Κάθε χρόνο, χιλιάδες πουλιά πλησιάζουν πολύ κοντά στα αεροσκάφη και μην μπορώντας να απομακρυνθούν, χάνουν την ζωή τους από την αναπόφευκτη σύγκρουση μαζί τους.
Το 2019, μόνο στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (FAA) ανέφερε πάνω από 17.000 χτυπήματα πτηνών, με χιλιάδες ακόμη να έχουν αναφερθεί - και να μην έχουν αναφερθεί - σε όλο τον κόσμο.
Τα περισσότερα χτυπήματα συμβαίνουν σε απόσταση 3.000 ποδιών από το έδαφος, κατά την απογείωση και την προσγείωση, με μόλις το 3% να έχει αναφερθεί κατά τη διάρκεια της φάσης της πτήσης.
Τα περιστατικά αυτά όμως, δεν συμβαίνουν μόνο στον αέρα. Οι ανοιχτοί χώροι ενός αεροδρομίου μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης για τα μεταναστευτικά πουλιά και για εκείνα που αποφασίζουν να δημιουργήσουν τη φωλιά τους δίπλα σε ένα διάδρομο προσγείωσης. Οι ομάδες διαχείρισης άγριας ζωής του αεροδρομίου χρησιμοποιούν πυροτεχνήματα, φώτα, λέιζερ, σκύλους και αρπακτικά πτηνά, συμπεριλαμβανομένων γερακιών, αετών, προσπαθώντας να διώξουν τα πουλιά μακριά από το περιβάλλον του αεροδρομίου.
Ενώ αυτές οι προσπάθειες για να κρατήσουν τα πουλιά και τα αεροπλάνα ασφαλή μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα χτυπήματος πουλιών, οι πιλότοι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν στενές συναντήσεις με πουλιά, μεγάλα και μικρά.
Οι κίνδυνοι που θέτουν τα πουλιά
Η πιθανότητα ενός καταστροφικού ατυχήματος μπορεί να είναι ελάχιστη, αλλά υπήρξαν περιστατικά με προσκρούσεις πουλιών που προκάλεσαν σοβαρή ζημιά σε κάποιο αεροσκάφος.
Οι περισσότεροι θα θυμούνται ίσως το «Miracle on the Hudson» («Θαύμα στον Χάντσον») τον Ιανουάριο του 2009, όταν ένα αεροσκάφος Airbus A320 της US Airways που απογειώθηκε από το αεροδρόμιο LaGuardia της Νέας Υόρκης πέταξε μέσα από ένα κοπάδι από καναδικές χήνες. Το αεροσκάφος αναγκάστηκε να προσγειωθεί μέσα στον ποταμό Χάντσον. Όλο το πλήρωμα και οι επιβάτες διασώθηκαν με ασφάλεια.
Δεν συμβαίνει όμως πάντα το ίδιο. Σε δύο πτήσεις στις αρχές της δεκαετίας του ’60, 79 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν σμήνη πουλιών βρέθηκαν μπροστά στα δύο αεροπλάνα. Αυτά τα δυστυχήματα οδήγησαν τις ρυθμιστικές αρχές αεροπλοΐας σε όλο τον κόσμο να εξετάσουν τα πρότυπα πιστοποίησης εμπορικών αεροπλάνων και κινητήρων, και να αναπτύξουν έναν τρόπο δοκιμής των εξαρτημάτων ενός αεροσκάφους στα χτυπήματα πτηνών.
Τα ατυχήματα με πουλιά και το κανόνι πεπιεσμένου αέρα
Μεταξύ των οργανισμών που πρωτοστατούν στις δοκιμές αεροσκαφών είναι το Aerospace Research Center του Εθνικού Ερευνητικού Συμβουλίου του Καναδά (NRC). Μετά τα δύο ατυχήματα τη δεκαετία του 1960, το NRC, μαζί με εμπειρογνώμονες από το στρατό, ρυθμιστικές αρχές, κατασκευαστές και πιλότους δημιούργησαν μια επιτροπή για τη διερεύνηση των χτυπημάτων πτηνών και για τη δημιουργία μιας συσκευής αποτροπής. Η επιτροπή συμφώνησε με μια σχεδιαστική ιδέα του Royal Aeronautical Establishment - ένα κανόνι που τροφοδοτείται από πεπιεσμένο αέρα. Τα πυρομαχικά; Νεκρά πουλιά που ζυγίζουν από τρεις ουγγιές έως οκτώ λίβρες.
Το πρώτο όπλο του NRC είχε οπή 25,4 εκατοστά - τη διάμετρο της κάννης τέθηκε σε λειτουργία το 1968 και αποσυναρμολογήθηκε το 2009. Σήμερα, η ομάδα του NRC έχει τέσσερα όπλα στο οπλοστάσιο της - με οπή 8,89 εκατ., 12,7 εκατ. και 15,2 εκατ. και αυτό που μπορεί να είναι το μεγαλύτερο όπλο λειτουργίας στον κόσμο, το Super Cannon, με οπή 43,8 εκατοστών. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι δοκιμών κρούσης πτηνών αεροσκαφών που εκτελούνται στο προσομοιωτή πρόσκρουσης πτήσης του NRC.
Η μία δοκιμή εξετάζει δομικά στοιχεία του αεροσκάφους όπως παρμπρίζ, τμήματα φτερών και της ουράς, και η άλλη δοκιμή εξετάζει την απομάκρυνση πουλιών σε έναν κινητήρα που λειτουργεί.
