλάει σε πολύ υψηλούς τόνους για τον νόμο και την τάξη, τα ποσοστά εγκληματικότητας είναι χαμηλότερα εκεί όπου τα πήγε καλά από ό,τι εκεί όπου το κόμμα του Μακρόν ή η ακροαριστερή «Ανυπότακτη Γαλλία» ήρθε στην κορυφή.
Οι ένοπλες ληστείες σε περιοχές όπου η Αναγέννηση ήρθε πρώτη ήταν σχεδόν τρεις φορές πιο συχνές από ό,τι σε περιοχές όπου η Εθνική Συσπείρωση ήταν πρώτη.
Οι πόλεις όπου η ακροδεξιά σημείωσε καλά ποσοστά έχουν επίσης υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτησίας κατοικιών, προσελκύουν λιγότερες νέες οικοδομές και έχουν μεγαλύτερες αποστάσεις μετακίνησης, πράγμα που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι αυτοί ήταν πιο ευάλωτοι στους κλυδωνισμούς των τιμών των καυσίμων τα τελευταία δύο χρόνια.
Η μέση μετακίνηση ήταν υπερδιπλάσια στις περιοχές όπου η Εθνική Συσπείρωση ήρθε πρώτη σε σχέση με τις περιοχές όπου το κόμμα του Μακρόν ήταν πρώτο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Reuters.
Τέλος, παρά την αντιμεταναστευτική ρητορική της ακροδεξιάς, οι περιοχές στις οποίες τα πήγε καλύτερα έχουν κατά μέσο όρο πολύ μικρότερο ποσοστό μεταναστών στον τοπικό πληθυσμό.