Τα «pushbacks» προσφύγων και μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ προβληματίζουν σοβαρά το Ευρωκοινοβούλιο, σύμφωνα με έκθεση του ερευνητικού του τμήματος.
Τα τελευταία χρόνια, σημειώνει η έκθεση, η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ έχει επικεντρωθεί στους αυστηρούς ελέγχους των συνόρων της και στην διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος σε συνεργασία με τρίτες χώρες. Οι ερευνητές τονίζουν ότι «παρ' όλο που τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν αν θα επιτρέψουν την πρόσβαση σε υπηκόους τρίτων χωρών στην επικράτειά τους, πρέπει να το πράξουν σύμφωνα με το νόμο και σεβόμενα τα θεμελιώδη δικαιώματα».
Προτεραιότητα η Ευρωπαϊκές αρχές και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Υπογραμίζουν ότι οι πρακτικές και πολιτικές που εμποδίζουν τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες, που χρήζουν προστασίας, κατά τη διάρκεια ή πριν την άφιξη τους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, αποτελούν παραβίαση τόσο των αρχών της Ένωσης, όπως αυτές διατυπώνονται στις θεμελιώδεις Συνθήκες της, όσο και του Διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικιωμάτων.
«Οι εθνικοί φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διεθνείς οργανισμοί και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αναφέρουν τακτικά περιπτώσεις παράνομης επαναπροώθησης στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με αυτές τις αναφορές, τα λεγόμενα pushbacks συχνά περιλαμβάνουν υπερβολική χρήση βίας από τις αρχές των κρατών μελών της ΕΕ και τους οργανισμούς της ΕΕ που λειτουργούν στα εξωτερικά σύνορα, εξευτελιστική και απάνθρωπη μεταχείριση των μεταναστών μέχρι την αυθαίρετη κράτησή τους», αναφέρει η έκθεση για λογαριασμό του Ευρωκοινοβουλίου.
Το Ευρωκοινοβούλιο ζητά συμμόρφωση
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει από τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς της ΕΕ να συμμορφώνονται με τα θεμελιώδη δικαιώματα όσον αφορά στις πολιτικές τους για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αρκετοί διεθνείς οργανισμοί και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν καταδικάσει ή προχωρήσει σε νομικές ενέργειες κατά της πρακτικής των «pushbacks» που πραγματοποιούνται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο
Τον Σεπτέμβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης για έλεγχο πριν από την είσοδο υπηκόων τρίτων χωρών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης αυτών των πιθανών παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Το νέο Σύμφωνο αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ των κρατών -μελών σχετικά με τον ισότιμο καταμερισμό των επιπτώσεων της διαχείρησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.