Η Ρωσία πιθανότατα στρατολογεί Κουβανούς υπηκόους για να πολεμήσουν στον στρατό της στην Ουκρανία, υποστηρίζει έρευνα του BBC.
Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2023, τα στοιχεία διαβατηρίων που ανήκαν σε περισσότερους από 200 Κουβανούς οι οποίοι φέρονται να εντάχθηκαν στον ρωσικό στρατό διέρρευσαν στο διαδίκτυο από μια φιλο-ουκρανική πλατφόρμα που ονομάζεται InformNapalm.
Τα στοιχεία των διαβατηρίων αποκτήθηκαν, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, από την παραβίαση των ηλεκτρονικών μηνυμάτων ενός Ρώσου αξιωματικού στρατολόγησης στην Τούλα, νότια της Μόσχας.
Μια αναζήτηση στο Facebook έδειξε ότι 31 από τα ονόματα που αναφέρονται στην ουκρανική διαρροή ταιριάζουν με λογαριασμούς των οποίων οι ιδιοκτήτες φαίνεται να βρίσκονται στη Ρωσία ή να συνδέονται με τον ρωσικό στρατό. Ορισμένοι, για παράδειγμα, έχουν αναρτήσει φωτογραφίες τους με ρωσική στρατιωτική στολή ή σε τοποθεσίες που φέρουν ρωσικές πινακίδες δρόμων ή ρωσικές πινακίδες κυκλοφορίας. Άλλοι αναφέρουν τη Ρωσία ως τον τρέχοντα τόπο διαμονής τους.
Πολλές οι ρωσικές απώλειες στην Ουκρανία
Πολλοί από αυτούς τους χρήστες του Facebook άρχισαν να δημοσιεύουν περιεχόμενο σχετικό με τη Ρωσία το δεύτερο εξάμηνο του 2023, γεγονός που υποδηλώνει πότε περίπου μπορεί να έφτασαν στη χώρα.
Από την έναρξη της πλήρους εισβολής της στην Ουκρανία, η Ρωσία έχει υποστεί μεγάλες απώλειες στο πεδίο της μάχης. Μια έρευνα του BBC επιβεβαίωσε τα ονόματα περισσότερων από 50.000 Ρώσων στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία - αλλά ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανό να είναι πολύ μεγαλύτερος. Η ίδια η Ουκρανία εκτιμά ότι ο αριθμός των Ρώσων στρατιωτών που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν στον πόλεμο ανέρχεται σε σχεδόν 500.000.
Η πρόσληψη ξένων για να αντικαταστήσει μέρος των απωλειών βοηθά επίσης το Κρεμλίνο να αποφύγει τους κινδύνους που εγκυμονεί η προσπάθεια να επιστρατεύσει Ρώσους με τη βία. Όταν η Ρωσία κήρυξε μερική επιστράτευση το 2022, εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες εγκατέλειψαν τη χώρα, αναφέρει το βρετανικό μέσο.
Οι σχέσεις Κούβας-Ρωσίας
Η είσοδος Κουβανών στη Ρωσία είναι σχετικά απλή. Οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι από τον Ψυχρό Πόλεμο, οι Κουβανοί δεν χρειάζονται βίζα για να ταξιδέψουν στη Ρωσία και οι απευθείας πτήσεις προς τη Μόσχα διευκολύνουν το ταξίδι.
Εν τω μεταξύ, τα προσοδοφόρα συμβόλαια που προσφέρονται από τη Ρωσία απευθύνονται σε Κουβανούς που προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφύγουν από την επιδεινούμενη οικονομική κρίση στο νησί που βρίσκεται σε πολύ σκληρό εμπάργκο από τις ΗΠΑ.
Έγγραφα που διέρρευσαν στο διαδίκτυο και αναφορές των μέσων ενημέρωσης δείχνουν ότι στους Κουβανούς άνδρες προσφέρονται μηνιαίες πληρωμές της τάξης των 2.000 δολαρίων το μήνα, ένα τεράστιο ποσό για την Κούβα, όπου ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι κάτω από 25 δολάρια.
Η υπόσχεση της ρωσικής υπηκοότητας μπορεί επίσης να δελεάσει ορισμένους Κουβανούς.
Από την έναρξη του πολέμου της κατά της Ουκρανίας, η Μόσχα λαμβάνει μέτρα για να διευκολύνει σημαντικά τους ξένους να αποκτήσουν τη ρωσική υπηκοότητα μετά την παραμονή τους στο στρατό, και το BBC είδε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποδηλώνουν ότι ορισμένοι Κουβανοί μαχητές έλαβαν ρωσικά διαβατήρια μέσα σε λίγους μήνες από την κατάταξή τους.
Το «χρυσό» ρωσικό διαβατήριο
Το ρωσικό διαβατήριο επιτρέπει ταξίδια χωρίς βίζα σε 117 προορισμούς, ενώ οι κάτοχοι κουβανικού διαβατηρίου περιορίζονται σε 61. Ένα τοπικό μέσο ενημέρωσης στην πόλη Ριαζάν, κοντά στη Μόσχα, επιβεβαίωσε ότι Κουβανοί εντάσσονται στον ρωσικό στρατό.
