Ο συνοριακός σταθμός της Μέντικα, στα σύνορα Ουκρανίας-Πολωνίας, είναι η μεγάλη πύλη για τους πρόσφυγες που προσπαθούν να σωθούν από τα ρωσικά πυρά.
Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί και τα κανάλια της Πολωνίας μεταδίδουν διαρκώς αριθμούς. Άλλοι μιλούν για 100.000 πρόσφυγες, άλλοι για 200.000, κι άλλοι αναφέρονται στις εκτιμήσεις για 4 ή και 5 εκατομμύρια μετανάστες από την Ουκρανία προς την Πολωνία και άλλες χώρες της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, όμως, ο χρόνος στα σύνορα κυλάει πολύ πιο αργά.
Το iefimerida/Ocean βρέθηκε στο σημείο.
Ενώ στο βάθος αχνοφαίνονται τα «καραβάνια» οχημάτων που περιμένουν, κάθε δυο λεπτά μια οικογένεια προσφύγων από την Ουκρανία θα περάσει στο Πολωνικό έδαφος. Είναι συνήθως ολιγομελείς οικογένειες, κυρίως μανάδες με παιδιά, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις μεμονωμένων γυναικών ή και παιδιών που φτάνουν μόνα τους στα σύνορα. Οι περισσότεροι από αυτούς καλοντυμένοι, με μια βαλίτσα με τα πλέον βασικά πράγματα. Κάποιοι από αυτούς έχουν συγγενείς στην Πολωνία ή σε άλλη χώρα της ΕΕ. Αρκετοί, ωστόσο, δεν γνωρίζουν τι να περιμένουν.
Η αμήχανη υποδοχή
Έξω από το χωριό Μέντικα καταφθάνουν διαρκώς μικρά βαν, φορτηγάκια και ΙΧ Πολωνών και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Είναι τα οχήματα που παραλαμβάνουν τους πρόσφυγες και τους μεταφέρουν στα κτίρια όπου μαζεύονται όσοι δεν έχουν προορισμό. Μέχρι να έρθει το «τυχερό» όχημα, θα περιμένουν σε εξωτερικό χώρο, δίπλα σε λίγα βαρέλια με φωτιά για να ζεσταθούν.
Εκεί θα τους προσφέρουν κάτι να τσιμπήσουν, εκείνοι θα απαντήσουν με ένα αμήχανο χαμόγελο και θα δεχθούν κάθε βοήθεια. Οι Πολωνοί, εξάλλου, έχουν κινητοποιήσει ένα τεράστιο μηχανισμό για να στηρίξουν τους πρόσφυγες που καταφθάνουν. Ούτε οι ίδιοι, όμως, μπορούν να ζυγίσουν με ακρίβεια το μέγεθος της καταστροφής και του προβλήματος. Βοηθούν, χωρίς να σκέφτονται την επόμενη μέρα.
«Όχι δεν είμαι μάγειρας. Ήρθα εδώ για να υποδεχθώ και να βοηθήσω τους πρόσφυγες από την Ουκρανία» λέει σε πολύ σπαστά αγγλικά ο Μάρεκ, ένας Πολωνός ηλεκτρολόγος που έχει στήσει τη δική του γωνιά, κάποιες δεκάδες μέτρα μετά τη συνοριογραμμή. Με δικό του εξοπλισμό ψήνει λουκάνικα, ετοιμάζει ζεστή σούπα και τσάι για τους πρόσφυγες που καταφθάνουν διαρκώς.
Από την άλλη πλευρά του δρόμου, μια μικρή ομάδα εθελοντών έχει στήσει ένα άτυπο κιόσκι και μέσα σε μαύρες σακούλες σκουπιδιών έχει κούκλες για παιδιά. Δίπλα, ένα Γερμανός εθελοντής μοιράζει γλειφιτζούρια στα προσφυγόπουλα που καταφθάνουν. Κι όλοι για λίγο χαμογελούν, και μετά «σκοτεινιάζουν».
Η αντίθετη διαδρομή, προς την Ουκρανία
Την ίδια στιγμή, μεγάλες ουρές περιμένουν στα σύνορα ακολουθώντας την αντίθετη διαδρομή, για να περάσουν, δηλαδή, στην Ουκρανία. Είναι ανθρωπιστική βοήθεια -με τα χαρακτηριστικά αυτοκόλλητα “Human Relief” αλλά και οπλισμός -που αρκετές φορές δείχνει να περνά με τα ίδια… αυτοκόλλητα. Όλη αυτή η «έξοδος» συντονίζεται από 5-6 Πολωνούς συνοριοφύλακες που με ουρλιαχτά προσπαθούν να επιβάλλουν την τάξη.
Οι περισσότεροι έχουν προορισμό το Λβιβ, μια ουκρανική πόλη που δεν έχει ακόμα δει πυρά. Εκεί είναι ο τελευταίος σταθμός των Ουκρανών προσφύγων πριν περάσουν τα σύνορα. Εκεί συγκεντρώνεται και η ανθρωπιστική -και όχι μόνο- βοήθεια για όσους παραμένουν στην Ουκρανία. Είναι μια απόσταση μόλις 80 χιλιομέτρων που όμως κάθε μέρα δείχνει μεγαλύτερη. Ο λόγος είναι ότι οι Ουκρανοί κάθε μέρα που περνά πυκνώνουν τους ελέγχους για να εντοπίσουν κατασκόπους και άλλα ύποπτα στοιχεία.
Σύμφωνα με αναφορές οδηγών, γι’ αυτή την απόσταση των 80 χιλιομέτρων χρειάζονται πλέον 3 με 4 ώρες. Η διαδρομή προς την Πολωνία όμως είναι ο πραγματικός εφιάλτης, καθώς οι πρόσφυγες είναι αναγκασμένοι να περιμένουν από 30 ώρες έως και 5 μέρες για να περάσουν σε Πολωνικό έδαφος.
