Σχεδόν δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης βρίσκεται ξανά αντιμέτωπο με μια έξαρση κρουσμάτων και σε κάποιες χώρες επέστρεψαν τα lockdown και άλλα περιοριστικά μέτρα που φαίνονταν να αποτελούν παρελθόν. Αυτή τη φορά, ωστόσο, στόχος των μέτρων είναι ως επί το πλείστον οι ανεμβολίαστοι.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνολικά το 76% των ενηλίκων στην ΕΕ και το 65% του πληθυσμού έχουν εμβολιαστεί πλήρως. Στην Αυστρία από τα μεσάνυχτα της Δευτέρας τέθηκε σε ισχύ δεκαήμερο lockdown για περίπου δύο εκατομμύρια ανεμβολίαστους, καθώς αυξάνονται δραστικά τα κρούσματα του κορωνοϊού στη χώρα, ένα απαγορευτικό που ήδη αποδίδει καρπούς σύμφωνα με τον καγκελάριο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ.
Στη Γερμανία οι επιβεβαιωμένες μολύνσεις σπάνε το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ, αναγκάζοντας την απερχόμενη καγκελάριο Μέρκελ να απευθύνει δραματική έκκληση στους πολίτες να πάνε να κάνουν το εμβόλιο. Η κυβέρνησή της απέφυγε τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς για όλους, αλλά εισήγαγε περιοριστικά μέτρα για τους ανεμβολίαστους. Στο Βερολίνο επί παραδείγματι μόνον σε εμβολιασμένους ή όσους ανέρωσαν από την Covid-19 κι έχουν αποκτήσει φυσική ανοσία επιτρέπεται η είσοδος σε εστιατόρια και μπαρ.
Στην Ολλανδία σε ισχύ βρίσκεται ένα μερικό lockdown τριών εβδομάδων με περιορισμένο ωράριο λειτουργίας για εστιατόρια και καταστήματα σε μια προσπάθεια να μπει ένα φρένο στο κύμα της πανδημίας και να εκτονωθεί η πίεση στα νοσοκομεία.
Στην Ιταλία, που υιοθέτησε σχετικά νωρίς τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς -αν και συνεχίζονται οι αντιδράσεις από ανεμβολίαστους - , τα ποσοστά νέων κρουσμάτων είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη, αλλά στη Βρετανία, η κυβέρνηση της οποίας αρνείται επίμονα την επαναφορά μέτρων παρά την αύξηση των μολύνσεων, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον προειδοποίησε χθες ότι συγκεντρώνονται «σύννεφα καταιγίδας» σε περιοχές της Ευρώπης και όπως είπε: «δεν γνωρίζουμε ακόμη σε ποιο βαθμό αυτό το νέο κύμα θα ξεβραστεί στις ακτές μας, αλλά η ιστορία δείχνει ότι δεν έχουμε περιθώρια εφησυχασμού». Ο Τζόνσον απηύθυνε έκκληση στους επιλέξιμους να κάνουν την τρίτη δόση του εμβολίου και σε εκείνους που δεν έχουν ακόμη κάνει την πρώτη ή τη δεύτερη δόση να σπεύσουν στα εμβολιαστικά κέντρα της χώρας.
Στη δίνη της πανδημίας των ανεμβολίαστων η Ευρώπη
Την περασμένη εβδομάδα η Ευρώπη κατέγραψε σχεδόν δύο νέα εκατομμύρια μολύνσεις, «τις περισσότερες σε μια εβδομάδα αφότου ξεκίνησε η πανδημία», όπως δήλωσε ο ΓΓ του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς. «Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες επαναφέρουν τώρα μέτρα για να μειώσουν τις μολύνσεις και να αποφορτίσουν τα συστήματα υγείας τους. Καμία χώρα δεν θα έπρεπε να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση σχεδόν δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας της Covid-19», τόνισε την Παρασκευή.
Η επιβράδυνση της εμβολιαστικής εκστρατείας λόγω της διστακτικότητας για τα εμβόλια και η άρση μέτρων, όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας και οι περιορισμοί στα ταξίδια, μετατρέπουν τρόπον τινά την Ευρώπη σε πεδίο δοκιμής τού πως θα είναι η ζωή με τον κορωνοϊό και τα εμβόλια. Μολονότι τα εμβόλια παραμένουν περιορισμένα για τους πληθυσμούς αρκετών περιοχών του πλανήτη οι χώρες της Ευρώπης ήταν από τις πρώτες που ξεκίνησαν εμβολιαστικές εκστρατείες στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, αλλά έκτοτε νέες παραλλαγές έδωσαν ώθηση σε νέες εξάρσεις καθώς ο κορωνοϊός συνέχισε να εξαπλώνεται κυρίως στους ανεμβολίαστους, αλλά και σε εμβολιασμένους. Αν και κανένα εμβόλιο δεν εγγυάται πλήρη προστασία, ωστόσο μειώνουν δραστικά τις πιθανότητες μόλυνσης, σοβαρής νόσησης ή θανάτου για τους εμβολιασμένους.
Τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης των πληθυσμών των κρατών της ανατολικής Ευρώπης είναι πολύ χαμηλότερα σε σύγκριση με εκείνα στο δυτικό τμήμα της Γηραιάς Ηπείρου. Η πρόσφατη έξαρση ξεκίνησε από την ανατολική Ευρώπη και τώρα σαρώνει τη δυτική. Χώρες με ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης άνω του 70% τα πάνε, ωστόσο, πολύ καλύτερα σε σύγκριση με άλλες με ποσοστά γύρω ή κάτω από το 60%. Στη Ρουμανία, όπου μόνον τέσσερις στους δέκα έχουν εμβολιαστεί πλήρως, τα νοσοκομεία γονατίζουν, ενώ εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν ημερησίως από την Covid-19 το τελευταίο δίμηνο. Στις δύο Νοεμβρίου η Ρουμανία κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ άνω των 590 θανάτων και άνω του 90% αφορούσε σε ανεμβολίαστους.
Εκκλήσεις για ενίσχυση της εμβολιαστικής εκστρατείας
Πρόσφατα η Λετονία ενέτεινε τα περιοριστικά μέτρα για τους ταξιδιώτες που προέρχονται από σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς αντιμετωπίζει μια από τις χειρότερες εξάρσεις της πανδημίας κι έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης. Τα νέα μέτρα βάζουν στο σταυρόνημά τους τους ανεμβολίαστους επιτρέποντας σε επιχειρήσεις να απολύουν εργαζομένους που αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο ή να μπουν σε καθεστώς τηλεργασίας. Σημειωτέον ότι από τα μέτρα αυτά δεν εξαιρούνται ούτε οι βουλευτές που αρνούνται να εμβολιαστούν καθώς απειλούνται με στέρηση καταβολής των μισθών τους, ενώ θα απαγορεύεται να μετέχουν σε ψηφοφορίες επί νομοσχεδίων.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Στεφάν ντε Κερσμάκερ, είπε χθες ότι οι αποφάσεις για τα lockdown εναπόκεινται στις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων σε μελέτη του τον Σεπτέμβριο είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι χώρες με ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης μικρότερο του 55%-65% απειλούνται με σημαντική αύξηση των κρουσμάτων αν χαλαρώσουν τα περιοριστικά μέτρα. «Η κατάσταση παραμένει εύθραυστη με τις αυξήσεις των μολύνσεων σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη και η εμβολιαστική εκστρατεία πρέπει να συνεχιστεί», τόνισε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μέτρα στον ορίζονται και για τη Ρωσία
Αλλά και στη Ρωσία, ένα χρόνο αφότου κυκλοφόρησε το εμβόλιο Sputnik V η εμβολιαστική εκστρατεία έχει μείνει πίσω με αποτέλεσμα να καταγράφονται νέα ρεκόρ ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων αν και η κυβέρνηση προχώρησε στην προγραμματισμένη άρση του μερικού lockdown αυτή την εβδομάδα. Ωστόσο, οι Αρχές τόνισαν ότι έρχονται μέτρα για τους ανεμβολίαστους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις μόνον ένα ποσοστό περίπου 40% του πληθυσμού στη Ρωσία έχει εμβολαστεί πλήρως. Νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στο τραπέζι θα απαιτεί πλέον από τους πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν με μετρό, τρένα ή αεροσκάφη, να διαθέτουν κωδικό QR που θα επιβεβαιώνει ότι εμβολιάστηκαν, ή ιατρικό πιστοποιητικό φυσικής ανοσίας ή εξαίρεσης για λόγους υγείας από το εμβόλιο. Χωρίς όλα αυτά δεν θα μπορούν να αγοράζουν εισιτήρια. Αντίστοιχοι κωδικοί θα απαιτούνται πιθανώς για την είσοδο σε δημόσιους χώρους, των εστιατορίων περιλαμβανομένων, αλλά αυτά τα μέτρα θα ισχύσουν μάλλον ανά περιφέρεια κι όχι σε ολόκληρη τη χώρα.