Ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να πήρε μια ανάσα ανακούφισης μετά την ψήφο εμπιστοσύνης από τους Συντηρητικούς βουλευτές του, αλλά η νίκη του αυτή είναι επισφαλής.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός -χτυπημένος από σκάνδαλα το τελευταίο διάστημα- σημείωσε μια πύρρειο νίκη στην εσωτερική ψηφοφορία του Συντηρητικού Κόμματος χθες για την ηγεσία του, με το 41% των βουλευτών του να προσπαθούν μάταια να τον απομακρύνουν από την εξουσία, μετά την οργή για τα πολλαπλά πάρτι που διοργανώθηκαν εν μέσω lockdown από το προσωπικό της Ντάουνινγκ Στριτ.
Όπως αναφέρει το Politico, ενώ οι σύμμαχοι του Μπόρις Τζόνσον υποστήριζαν όλη την ημέρα χθες πως η νίκη έστω και με μία ψήφο διαφορά θα αποτελούσε επιτυχία -«μία ψήφος είναι αρκετή, οπότε το 60% είναι μια χαρά», επέμεινε στη συνέχεια ένας πιστός υπουργός- η κλίμακα της εξέγερσης υποδηλώνει πως στην πραγματικότητα ο Βρετανός πρωθυπουργός απέχει πολύ από το να είναι ασφαλής.
«Δεν είναι σπουδαίο», δήλωσε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος μετά την ψηφοφορία, η οποία έληξε με 211 υπέρ έναντι 148 ψήφων κατά του Μπόρις Τζόνσον. «Και έχουν πάρει μαζί τους πολλούς αξιοπρεπείς ανθρώπους». «Έχει 148 μαχαιριές πάνω του», είπε ένας άλλος αξιωματούχος, αναφερόμενος στις 148 ψήφους δυσπιστίας κατά της ηγεσίας του Τζόνσον. «Λίγες έντιμες μαχαιριές στο μπροστινό μέρος και πάρα πολλές άλλες στο πίσω μέρος. Θα έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε το πώς θα εξελιχθούν τα PMQs (οι ερωτήσεις στον πρωθυπουργό στο κοινοβούλιο) όταν θα πρέπει να σταθεί μπροστά σε όλους γνωρίζοντας πως το 41% των συναδέλφων του τον θεωρούν πολιτικά νεκρό».
Τι συνέβη στις προτάσεις μομφής κατά Μέι και Θάτσερ;
Οι σχολιαστές έσπευσαν επίσης να επισημάνουν πως το περιθώριο νίκης του Μπόρις Τζόνσον ήταν μικρότερο ακόμη και από αυτό που είχαν οι πρώην πρωθυπουργοί Μάργκαρετ Θάτσερ και Τερέζα Μέι στις δικές τους ψηφοφορίες εμπιστοσύνης, το 1990 και το 2018, αντίστοιχα.
Και οι δύο γυναίκες αναγκάστηκαν να παραιτηθούν από την Ντάουνινγκ Στριτ παρά τις νίκες τους -η Θάτσερ μέσα σε λίγες ημέρες, η Μέι μέσα σε έξι μήνες- έχοντας πληγωθεί σοβαρά από τις διχαστικές αναμετρήσεις και μην μπορώντας να αποτρέψουν την περαιτέρω μείωση της υποστήριξης.
Οι σύμμαχοι του Τζόνσον, ωστόσο, επέμειναν πως η θρυλική του ικανότητα να αψηφά τις συνήθεις δυνάμεις της πολιτικής βαρύτητας μπορεί να τον κρατήσει μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές -που επί του παρόντος έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2024- και ενδεχομένως πολύ αργότερα. «Ας δούμε πού θα βρισκόμαστε σε έναν χρόνο», δήλωσε ένας άλλος υποστηρικτής-υπουργός του. «Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος ξεγράφει τον πρωθυπουργό».
«Δεν είμαι σίγουρος πως έχει υπάρξει κυβέρνηση που δεν είδε τη δημοτικότητά της να καταρρέει στα μέσα της θητείας της», δήλωσε ένας τρίτος πιστός υπουργός. «Και δεδομένου του τρομακτικά δύσκολου σκηνικού για αυτή την κυβέρνηση, είναι θαύμα που τα πράγματα δεν είναι χειρότερα». Ο υπουργός πρόσθεσε: «Νομίζω ότι οι βουλευτές που ψήφισαν κατά του Μπόρις Τζόνσον ήταν ένα μείγμα από σκληροπυρηνικούς, άλλους που πιστεύουν ότι δεν τους έδωσαν κάποιο ανώτερο αξίωμα και μερικούς που απλώς μπέρδεψαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον πραγματικό κόσμο και τρόμαξαν. Αλλά κέρδισε και έχει τώρα μια σαφή χρονική περίοδο για να αλλάξει τα πράγματα και να συσπειρώσει το κόμμα -και θα το κάνει».
Ασφαλής προς το παρόν ο Μπόρις Τζόνσον
Οι υπάρχοντες κανόνες του Συντηρητικού Κόμματος λένε ότι ένας ηγέτης δεν μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με δύο προτάσεις μομφής μέσα σε οποιαδήποτε περίοδο 12 μηνών, πράγμα που σημαίνει ότι ο Τζόνσον θα είναι ασφαλής στη θέση του μέχρι τον Ιούνιο του 2023.