Οι Κουβανοί ήθελαν «να βοηθήσουν τη χώρα μας να επιτύχει τους στόχους της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «ορισμένοι από αυτούς θα ήθελαν να γίνουν Ρώσοι πολίτες στο μέλλον».
Όμως είναι δύσκολο να βρεθεί μια αξιόπιστη εκτίμηση του αριθμού των Κουβανών που έχουν ενταχθεί στις ρωσικές τάξεις.
Ο διπλωματικός απεσταλμένος της Ουκρανίας για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, Ρουσλάν Σπίριν, ανεβάζει τον αριθμό σε 400 σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal.
Ένας Κουβανός αξιωματικός στη Ρωσία, ο Λαζάρο Γκονζάλες, δήλωσε σε έναν εξόριστο αντικυβερνητικό ραδιοφωνικό σταθμό ότι 90 Κουβανοί υπηρετούσαν υπό τις διαταγές του. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν πιθανό να αναπτυχθούν σε ήδη κατεχόμενα τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας και όχι σε θέσεις πρώτης γραμμής.
«Καθώς ο ρωσικός στρατός καταλαμβάνει περιοχές στην Ουκρανία, αυτό που κάνουμε εμείς οι Κουβανοί είναι να υποστηρίζουμε τον στρατό σε αυτές τις πόλεις και σε αυτές τις περιοχές που έχουν καταληφθεί, αυτό είναι όλο», δήλωσε ο Γκονζάλες στον ραδιοφωνικό σταθμό που εδρεύει στο Μαϊάμι.
Πολυάριθμες αναφορές δείχνουν ότι Κουβανοί κατατάχθηκαν συχνά στον ρωσικό στρατό αφού ήρθαν σε επαφή με στρατολόγους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ότι δεν ήταν όλοι τους ενήμεροι για την πραγματική φύση της προσφερόμενης εργασίας.
Ένας δημοφιλής Κουβανός δημιουργός περιεχομένου στο YouTube διηγήθηκε πέρυσι την ιστορία δύο 19χρονων από την Κούβα, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι τους είχαν προσφερθεί θέσεις εργασίας σε οικοδομές στη Ρωσία, αλλά αντ' αυτού στάλθηκαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου στην Ουκρανία.
Η περίπτωσή τους αντικατοπτρίζει τις εμπειρίες άλλων ξένων που είπαν στο BBC ότι προσελκύστηκαν στη Ρωσία με την υπόσχεση υψηλότερων μισθών - μόνο και μόνο για να καταλήξουν στο πεδίο της μάχης.
Τι υποστηρίζει η Αβάνα
Από την πλευρά τους, οι κουβανικές αρχές έχουν εκδώσει αντικρουόμενες δηλώσεις σχετικά με τη συμμετοχή των πολιτών τους στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Μετά από μια καταιγίδα αναφορών τον Σεπτέμβριο του 2023 σχετικά με Κουβανούς που πολεμούσαν στην Ουκρανία, οι αρχές της Αβάνας δήλωσαν ότι συνέλαβαν 17 άτομα που συμμετείχαν στη στρατολόγησή τους.
Ωστόσο, λίγο αργότερα, ο πρεσβευτής της Κούβας στη Ρωσία, Χούλιο Αντόνιο Γκαρμέντια Πένια, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του δεν έχει τίποτα εναντίον των Κουβανών που θέλουν «απλά να υπογράψουν ένα συμβόλαιο και να συμμετάσχουν νόμιμα σε αυτή την επιχείρηση μαζί με τον ρωσικό στρατό».
Λίγες ώρες αργότερα, ο υπουργός Εξωτερικών Μπρούνο Ροντρίγκες Παρίγια δήλωσε ότι η Αβάνα είναι αντίθετη «με τη συμμετοχή Κουβανών πολιτών σε συγκρούσεις κάθε είδους».
Όλο και περισσότεροι ξένοι μισθοφόροι στην υπηρεσία του Κρεμλίνου
Εν τω μεταξύ, οι ουκρανικές αρχές δήλωσαν ότι έχουν παρατηρήσει αύξηση του αριθμού των ξένων μαχητών που εντάσσονται στις ρωσικές δυνάμεις τους τελευταίους μήνες, καθώς και αλλοδαπών μεταξύ των στρατιωτών που έχει αιχμαλωτίσει ο ουκρανικός στρατός στο πεδίο της μάχης.
Ο Πέτρο Γιατσένκο, εκπρόσωπος της υπηρεσίας αιχμαλώτων πολέμου της Ουκρανίας, δήλωσε στο BBC ότι πολλοί από αυτούς προέρχονται από χώρες με χαμηλό εισόδημα, όπως η Κούβα, η Ινδία και το Νεπάλ, καθώς και από κράτη της Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας.
«Κάθε εβδομάδα συλλαμβάνουμε έως και πέντε άτομα από ξένες χώρες στην πρώτη γραμμή του μετώπου ως αιχμαλώτους πολέμου», είπε.
Οι ικανότητές τους ως μαχητές ήταν χαμηλές, πρόσθεσε, πράγμα που σημαίνει ότι το προσδόκιμο ζωής τους στο πεδίο της μάχης δεν ήταν καν ημέρες, αλλά ώρες.