Πόσο πιθανή είναι μια ανατροπή του Βλαντίμιρ Πούτιν από την εξουσία της Ρωσίας και μάλιστα από τους ίδιους του τους συμμάχους; Το Reuters απαντά...
Ο έλεγχος της εξουσίας από τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Ρωσία παραμένει σταθερός, παρά τις στρατιωτικές αποτυχίες στην Ουκρανία, την αποτυχημένη επιστράτευση και τις πολιτικές εσωτερικές διαμάχες, ανέφεραν οκτώ καλά ενημερωμένες πηγές στο πρακτορείο Reuters. Oρισμένες, ωστόσο, σημείωσαν ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα, εάν επέλθει η ολοκληρωτική ήττα.
Οι περισσότεροι από αυτούς δήλωσαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος βρίσκεται πιο πιεσμένος από ποτέ κατά τις δύο δεκαετίες διακυβέρνησής του, λόγω της Ουκρανίας, όπου οι δυνάμεις εισβολής του έχουν απωθηθεί σημαντικά από το -οπλισμένο από τη Δύση- Κίεβο.
Ωστόσο, οι πηγές, συμπεριλαμβανομένων νυν και πρώην δυτικών διπλωματών και κυβερνητικών αξιωματούχων, ανέφεραν ότι δεν είναι εμφανής καμία επικείμενη απειλή από τον στενό κύκλο του, τον στρατό ή τις υπηρεσίες πληροφοριών.
«Προς το παρόν, ο Πούτιν αντέχει» είπε ο Άντονι Μπρέντον, πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στη Ρωσία.
Ο Άντονι Μπρέντον πρόσθεσε ότι ο Ρώσος ηγέτης ελπίζει ότι θα διαπραγματευθεί για την Ουκρανία, πιθανώς με τους Αμερικανούς, και ότι οι επιτυχίες της Μόσχας στο πεδίο της μάχης θα αυξηθούν, παρά την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, υλικού, ακόμη και πυραύλων.
Η μεγαλύτερη κρίση που έχει κληθεί να αντιμετωπίσει ο Πούτιν στα 20 χρόνια διακυβέρνησής του
Κατέχοντας την εξουσία από το 1999, ο Πούτιν έχει ξεπεράσει πολυάριθμες εσωτερικές κρίσεις και πολέμους και αντιμετώπισε πολλάκις μεγάλες διαδηλώσεις στους δρόμους, πριν καταστήσει ουσιαστικά παράνομη οποιαδήποτε πραγματική αντιπολίτευση.
Η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» του 70χρονου Πούτιν στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου, ωστόσο, έχει δημιουργήσει την πιο τεταμένη αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης από την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962, πυροδοτώντας τις σκληρότερες κυρώσεις που έχει επιβάλει ποτέ η Δύση εναντίον της Ρωσίας.
Ο στρατός του έχει υπομείνει ταπεινωτικές υποχωρήσεις καθώς και τεράστιες απώλειες, και εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι έχουν καταφύγει στο εξωτερικό για να αποφύγουν τη μάχη. Ο Πούτιν έχει επίσης εμπλακεί σε πυρηνικές απειλές, κίνηση που ορισμένοι ερμηνεύουν ως σημάδι απόγνωσης.
Κάποιοι σύμμαχοί του, από τον ηγέτη της Τσετσενίας, Ραζμάν Καντίροφ, μέχρι τον ιδρυτή της οργάνωσης Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, κατηγόρησαν τους στρατιωτικούς αρχηγούς για κακή διαχείριση του πολέμου.
Ο Μπρέντον, ο οποίος ασχολήθηκε με τον Πούτιν κατά τη δεύτερη θητεία του, είπε ότι δεν υπήρξε δημόσια κριτική εναντίον του από την πολιτική ή επιχειρηματική ελίτ και κανένα σημάδι κίνησης εναντίον του, αλλά αυτό μπορεί να μην ισχύει για πολύ.
«Εάν ο ρωσικός στρατός συνεχίσει να υποχωρεί την άνοιξη, δηλαδή τον Μάρτιο/Απρίλιο του επόμενου έτους, τότε το ένστικτό μου λέει ότι σε εκείνο το σημείο τα πράγματα θα γίνουν πραγματικά προβληματικά για τον Πούτιν -όχι σε επίπεδο λαού, αλλά σε επίπεδο ελίτ. Υπάρχουν ένα σωρό άνθρωποι εκεί που βάζουν πρώτο το προσωπικό τους συμφέρον και δεν θέλουν να είναι μέρος μιας ενδεχόμενης καταστροφής», λέει ο Βρετανός πρώην πρεσβευτής.