Αλλά οι αξιωματούχοι του κόμματος έχουν καταστήσει σαφές πως οι κανόνες αυτοί μπορεί να ξαναγραφούν με αρκετή πίεση από τους βουλευτές των Τόρις -η απλή απειλή της οποίας ήταν αρκετή για να αναγκάσει την Τερέζα Μέι να παραιτηθεί λιγότερο από έξι μήνες μετά τη δική της πρόταση μομφής το 2018.
Στο Γουεστμίνστερ όμως υποθέτουν το αντίθετο: πως ο Τζόνσον θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατηθεί και να δώσει τη μάχη για τις επόμενες εκλογές ό,τι κι αν γίνει, παρά το τραυματικό χθεσινό αποτέλεσμα. Αλλά το να ηγηθεί ενός τόσο διχασμένου κόμματος στο κοινοβούλιο μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο, σημειώνει το Politico.
«Ως λειτουργικό ζήτημα, αυτές οι 148 ψήφοι εναντίον του καθιστούν πολύ δύσκολο απλώς το να κάνεις τη δουλειά σου», δήλωσε ένας από τους αντάρτες βουλευτές που ψήφισαν κατά του Τζόνσον. «Νομίζω ότι λειτουργικά είναι μάλλον το τέλος».
Το ίδιο πρόσωπο πιστεύει επίσης πως και οι πιθανότητες να κερδίσει τις επόμενες εκλογές είναι ελάχιστες. «Μέρος του προβλήματος είναι ότι ο κόσμος πιστεύει πως ο Μπόρις έχει "τσαλακωθεί"», είπε ο βουλευτής. «Και αυτή η εικόνα είναι πιθανό να γίνει ακόμη χειρότερη».
Τα άλλα προβλήματα του Μπόρις Τζόνσον
Η πρόταση μομφής δεν είναι το μόνο πρόβλημα του Μπόρις Τζόνσον. Κι άλλα σημαντικά εμπόδια διαφαίνονται στον ορίζοντα. Ο Βρετανός πρωθυπουργός αντιμετωπίζει δύο δύσκολες επαναληπτικές εκλογές αργότερα αυτό το μήνα, καθώς και μια περαιτέρω έρευνα για το Partygate από διακομματικούς βουλευτές, καθώς και τον ευρύτερο αντίκτυπο του κόστους ζωής.
Οι γνώστες φοβούνται πως οι αντίθετες απόψεις μεταξύ των δύο αντίπαλων στρατευμάτων εντός του κόμματος των Τόρις, είναι πιθανό να επιδεινωθούν όσο αυξάνονται οι απόψεις. «Αισθάνομαι ότι ένας εμφύλιος πόλεμος τύπου Συρίας θα επικρατήσει και θα είμαστε αντιμέτωποι με αυτό για πολύ καιρό» δήλωσε στο Politico ένας ανώτερος βουλευτής του κόμματος.
Το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα;
Από την πλευρά του, ο Μπόρις Τζόνσον επέμεινε χθες ότι μπορεί να κρατήσει ενωμένη τη διχασμένη ομάδα του και θα επικεντρωθεί τώρα στη διακυβέρνηση. Σε ένα τηλεοπτικό διάγγελμα μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο Τζόνσον δήλωσε ότι η ψηφοφορία ήταν «αποφασιστική» και υποστήριξε ότι θα επιτρέψει στην κυβέρνησή του να «προχωρήσει και να επικεντρωθεί στα πράγματα που νομίζω ότι έχουν πραγματικά σημασία για τον κόσμο».
Οι σύμμαχοι εντός της κυβέρνησης προέτρεψαν τους βουλευτές των Τόρις να λάβουν υπόψη τους και να στηρίξουν τον πρωθυπουργό. «Είναι ένας νικητής, οπότε τώρα που κέρδισε αυτή την ψηφοφορία, οι βουλευτές θα πρέπει να συσπειρωθούν γύρω του και να επικεντρωθούν στο έργο που έχει αναλάβει - να δώσουν τη μάχη ενάντια στους Εργατικού», δήλωσε ένας αξιωματούχος.
Η Ντάουνινγκ Στριτ σχεδιάζει ήδη μια αντεπίθεση με σκοπό να επαναφέρει τον έλεγχο του Τζόνσον στο κόμμα, με μια μεγάλη ομιλία που προγραμματίζεται για αργότερα αυτή την εβδομάδα και με επίμονες φήμες για ανασχηματισμό της κυβέρνησης για να τιμωρήσει όσους είναι ύποπτοι για απιστία.
Αλλά πολλοί στο κόμμα του παραμένουν αμετάπειστοι μετά το χθεσινό εκρηκτικό αποτέλεσμα της Δευτέρας. «Για πρώτη φορά» δήλωσε στο Politico ένας κυβερνητικός σύμβουλος, «ο πρωθυπουργός θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει την κλασική του παιδεία για καλό σκοπό και να αναστοχαστεί την μεγάλη νίκη του Πύρρου της Ηπείρου και να πει το εξής: ‘Εάν νικήσουμε σε μια ακόμη μάχη με τον Μπόρις, θα καταστραφούμε εντελώς’». Ένας άλλος επαναστάτης βουλευτής το έθεσε πιο περιεκτικά: «Είναι μάλλον το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα για το Συντηρητικό Κόμμα».