Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε στη χθεσινή ομιλία του (22/2) στο Κοινοβούλιο ότι αναστέλλει τη συμμετοχή της Ρωσίας από την πυρηνική συμφωνία New START.
Αυτή είναι η τελευταία εναπομείνασα Συνθήκη που περιορίζει τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας και των ΗΠΑ και βρισκόταν ήδη σε σοβαρό κίνδυνο, προτού ο Ρώσος πρόεδρος ανακοινώσει την αποχώρησή του από αυτήν, όπως αναφέρει το Reuters.
Οι επιπτώσεις από την αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συμφωνία
Η αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συμφωνία μπορεί να πραγματοποιήσει ανεπανόρθωτη ζημιά, αυξάνοντας τον κίνδυνο νέας κούρσας εξοπλισμών -παράλληλα με τον πόλεμο στην Ουκρανία-, στην οποία καμία πλευρά δεν μπορεί να βασιστεί στο σταθερό, προβλέψιμο πλαίσιο που παρείχαν οι διαδοχικές πυρηνικές συμφωνίες για περισσότερα από 50 χρόνια.
Αναλυτές δήλωσαν ότι αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει σε τεράστιο βαθμό την αμοιβαία αποτροπή μεταξύ των δύο χωρών, ενώ παράλληλα θα ωθούσε και άλλες δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν, να ενισχύσουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια.
Σε μια σημαντική ομιλία σχεδόν έναν χρόνο μετά την εισβολή του στην Ουκρανία, ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία δεν εγκαταλείπει αλλά αναστέλλει τη συμμετοχή της στη Συνθήκη New START - τη Συμφωνία που υπεγράφη το 2010 και περιορίζει τον αριθμό των αναπτυγμένων ρωσικών και αμερικανικών στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών.
Όμως, οι ειδικοί σε θέματα πυρηνικής ενέργειας σημείωσαν πως η Συνθήκη δεν περιέχει καμία διάταξη για οποιαδήποτε πλευρά να «αναστείλει» τη συμμετοχή της, όπως είπε ότι κάνει η Μόσχα - έχουν μόνο τη δυνατότητα να αποσυρθούν.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είπε ότι η Ρωσία θα συνεχίσει τη συζήτηση μόνο όταν ληφθούν υπόψη και τα γαλλικά και βρετανικά πυρηνικά όπλα -ένας όρος που οι αναλυτές είπαν ότι δεν μπορεί να γίνει-, καθώς αντιτίθεται στην Ουάσιγκτον και θα απαιτούσε πλήρη επαναδιατύπωση της Συνθήκης.
Η Συνθήκη New START περιορίζει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών
Ο William Alberque, διευθυντής στρατηγικής, τεχνολογίας και ελέγχου των εξοπλισμών στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, δήλωσε πως η Ρωσία αποφάσισε ότι μπορεί να ζήσει χωρίς τη Νew START, αλλά προσπαθεί να ρίξει την ευθύνη στην Ουάσιγκτον. «Έχουν ήδη κάνει τον υπολογισμό ότι η Συνθήκη θα πεθάνει. Η προσπάθεια θα είναι να φορτώσουν την πραγματική απώλεια στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε σε συνέντευξη ο Alberque.
Η Συνθήκη ουσιαστικά περιορίζει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών ανά πύραυλο που μπορεί να αναπτύξει η κάθε πλευρά, οπότε η καταστροφή του θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει αμέσως τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών αρκετές φορές, πρόσθεσε ο Alberque.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Ρωσία εκτιμάται ότι διαθέτει συνολικά 5.977 πυρηνικές κεφαλές, ενώ οι ΗΠΑ διαθέτουν 5.428. «Και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να πάνε αμέσως από τις 1.550 αναπτυγμένες στρατηγικές κεφαλές στις 4.000 - αυτό θα μπορούσε να συμβεί εν μια νυκτί», δήλωσε ο Alberque.