Με τους κανονισμούς πιστοποίησης αεροσκαφών που υπαγορεύουν το μέγεθος και το βάρος του πουλιού και την ταχύτητα πρόσκρουσης σε ένα συγκεκριμένο εξάρτημα, η ομάδα NRC μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες για να οργανώσει μια δοκιμή.
«Το πρώτο μέρος είναι η βαθμονόμηση του όπλου, για να είμαστε σίγουροι ότι εκτοξεύουμε το πουλί με την απαιτούμενη ταχύτητα», εξήγησε ο ανώτερος ερευνητής του NRC Azzedine Dadouche σε συνέντευξή του στο CNN Travel.
«Για να κάνουμε τη δοκιμή βαθμονόμησης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πτηνά με βάση τη ζελατίνη ή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κοτόπουλα που αγοράζουμε από το παντοπωλείο. Όταν είμαστε στο πεδίο, χρησιμοποιούμε πραγματικά πουλιά για να ολοκληρώσουμε τη βαθμονόμηση και φυσικά χρησιμοποιούμε αληθινά πουλιά στη δοκιμή πιστοποίησης. Τα πουλιά - πάντα μόνο νεκρά - μπαίνουν στο κανόνι με τα φτερά, το κεφάλι, τα πόδια, τα πάντα», προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Dadouche, το NRC προμηθεύεται νεκρά πτηνά από πτηνοτροφεία και από εταιρείες που έχουν πρόσβαση σε αυτά και τα απορρίπτουν. «Παίρνουμε αυτά τα πουλιά από εξειδικευμένες εταιρείες που χρησιμοποιούν αρπακτικά πουλιά για να τρομάξουν πτηνά από την περιοχή του αεροδρομίου. Μερικές φορές τα μικρά πουλιά σκοτώνονται», λέει.
Ο συνδυασμός της πίεσης του αέρα, το βάρος του βλήματος και το μήκος της κάννης θα καθορίσει την ταχύτητα με την οποία του πουλί προσκρούει στο αντικείμενο δοκιμής, ταιριάζοντας με τις ταχύτητες που χρησιμοποιεί το αεροσκάφος, κατά τις διάφορες φάσεις της πτήσης.
Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το NRC πραγματοποίησε δοκιμές πολύ πάνω από αυτές τις ταχύτητες, πιο γρήγορα από την ταχύτητα του ήχου.
Ένα βλήμα περίπου 1 κιλού με βάση τη ζελατίνη έφτασε σε ταχύτητα 1,36 Mach, ή περισσότερο από περίπου 1.600 χλμ την ώρα. Μια άλλη δοκιμή με ένα πραγματικό πουλί στο ίδιο περίπου βάρος εκτοξεύτηκε στα 1,09 Mach, πάνω από 800 μίλια ανά ώρα.
Αυτό αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για να φιλοτεχνήσουν μία αφίσα, που βρίσκεται ακόμα στον τοίχο του NRC, η οποία ανακήρυξε περήφανα την ερευνητική εγκατάσταση ως το «Σπίτι των Πιο Γρήγορων Κοτόπουλων του Κόσμου».
Επικίνδυνα drones
Υπάρχουν μικρότερες «βαλλίστρες» πτηνών σε λειτουργία, σε εταιρείες και ερευνητικά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, αλλά το Super Cannon του NRC έχει επιφορτιστεί με μια νέα αποστολή: τη δοκιμή πρόσκρουσης με drone. Και αυτό διότι υπήρξε ένας πολλαπλασιασμός περιστατικών με drones που ιδιοκτήτες χωρίς εμπειρία πετούν κοντά σε αεροδρόμια ή ακόμη και αερομεταφερόμενες αποστολές πυρόσβεσης, με αποτέλεσμα την καθήλωση αεροσκαφών.
«Αυτός είναι πολύ σημαντικός τομέας στον οποίο εργάζονται πολλές ρυθμιστικές αρχές, επειδή δεν υπάρχει -προς το παρόν- κανονισμός που να σχετίζεται με την πρόσκρουση ενός drone», δήλωσε ο Dadouche.
Το NRC Super Cannon εκτόξευσε drones στα παρμπρίζ των αεροσκαφών, τις επιφάνειες της ουράς και τις μπροστινές άκρες των φτερών με ταχύτητες έως 250 κόμβους ή κοντά στα 290 mph, με τις αναφορές από αυτές τις δοκιμές να είναι διαθέσιμες στο κοινό.
Και ενώ ο Dadouche και η ερευνητική του ομάδα κάνουν σοβαρή δουλειά, επικεντρωμένη στο να κάνουν τους ουρανούς πιο ασφαλείς, μερικές φορές εκτιμά το χιούμορ στην προετοιμασία των βλημάτων πουλερικών.
«Μία από τις δουλειές μου ήταν να πάω να πάρω τα κοτόπουλα από τη φάρμα και έπρεπε να οδηγήσω ίσως 25 χιλιόμετρα με τα κοτόπουλα στο αυτοκίνητο. Αυτή η μυρωδιά! Μετά από αυτό, δεν έφαγα κοτόπουλο για ίσως οκτώ μήνες. Τότε, προειδοποίησα τους τεχνικούς, "Στο επόμενο έργο, εσείς θα πάτε να πάρετε τα κοτόπουλα!"», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Dadouche.