Το σχέδιο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για γρήγορη ανοικοδόμηση μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που συγκλόνισαν την Τουρκία πιθανόν να συντελέσει σε νέα καταστροφή, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Μέρες μετά τον χειρότερο σεισμό στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, ο Ερντογάν υποσχέθηκε να ανοικοδομήσει τη νότια ζώνη μέσα σε έναν χρόνο, μια επιχείρηση που, με συντηρητικές εκτιμήσεις, υπολογίζεται να κοστίσει περίπου 25 δισ. δολάρια, ενώ άλλοι αναμένουν πολύ μεγαλύτερο κόστος.
Οι αρχές λένε ότι περισσότεροι από 380.000 χώροι σε 105.794 κτίρια χρειάζονται επειγόντως κατεδάφιση ή έχουν καταρρεύσει, από 2,5 εκατομμύρια κατασκευές συνολικά σε όλη την περιοχή.
Ο Ερντογάν θα χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση της Τουρκίας μέσω φόρων
Η οικοδομική άνθηση καθόρισε την επί δύο δεκαετίες κυριαρχία του Ερντογάν, κατά τη διάρκεια της οποίας η κυβέρνησή του έχει εισπράξει περίπου 38 δισ. δολάρια από φόρους που συνδέονται με τους σεισμούς, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters. Ο φόρος, που εξακολουθεί να ισχύει, θα μπορούσε να προσφέρει γρήγορη χρηματοδότηση για την έναρξη των προσπαθειών ανοικοδόμησης.
Ο Ερντογάν είχε πει ότι η κυβέρνηση θα καλύψει τα ενοίκια όσων εγκαταλείπουν τις πόλεις που επλήγησαν από τον σεισμό. «Θα ξαναχτίσουμε αυτά τα κτίρια μέσα σε έναν χρόνο και θα τα παραδώσουμε στους πολίτες», είπε.
Ενόψει των εκλογών που αναμένεται να διεξαχθούν έως τον Ιούνιο, η κυβέρνηση του Ερντογάν έχει υποστεί ένα κύμα κριτικής τόσο για την απάντησή της στην καταστροφή όσο και γι' αυτό που πολλοί Τούρκοι λένε ότι ήταν χρόνια πολιτικής που οδήγησε στην τόσο εύκολη καταστροφή δεκάδων χιλιάδων κτιρίων.
Οι ειδικοί ανησυχούν ότι η βιαστική ανοικοδόμηση δεν θα διορθώσει τα κατασκευαστικά λάθη του παρελθόντος
Ωστόσο, οι ειδικοί πιστεύουν ότι πρέπει να εφαρμόσει προσεκτικά τα πρότυπα σεισμικής ασφάλειας και να χτίσει ασφαλέστερες κατασκευές στην περιοχή, η οποία βρίσκεται πάνω από ένα από τα τρία ρήγματα που διασχίζουν την Τουρκία.
«Δεν είναι απαραίτητο απλώς να αντικατασταθούν τα κατεδαφισμένα κτίρια, αλλά και να επανασχεδιαστούν οι πόλεις με βάση επιστημονικά δεδομένα, ώστε να μη χτίζονται σε ρήγματα, και να αντλούνται διδάγματα από τα λάθη του παρελθόντος. Προτεραιότητα είναι ο νέος σχεδιασμός, όχι το νέο κτίριο» δήλωσε ο Esin Koymen, πρώην επικεφαλής του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της Κωνσταντινούπολης.
Οι σεισμοί αποκάλυψαν πόσο εύθραυστες είναι οι υποδομές στην Τουρκία, είπαν οι ειδικοί, δεδομένου ότι κατέστρεψαν σύγχρονα αλλά και παλαιότερα κτίρια, συμπεριλαμβανομένων νοσοκομείων, τζαμιών, εκκλησιών και σχολείων.
Ορισμένοι ανησυχούν τώρα ότι το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης αφήνει λίγο χρόνο για να διορθωθούν λάθη του παρελθόντος.
«Όταν λένε "ξεκινάμε την κατασκευή σε έναν μήνα, την τελειώνουμε σε έναν χρόνο", χωρίς τις πολεοδομικές εργασίες, αυτό σημαίνει ότι η καταστροφή που βιώνουμε δεν έχει γίνει αντιληπτή. Χρειάζονται μήνες για να γίνουν σχέδια πόλης. Είναι πολύ λάθος να αγνοούμε αυτά τα σχέδια» δήλωσε ο Nusret Suna, αναπληρωτής επικεφαλής στο Επιμελητήριο Πολιτικών Μηχανικών.
Επικρίσεις κατά του Ερντογάν για «μίζες» με αντάλλαγμα οικονομική
Πάνω από 20 χρόνια στην εξουσία, ο Ερντογάν χρησιμοποίησε μεγάλα έργα real estate για να επιδείξει την αυξανόμενη ευημερία της Τουρκίας. Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια έχουν ενισχύσει τις θέσεις εργασίας και το νέο απόθεμα κατοικιών και βοήθησαν τις αξιολογήσεις του στις δημοσκοπήσεις.
Πάντως, ο υπουργός Αστικοποίησης Μουράτ Κουρούμ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνηση θα εξετάσει λεπτομερώς τις γεωλογικές έρευνες για τα σχέδια ανασυγκρότησης της πόλης και θα διεξαχθούν διαγωνισμοί.
Οι επικείμενες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα μπορούσαν να καθυστερήσουν λόγω του σεισμού, αποτελούν τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση του Ερντογάν μέχρι σήμερα, δεδομένου ότι η κρίση κόστους ζωής επιβάρυνε πολύ τους Τούρκους, πολύ πριν χτυπήσει η καταστροφή.
Ορισμένοι επικριτές είπαν ότι το κράτος επιδείνωσε την κρίση, αναθέτοντας σε «φιλικές» εταιρείες κερδοφόρες κατασκευαστικές συμβάσεις, κατά τη διάρκεια των ετών, με αντάλλαγμα πολιτική και οικονομική υποστήριξη.