Όσοι προεξοφλούσαν, λίγο μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τον περασμένο Φεβρουάριο, μια ταχεία επικράτηση των δυνάμεων του Βλαντίμιρ Πούτιν διαψεύστηκαν οικτρά.
Ο Ρώσος πρόεδρος είχε ξεκαθαρίσει τότε τους στόχους της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης»: ήθελε να απελευθερώσει την Ουκρανία από τους «ναζί» στην κυβέρνησή της και να προστατέψει τον ρωσόφωνο πληθυσμό στα ανατολικά της χώρας από τη φερόμενη «τρομοκρατία» του Κιέβου -μια φτηνή δικαιολογία για την εισβολή.
Νέα ντοκουμέντα, ωστόσο, φέρονται να αποκαλύπτουν τα πραγματικά σχέδια του Πούτιν για την Ουκρανία. Όπως υποστηρίζει το ουκρανικό ραδιόφωνο «Radio Free Europe/Radio Svoboda», επικαλούμενο απόρρητο έγγραφο του Κρεμλίνου, ο Ρώσος πρόεδρος θέλει να δημιουργήσει στην Ουκρανία ένα νέο κράτος: τη «Νότια Ρωσία».
Ασαφές παραμένει μέχρι στιγμής ποιες περιοχές θα περιλαμβάνει το κράτος αυτό, αλλά ήδη κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο χάρτες που δείχνουν ολόκληρο το νοτιοανατολικό τμήμα της Ουκρανίας από το Χάρκοβο, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ μέχρι τη Ζαπορίζια, το Ντνιπροπετρόφσκ, τη Χερσώνα, την ήδη προσαρτημένη από το 2014 Κριμαία, το Μικολάιβ και την ευρύτερη περιοχή της Οδησσού, ένα σχέδιο που αν υλοποιηθεί θα αποκόψει ολοκληρωτικά την πρόσβαση της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Oι επιθέσεις των δυνάμεων του Πούτιν επικεντρώνονται στα ανατολικά και νότια της χώρας και ο Ρώσος πρόεδρος έχει διατάξει την πλήρη κατάληψη των περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ στο Ντονμπάς, ενώ οι Ρώσοι απέχουν μια ανάσα από την ολοκληρωτική άλωση της Μαριούπολης, έχουν καταλάβει τη Χερσώνα και εξαπολύουν πλήγματα κατά της Ζαπορίζια και του Ντνίπρο.
Ποιοι συνεργάτες του Πούτιν εμπλέκονται πιθανώς στο μανιφέστο για τη «Νότια Ρωσία»
Το απόρρητο έγγραφο φέρεται να προέρχεται από κορυφαία στελέχη του κόμματος του Πούτιν. Όπως αναφέρει το «Radio Free Europe», ο Ρομάν Ρομάνοφ, υψηλόβαθμο στέλεχος της «Ενωμένης Ρωσίας» του Πούτιν, ενδέχεται να είναι ο συντάκτης του ντοκουμέντου ή να ενεπλάκη στη σύνταξή του, καθώς το όνομά του εμφανίστηκε στα metadata του κειμένου.
Αλλά και σύμβουλοι του ολιγάρχη Κονσταντίν Μαλοφέγιεφ, που περιλαμβάνεται στη λίστα των κυρώσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ, φέρονται να εμπλέκονται. Το κείμενο, με ημερομηνία 16 Απριλίου, τιτλοφορείται «Το μανιφέστο του νοτιορωσικού λαϊκού συμβουλίου».
Το σχέδιο του Πούτιν: Δημιουργία της «Νότιας Ρωσίας» με «δημοψηφίσματα» στην Ουκρανία
Όπως αναφέρεται σε αυτό, η Ουκρανία απώλεσε «τη νομιμοποίησή της μέσω της επανάστασης του Μαϊντάν το 2014». Ο πρώην πρόεδρος της χώρας και άνθρωπος του Πούτιν, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, έχασε «με πραξικόπημα την εξουσία» και στη συνέχεια, λέει το μανιφέστο, οι πραξικοπηματίες ανέλαβαν τα ηνία της κυβέρνησης «Ναζί». Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο κράτος «για την ενότητα του τριμερούς ρωσικού έθνους -των Ουκρανών, των Λευκορώσων και των Ρώσων».
Βάση για την ίδρυση της «Νότιας Ρωσίας» θα μπορούσαν να είναι τα «λαϊκά δημοψηφίσματα» που θα διεξαγάγουν οι Ρώσοι στα κατεχόμενα εδάφη και στα οποία η πλειοψηφία θα δηλώσει -υποτίθεται- την επιθυμία να ανήκει στη Ρωσία. Ο Πούτιν χρησιμοποίησε παρόμοια προσέγγιση όταν προσάρτησε την Κριμαία το 2014.
