Ένας εμπύρετος Ραφαήλ που υπέφερε από μια «ασθένεια τύπου κορωνοϊού» πέθανε αφού παρέλειψε να πει στους γιατρούς του ότι επισκεπτόταν μυστικά τις κατακτήσεις του νύκτες με τσουχτερό κρύο, κάτι που τους οδήγησε λανθασμένα να κάνουν αφαιμάξεις, σύμφωνα με μια νέα έρευνα αφιερωμένη στον μεγάλο καλλιτέχνη της Αναγέννησης.
Σύμφωνα με έναν λαϊκό μύθο, ο ζωγράφος, που φέτος συμπληρώνονται 500 χρόνια από τον θάνατό του, πέθανε το 1520, σε ηλικία μόλις 37 ετών, από σύφιλη έπειτα από τις ερωτοτροπίες του με μία κυρία. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο θάνατός του οφείλεται σε μόλυνση.
Ο πυρετός που εξουθένωσε τον παραγωγικό ζωγράφο και αρχιτέκτονα αντιμετωπίστηκε από «τους καλύτερους γιατρούς της Ρώμης, που στάλθηκαν από τον πάπα» που φοβούνταν ότι θα έχαναν αυτόν τον ανεκτίμητο καλλιτέχνη, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ιστορικός της ιατρικής Μισέλ Αουγκούστο Ρίβα.
Σύμφωνα με τον Ιταλό ζωγράφο Τζιόρτζιο Βαζάρι (1511-1574) και το αριστούργημά του "Οι ζωές των καλύτερων ζωγράφων, γλυπτών και αρχιτεκτόνων", ο Ραφαήλ παρέλειψε να πει στους γιατρούς της εποχής του για τις «συχνές νυχτερινές εξόδους του μέσα στο κρύο» προκειμένου να επισκεφθεί τις ερωμένες του.
«Έκανε πολύ περισσότερο κρύο τον Μάρτιο εκείνη την εποχή, και είναι πολύ πιθανό να άρπαξε πνευμονία», δήλωσε ο Ρίβα.
Οι γιατροί διέγνωσαν πυρετό που προκλήθηκε από «υπερβολική έκκριση υγρών» ή αίματος και ως αποτέλεσμα προχώρησαν σε αφαιμάξεις --με εκτομή ή με βδέλλες-- που εξασθένισαν θανάσιμα τον καλλιτέχνη, παιδί θαύμα που περιλαμβάνεται στους τρεις μετρ της Αναγέννησης, μαζί με τον Μιχαήλ Άγγελο και τον Λεονάρντο ντα Βίντσι.
O Ραφαήλ είχε μια μεγαλοπρεπή κηδεία στο Βατικανό. Η σορός του αναπαύεται στο Πάνθεον της Ρώμης όπου ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κοσμεί τον τάφο του καθ΄όλη τη διάρκεια του 2020 σημειώνοντας τα 500 χρόνια από τον θάνατό του.
«Εκείνη την εποχή, οι γιατροί γνώριζαν τους κινδύνους της αφαίμαξης στη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών, αλλά ενήργησαν στη βάση λανθασμένων πληροφοριών», εξήγησε ο Ρίβα, που συνυπογράφει την έρευνα μαζί με τρεις συναδέλφους του ερευνητές του Πανεπιστημίου Bicocca του Μιλάνου.
«Ένα ιατρικό λάθος, και το δικό του λάθος να μην αφηγηθεί πιστά την ιστορία του, συνέβαλαν στον θάνατο του Ραφαήλ», είπε.
Οι ερευνητές είχαν έτοιμη την έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στην επιθεώρηση Internal and Emergency Medicine, προτού η COVID-19 κυριεύσει τη βόρεια Ιταλία στα τέλη Φεβρουαρίου.
«Εξ όσων γνωρίζουμε, ο Ραφαήλ πέθανε από μια ασθένεια των πνευμόνων που μοιάζει πολύ με τον κορονοϊό τον οποίο γνωρίζουμε σήμερα», είπε.
Αφηγήσεις συγχρόνων για τον θάνατό του αποκαλύπτουν πως η ασθένεια του ζωγράφου «κράτησε 15 ημέρες, με τον Ραφαήλ να είναι αρκετά ήρεμος ώστε να βάλει σε τάξη τις υποθέσεις του, να εξομολογηθεί τις αμαρτίες του και να λάβει την τελευταία μετάληψη», σύμφωνα με την έρευνα. Οι ερευνητές αναφέρουν πως επρόκειτο για μια οξεία ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από υψηλό και συνεχόμενο πυρετό.
«Μια πρόσφατη σεξουαλικά μεταδιδόμενη μόλυνση –όπως η γονόρροια και η σύφιλη-- δεν μπορεί να εξηγήσει την περίοδο επώασης». «Μια οξεία εκδήλωση ιογενούς ηπατίτιδας δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως πιθανή χωρίς ίκτερο, και άλλες ενδείξεις ηπατικής ανεπάρκειας. Καμία επιδημία τύφου ή πανώλης δεν είχε αναφερθεί στην πόλη της Ρώμης εκείνη την εποχή», διευκρινίζεται στην έρευνα.
Παρά τον πρόωρο θάνατό του, ο Ραφαήλ παρήγαγε μια μεγάλη ποσότητα σπουδαίων έργων, ένα μεγάλο μέρος των οποίων βρίσκεται στο Βατικανό, πολλές αίθουσες του οποίου είναι γεμάτες από τις τοιχογραφίες του.
Αφού ολοκληρώθηκαν από τους μαθητές του Ραφαήλ μετά τον θάνατό του, οι λεγόμενες «Αίθουσες του Ραφαήλ» παραμένουν από τις πιο δημοφιλείς των μουσείων του Βατικανού.