Διαφωνίες εντός του Κρεμλίνου, αλλά χωρίς δείγματα διάσπασης
Οι διαμαρτυρίες κατά της επιστράτευσης από συγγενείς, η υπόσχεση της Ουκρανίας να μην ασχοληθεί με τον Πούτιν και ένας ισχυρισμός του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ότι δεν πρέπει να επιτραπεί στον Πούτιν να παραμείνει στην εξουσία -τον οποίο γρήγορα πήρε πίσω-, έχουν τροφοδοτήσει εικασίες για το μέλλον του Ρώσου προέδρου.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, είπε ότι μια δημοσίευση της «Washington Post» αυτόν τον μήνα ότι ένα μέλος του στενού κύκλου τού Πούτιν είχε διαφωνήσει μαζί του για τον πόλεμο ήταν «απολύτως αληθής», αλλά σημείωσε ότι υπάρχει ειλικρινής συζήτηση για την πολιτική.
«Υπάρχουν διαφωνίες επί των εργασιών: για την οικονομία, για τη διεξαγωγή της στρατιωτικής επιχείρησης. Δεν είναι σημάδι οποιασδήποτε διάσπασης», είπε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους.
Το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι τον Πούτιν υποστηρίζει η συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων, ενώ το 2018 είχε κερδίσει μια συντριπτική επανεκλογή.
Από την άλλη, το πολιτικό σύστημα της Ρωσίας είναι σίγουρα αδιαφανές, ωστόσο η Ουάσιγκτον έδειξε πριν από την εισβολή ότι μπορούσε να διακρίνει τα σχέδια της Μόσχας.
Δύσκολο να πάει κάποιος στον Πούτιν και να του πει «τελείωσες», σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές
Ανώτερος δυτικός αξιωματούχος, που παρακολουθεί στενά την κατάσταση, είπε ότι μέχρι στιγμής δεν υπήρξαν σημαντικές αποστασίες. Υπάρχουν σημάδια εσωτερικής διαμάχης, καταγγελιών και αργής λήψης αποφάσεων, είπε ο αξιωματούχος, «αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Πούτιν έχασε τον έλεγχο».
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της υποθέτουν ότι η θέση του Πούτιν είναι ασφαλής. «Βάσει αυτού, πολλές από τις πρόσφατες ενέργειές του -συμπεριλαμβανομένης της επιστράτευσης- δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Πούτιν αισθάνεται απειλή».
Με ισχυρές υπηρεσίες πληροφοριών, που στηρίζουν ένα πολιτικό σύστημα στελεχωμένο από πιστούς του, που παρακολουθούνται στενά, θα ήταν δύσκολο και επικίνδυνο για οποιονδήποτε να κινηθεί εναντίον του.
Ο Άντριου Βάις, ειδικός του Πούτιν στο Carnegie Endowment, είπε ότι ενώ «όλα είναι πιθανά» στη Ρωσία, η κοινή γνώμη είναι λιγότερο σημαντική εκεί από ό,τι στη Δύση, οι πραγματικοί αντίπαλοι έχουν τραπεί σε φυγή ή φυλακίστηκαν και ο Πούτιν περιτριγυρίζεται από πιστούς.
«Δείξτε μου το άτομο που θα μιλήσει στο γραφείο του Πούτιν και θα του πει "τελείωσες". Ποιος θα είχε το θράσος να το κάνει αυτό;» είπε ο Βάις, ο οποίος είχε διάφορους ρόλους στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ και έγραψε ένα βιβλίο για τον Πούτιν.
Σε ποια περίπτωση η ρωσική ελίτ μπορεί να στραφεί εναντίον του Πούτιν
Ο Ρώσος ηγέτης θα μπορούσε να ανατραπεί μέσω ενός πραξικοπήματος στο παλάτι ή μιας εξέγερσης των ελίτ. Η Τατιάνα Στανοβάγια, ιδρύτρια της εταιρείας ανάλυσης R.Politik, είπε ότι ο Πούτιν θα αντιμετώπιζε προβλήματα εάν εξαντλούσε τις επιλογές του για την κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Σε αυτή την περίπτωση, η ελίτ θα προσπαθούσε να πείσει τον Πούτιν να κάνει πίσω, προέβλεψε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν ακόμη σημάδια του είδους πραξικοπημάτων που ανέτρεψαν τον Σοβιετικό ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ το 1964 ή στόχευσαν τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τον Αύγουστο του 1991.
«Εάν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ενώπιον της ελίτ και του πληθυσμού -σταθερότητα, ειρήνη, συντάξεις και μισθοί- τότε τίποτα δεν θα τον απειλήσει. Αλλά αν ο ρωσικός στρατός απωθηθεί στα προ της προσάρτησης της Κριμαίας σύνορα, εάν ο ουκρανικός στρατός προχωρήσει σε περαιτέρω επίθεση και εάν ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να αντεπεξέλθει και υπάρχουν καθυστερήσεις στις συντάξεις, η ελίτ σταδιακά θα κινητοποιηθεί», είπε η Στανοβάγια.