Μεγάλη αστάθεια λόγω της αποχώρησης από τη Συμφωνία New START
Ο Πούτιν δικαιολόγησε τη ρωσική κίνηση λέγοντας ότι είναι «παράλογο» να απαιτούν οι ΗΠΑ το δικαίωμα να επιθεωρούν τις ρωσικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως επιτρέπει η Συνθήκη, ενώ το ΝΑΤΟ βοηθά την Ουκρανία να τους επιτεθεί.
Προφανώς αναφερόταν σε αυτό που η Ρωσία λέει ότι ήταν ουκρανικά πλήγματα τον Δεκέμβριο στο αεροδρόμιο Ένγκελς κοντά στο Σαράτοφ, 730 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Μόσχας, όπου εδρεύουν ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη. Ο Πούτιν είπε, χωρίς να παράσχει αποδείξεις, ότι ειδικοί του ΝΑΤΟ είχαν «εξοπλίσει και εκσυγχρονίσει» μη επανδρωμένα αεροσκάφη, για τη διεξαγωγή των επιθέσεων.
Επιστροφή σε εποχές Ψυχρού Πολέμου
Η Ουκρανία έχει ακολουθήσει την πολιτική να μην αναλαμβάνει δημοσίως την ευθύνη για επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος. Ο Τζέιμς Κάμερον, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Oslo Nuclear Project, δήλωσε ότι αν εγκαταλειφθεί η Συνθήκη New START, θα σηματοδοτήσει την επιστροφή στις εικασίες τύπου Ψυχρού Πολέμου σχετικά με τις δυνατότητες και τις προθέσεις του αντιπάλου.
«Έτσι έχουμε μια τεράστια αστάθεια στη σχέση όπου και οι δύο πλευρές ενεργούν με βάση το χειρότερο σενάριο, προσθέτοντας όλο και πιο περίπλοκα συστήματα και σχέδια για τη χρήση τους, κι αυτό τελικά οδηγεί σε μια πολύ πιο ασταθή κατάσταση μεταξύ των δύο πλευρών και επίσης σε μεγαλύτερο κίνδυνο κάποιου είδους πυρηνικής χρήσης», δήλωσε σε τηλεφωνική συνέντευξη ο Τζέιμς Κάμερον στο Reuters.
Ο Alberque σημείωσε ότι οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση είχαν χρησιμοποιήσει τις πυρηνικές δοκιμές κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου «για να σημάνουν η μία στην άλλη όταν ήταν τρελές». Ο Κάμερον δήλωσε ότι οποιαδήποτε ρωσική δοκιμή θα θεωρηθεί επίσης ως ένα σκαλοπάτι στη σκάλα της κλιμάκωσης στην Ουκρανία και «μια προσπάθεια να σηματοδοτηθεί μεγαλύτερη ετοιμότητα για χρήση πυρηνικών όπλων» στο πλαίσιο του πολέμου.
Στους 12 μήνες μετά την εισβολή, ο Πούτιν έχει επανειλημμένα υπενθυμίσει στη Δύση ότι η Ρωσία διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής, και έχει επεκτείνει την πυρηνική της ομπρέλα σε περιοχές της Ουκρανίας που η Μόσχα κατέλαβε και τώρα διεκδικεί ως έδαφός της.
Σε περίπτωση που η Νέα START κατέρρεε ή οι δύο πλευρές δεν κατάφερναν να την ανανεώσουν πριν από τη λήξη της τον Φεβρουάριο του 2026, αυτό θα σήμαινε το τέλος των συμφωνιών ελέγχου των εξοπλισμών μεταξύ των δύο πλευρών για περισσότερο από μισό αιώνα και θα έστελνε ένα μήνυμα σε άλλες υπάρχουσες και επίδοξες πυρηνικές δυνάμεις.
«Τι θα έλεγε αυτό στους Ινδούς και στους Πακιστανούς, τι θα έκανε η Κίνα;» δήλωσε ο Alberque στο Reuters. «Αυτό θα μπορούσε να είναι πολύ πιο επικίνδυνο από τον Ψυχρό Πόλεμο, επειδή θα μπορούσατε να έχετε πολύ περισσότερους παίκτες που θα τρέχουν προς υψηλότερους αριθμούς, κι αυτό θα ήταν τρομερό για την παγκόσμια ασφάλεια», κατέληξε.