Με το σκάνδαλο Qatargate να σκιάζει τη Σύνοδο Κορυφής, οι ηγέτες της ΕΕ προσπαθούν να βρουν τρόπους να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα του μπλοκ ενόψει της αύξησης των τιμών της ενέργειας και της «πράσινης επιδότησης» των ΗΠΑ.
Στις εργασίες της Πέμπτης, οι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ φαίνεται πως πλέον «ρίχνουν το μπαλάκι» στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζητώντας από το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ να υποβάλει προτάσεις τον Ιανουάριο για κινητοποίηση σχετικών εθνικών και ευρωπαϊκών εργαλείων και βελτίωση των συνθηκών για επενδύσεις.
Επιπλέον, επιδιώκουν την ανάπτυξη μιας στρατηγικής από την Κομισιόν έως τις αρχές του 2023, η οποία θα στοχεύει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας, υπό το πρίσμα των «πράσινων» επιδοτήσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν στις ΗΠΑ.
Πάντως, όπως αναμενόταν, άφησαν για τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της Δευτέρας τις αποφάσεις για το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Η ημερομηνία αυτή είναι και η καταληκτική.
ΗΠΑ και ΕΕ οδεύουν σε πόλεμο για τις «πράσινες» επιδοτήσεις
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν πρόθυμοι να εμπλακούν σε μια διατλαντική διαμάχη για τον «πράσινο» νόμο του Τζο Μπάιντεν, γνωστό και ως νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), παρόλο που σχετίζεται με την ενίσχυση της πράσινης τεχνολογίας και τις κινήσεις για ένα μέλλον με μηδενικές εκπομπές άνθρακα.
Γεγονός είναι ότι το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη επικρατεί αρκετή αναστάτωση για τις επιδοτήσεις που προσφέρει στις αμερικανικές εταιρείες ο νόμος αυτός, οι οποίες -σύμφωνα με την ανατολική πλευρά του Ατλαντικού- καταστρατηγούν τον δίκαιο επιχειρηματικό ανταγωνισμό.
«Τα στοιχεία του IRA κινδυνεύουν να διαλύσουν τους όρους ανταγωνισμού και κάνουν διακρίσεις σε βάρος των ευρωπαϊκών εταιρειών», έγραψε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη. Αποκάλυψε, επίσης, ένα σχέδιο «αντίστασης» στην αμερικανική νομοθεσία, που θα έδινε στα κράτη-μέλη μεγαλύτερη ελευθερία να επενδύσουν στις δικές τους εταιρείες και που ενδεχομένως θα ανακατευθύνει τα κεφάλαια της ΕΕ σε εταιρείες που τα έχουν ανάγκη.
Τι προσπαθεί να πετύχει ο Μπάιντεν με τον IRA και γιατί προκαλεί την οργή της Ευρώπης
Ο νόμος του Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού δεσμεύει περισσότερα από 360 δισ. δολάρια σε δαπάνες που σχετίζονται με το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών ελαφρύνσεων για τη δημιουργία και την ανάπτυξη υποδομών καθαρής ενέργειας.
Ο νόμος θα παρέχει επιδοτήσεις για τις εγχώριες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστών ηλεκτρικών οχημάτων, με τον Αμερικανό πρόεδρο να τονίζει νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι δεν είχε ποτέ σκοπό να αποκλείσει τους συνεργάτες των ΗΠΑ.
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν εκφράσει με κάθε τρόπο τη δυσαρέσκειά τους για το νόμο. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ, κατηγόρησε την Ουάσιγκτον ότι ακολουθεί μια βιομηχανική πολιτική «κινεζικού τύπου», η οποία εισάγει διακρίσεις σε βάρος εταιρειών εκτός ΗΠΑ. Η ΕΕ έχει απειλήσει ότι ενδέχεται να παραπέμψει τις ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για τον νόμο.
Η ΕΕ ανησυχεί ότι οι εταιρείες της θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση, εάν δεν μπορέσουν να ανταποκριθούν στις επιδοτήσεις που θα παρέχουν η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο στις βιομηχανίες τους.
Από την πλευρά του, ο Τζο Μπάιντεν ανέφερε ότι «οι ΗΠΑ δεν ζητούν συγγνώμη» για τον νόμο, αλλά είπε ότι υπάρχουν περιθώρια για τροποποιήσεις, ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή των ευρωπαϊκών χωρών.
Η ΕΕ δεν έχει καταφέρει να δώσει ενιαία απάντηση στον νόμο των ΗΠΑ
Μέχρι στιγμής, τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν έχουν καταφέρει να ακολουθήσουν μια ενιαία στρατηγική για τον τρόπο αντιμετώπισης της αμερικανικής νομοθεσίας.
Η Φον ντερ Λάιεν έχει δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν την πράσινη μετάβαση. Πρότεινε επίσης την αναδρομολόγηση των εσόδων από το σύστημα εμπορίας εκπομπών του μπλοκ (ETS), λέγοντας ότι «είναι σαφές ότι δεν έχει κάθε κράτος-μέλος το δημοσιονομικό χώρο για κρατική βοήθεια και χρειαζόμαστε συμπληρωματική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση».
Ωστόσο, η Γερμανία έχει υποστηρίξει τον εξορθολογισμό του τρόπου κατανομής των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ και την αύξηση των κινήτρων σε εθνικό επίπεδο, αποκρούοντας τις εκκλήσεις από χώρες, όπως η Γαλλία, για πιο επιθετικά μέτρα σε όλο το μπλοκ.
Σύνοδος Κορυφής: Στο επίκεντρο η αποφυγή ενός αγώνα επιδοτήσεων
Η επικεφαλής ανταγωνισμού της ΕΕ, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, είπε σε δημοσιογράφους στο Παρίσι νωρίτερα αυτόν το μήνα ότι ο αμερικανικός νόμος για το κλίμα μπορεί να είναι επιζήμιος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, καθώς και για άλλες μεγάλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας. Ωστόσο, σημείωσε ότι η αποφυγή ενός αγώνα επιδοτήσεων είναι απόλυτη προτεραιότητα για την ΕΕ, η οποία εργάζεται εποικοδομητικά με τις ΗΠΑ για την εξεύρεση λύσεων το συντομότερο δυνατό.
Στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τα επόμενα βήματα του μπλοκ και ενδεχομένως να θέσουν σε ισχύ νέους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις τον Ιανουάριο, όμως όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ουάσιγκτον και σε ποιες τροποποιήσεις είναι διατεθειμένος να κάνει ο Μπάιντεν. Εάν οι αλλαγές είναι πολύ μικρές για να καθησυχάσουν τους Ευρωπαίους ηγέτες, τότε θα μπορούσαν να γίνουν προάγγελος ενός νέου διατλαντικού πολέμου επιδοτήσεων.