Ειδικοί θεωρούν ευλογοφανές το σχέδιο του Πούτιν
Οι συντάκτες του μανιφέστου χρησιμοποιούν παρόμοιο λεξιλόγιο όπως σε προηγούμενα σχέδια για τη δημιουργία της «Novorossiya», της «Νέας Ρωσίας».
«Ένα πρωτότυπο νότιο ρωσικό κράτος υπήρχε ήδη κατά τον ρωσικό εμφύλιο πόλεμο του 1919-1920 και ακόμη και τότε περιλάμβανε το νότο και το ανατολικό τμήμα της σημερινής Ουκρανίας», εξηγεί ο στρατιωτικός αναλυτής Μαρσέλ Μπέρνι, της Στρατιωτικής Ακαδημίας του Πολυτεχνείου (ETH) της Ζυρίχης. «Νομίζω ότι είναι ρεαλιστικό ότι ο Πούτιν θέλει τώρα ξανά τη Νότια Ρωσία», είπε στο γερμανικό δίκτυο RND.
Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι το Κρεμλίνο είχε ήδη σχέδια για τη «Νότια Ρωσία» πριν ξεκινήσει ο πόλεμος.
Ο Ούλριχ Κιουν του Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη και Πολιτική Ασφάλειας του Πανεπιστημίου επιβεβαιώνει ότι η ιδέα ενός νέου κράτους υπήρχε εδώ και αρκετό καιρό. «Τα τελευταία χρόνια προπαγανδιστές κοντά στο Κρεμλίνο φλέρταραν πάντα με την ιδέα μιας Νότιας Ρωσίας», λέει.
Η διαδικασία της ρωσοποίησης
Ήδη αυτές τις μέρες ετοιμάζεται, σύμφωνα με ουκρανικά ΜΜΕ, ένα στημένο δημοψήφισμα από τις δυνάμεις του Πούτιν στη Χερσώνα, αν και η Μόσχα διαψεύδει κάτι τέτοιο.
«Στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ μπορεί σύντομα να διεξαχθούν στημένα δημοψηφίσματα για την υπαγωγή σε μια τέτοια Νότια Ρωσία ή απευθείας στη Ρωσία», εκτιμά ο Μπέρνι. Ουκρανικά ΜΜΕ θεωρούν ως πιθανότερη ημερομηνία διεξαγωγής τη 14η ή τη 15η Μαΐου, ενώ αντίστοιχα «δημοψηφίσματα» πιθανώς να διεξαχθούν στη Μαριούπολη, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια.
Το μανιφέστο για τη «Νότια Ρωσία» προβλέπει την επιβολή της ρωσικής γλώσσας και κουλτούρας, αλλά η ρωσοποίηση θα επεκταθεί κι άλλο, λέει ο Μπέρνι. «Οι κάτοικοι θα εξαναγκαστούν να συναλλάσσονται με ρούβλια και να αποκτήσουν ρωσικά διαβατήρια» εξηγεί, επικαλούμενος τη σχετική εμπειρία από την Κριμαία, και αναμένει ενίσχυση της επιρροής της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας.
Είναι εφικτά τα σχέδια του Πούτιν για τη «Νέα Ρωσία»;
Ο Ούλριχ Κιουν του Πανεπιστημίου του Αμβούργου θεωρεί, ωστόσο, δύσκολη την υλοποίηση των σχεδίων του Πούτιν για τη «Νότια Ρωσία».
«Στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να είναι η Ρωσία σε θέση να κατακτήσει και να κρατήσει υπό τον έλεγχό της ολόκληρο το νότο της Ουκρανίας» λέει, εξηγώντας ότι για να γίνει αυτό θα χρειάζονταν τεράστιες ναυτικές δυνάμεις και η Ρωσία απώλεσε ήδη με τη βύθιση του «Moskva» τη ναυαρχίδα του στόλου της στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο στρατιωτικός αναλυτής Μπέρνι αναφέρει έναν πρόσθετο λόγο: «Στην Ουκρανία θα υπάρξει μεγάλη αντίσταση στη δημιουργία της ''Νότιας Ρωσίας''». Θα πρέπει να αλλάξει η ηγεσία στην πολιτική και στρατιωτική διοίκηση, στην αστυνομία και σε πόστα υποδομής ζωτικής σημασίας, εξηγεί, σημειώνοντας: «Έχω σοβαρές αμφιβολίες ότι αυτό είναι ρεαλιστικό». Επιπλέον, η Δύση δεν θα δεχόταν μια ''Νότια Ρωσία''. Αντίθετα, οι δυτικές χώρες θα υποστήριζαν την ουκρανική αντίσταση και εξέγερση ενάντια σε ένα τέτοιο, δημιουργημένο από τον Πούτιν, κράτος.