Ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ ενισχύεται σημαντικά το τελευταίο διάστημα για να διασφαλίσει την ικανότητα διαχείρισης φυσικώνκαταστροφών στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων επειγόντων καταστάσεων, όπως ο COVID-19.
Το Ευρωκοινοβούλιο μπροστά στις προκλήσεις
Το Ευρωκοινοβούλιο προσεγγίζει την ανάγκη αύξησης του βαθμού ετοιμότητας, ανταπόκρισης και ικανότητας στη διαχείριση καταστροφών και καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, με την ενίσχυση του Μηχανισμού Πολιτική Προστασίας.
Τα ακραία φυσικά φαινόμενα, οι νέες υγειονομικές προκλήσεις υπαρκτοί-και με το παραπάνω στις μέρες μας, κίνδυνοι οδήγησαν την ΕΕ να συγκροτήσει συγκεκριμένο ευρωπαϊκό μηχανισμό. Στο παρελθόν, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας έχει χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις σεισμών, πυρκαγιών και πλημμυρών. Χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα και για τη συγκέντρωση απαραίτητου ιατρικού εξοπλισμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας και όχι μόνο.
Σε ψηφοφορία που έλαβε χώρα στις 27 Απριλίου του 2021, το Κοινοβούλιο επιβεβαίωσε την πολιτική του συμφωνία με το Συμβούλιο της ΕΕ για ενίσχυση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με προϋπολογισμό που φτάνει τα 3.319 δισ. ευρώ, από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027) και το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ. Οι νέες κλιματικές και υγειονομικές συνθήκες επιβάλλουν αναβάθμιση των δυνατοτήτων του Μηχανισμού.
Τι είναι ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας
Ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ βασίζεται σε ένα σύστημα εθελοντικής συμμετοχής, μέσω του οποίου η ΕΕ συντονίζει τις εθελοντικές συνεισφορές των συμμετεχόντων κρατών σε χώρα η οποία έχει ζητήσει βοήθεια.
Η παροχή βοήθειας συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, με έδρα τις Βρυξέλλες.
Τα τελευταία έτη, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και άλλα φαινόμενα δοκιμάζουν την ικανότητα αλληλοβοήθειας των κρατών μελών, ειδικά όταν αρκετά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα τον ίδιο τύπο καταστροφής. Στις περιπτώσεις αυτές, όπου τα διαθέσιμα μέσα είναι περιορισμένα ή ανύπαρκτα, η ΕΕ δεν διαθέτει εφεδρική ικανότητα να συνδράμει τα κράτη μέλη που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν.
Το πρόγραμμα rescEU
Αυτό το κενό επιχειρεί να καλύψει το πρόγραμμα rescEU. Οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα και την Πορτογαλία πριν τρία χρόνια οδήγησαν στη δημιουργία του rescEU, μέσω του οποίου εξορθολογίζονται και απλοποιούνται οι διοικητικές διαδικασίες προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για την ανάπτυξη σωστικής βοήθειας. Ενώ παράλληλα υπάρχει μόνιμα σε ετοιμότητα, με προμήθειες, μέσα και προσωπικό, δύναμη αντίδρασης.
Στα μέσα Μαΐου 2020 το RescEU χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη δημιουργία ιατρικών αποθεμάτων που προορίζονταν για χώρες που δεν είχαν τον απαραίτητο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Οι κανόνες επιτρέπουν στην ΕΕ να καλύψει το 100% των πόρων που απαιτούνται για την ανάπτυξη των ικανοτήτων του RescEU, που αναμένεται να φιλοξενηθεί από ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη.
Η σημασία του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας
Από τη δημιουργία του το 2001, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ, ένα συνεργατικό σύστημα αμοιβαίας βοήθειας, ενεργοποιήθηκε περισσότερες από 420 φορές για την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών εντός και εκτός της ΕΕ, όπως σε περιπτώσεις πυρκαγιών, πλημμυρών, θαλάσσιας ρύπανσης, σεισμών, τυφώνων, βιομηχανικών ατυχημάτων, αλλά και καταστάσεις κρίσεων, συμπεριλαμβανομένων υγειονομικών κρίσεων.
Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης του κορωνοϊού, ο μηχανισμός χρησιμοποιήθηκε για την υποστήριξη κρατών μελών και εθνικών συστημάτων υγείας μέσω του συντονισμού της παράδοσης ιατρικών ειδών έκτακτης ανάγκης και προστατευτικού εξοπλισμού στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Συνέβαλε, επίσης, στον επαναπατρισμό πάνω από 90.000 πολιτών της ΕΕ στην Ευρώπη από όλο τον κόσμο.