Γενεές δεκατέσσερις περνά το Politico την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποδίδοντας στην πρόεδρο της Κομισιόν το κύριο μερίδιο της ευθύνης για το φιάσκο με τα εμβόλια για την Covid-19, που άφησε την Ευρώπη να αγκομαχεί στην κούρσα των εμβολιασμών.
Στην ανάλυσή του το Politico εξιστορεί το πολύμηνο – πλην όμως ατελέσφορο – παζάρι της Φον ντερ Λάιεν με τους φαρμακευτικούς κολοσσούς «την ώρα που η Ευρώπη έπρεπε να πετάξει από το παράθυρο όσα χρήματα είχε και δεν είχε». Κι αναδεικνύει το λάθος της να διαπραγματευτεί σκληρά για τις τιμές των εμβολίων και την επιμονή της στη διατήρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου αστικής ευθύνες, από το οποίο ζητούσαν απαλλαγή οι φαρμακευτικές - και απέσπασαν από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
«Πηγή του κακού» η Φον ντερ Λάιεν για το Politico
«Έφθασε η ώρα να μιλήσουμε για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ειδικοί στις δημόσιες σχέσεις στις Βρυξέλλες υποστηριζόμενοι από λεγεώνες απολογητών της Ε.Ε. σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, σκηνοθέτησαν τις τελευταίες ημέρες μια εντυπωσιακή επιχείρηση μετάθεσης ευθυνών», σημειώνει ο επικεφαλής των αρμόδιων για ευρωπαϊκά θέματα συντακτών του περιοδικού, Μάθιου Κάρνιτσνιχ, με έδρα το Βερολίνο.
«Η AstraZeneca κοροϊδεύει την Ευρώπη!» φώναζαν από τις στέγες. «Ξέρετε ότι η Pfizer είναι αμερικανική εταιρεία;», αναρωτιόντουσαν σηκώνοντας με νόημα τα φρύδια, φωνάζοντας στη συνέχεια απογοητευμένοι: “Ας μην παίζουμε το παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών”. Αυτό που πυροδότησε αυτή τη νέα ευαισθησία ήταν η οδυνηρή συνειδητοποίηση ότι ο πραγματικός υπαίτιος του “χάους” [με τα εμβόλια] κατοικοεδρεύει στον 13ο όροφο του μεγάρου Berlaymont. Σε εποχές κρίσεων, οι επιτυχημένοι ηγέτες αίρονται στο ύψος των περιστάσεων. Αλλά αντί να αδράξει την ευκαιρία η Φον ντερ Λάιεν, που κατέφθασε το 2019 στις Βρυξέλλες από το γερμανικό υπουργείο Άμυνας, παρέμεινε απούσα. Αν και εξακολουθεί να περιφέρεται στους διαδρόμους του αρχηγείου της Κομισιόν, δεν έχει δείξει την παραμικρή πρόθεση να αναλάβει δημοσίως την ευθύνη για το χάλι που δημιούργησε. “Έχουμε σημειώσει καλή πρόοδο», επέμεινε σε συνέντευξή της στη γερμανική τηλεόραση την Κυριακή», αναφέρει το Politico.
Το ατελέσφορο παζάρι της Φον ντερ Λάιεν με τους φαρμακευτικούς κολοσσούς.
«Οι υπερασπιστές της προέδρου της Κομισιόν μπορούν να ξεσκονίζουν τα συμβόλαια της ΕΕ με τους φαρμακευτικούς κολοσσούς, να υπερασπίζονται την περίπλοκη διαδικασία έγκρισης των εμβολίων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και να παραπονιούνται όσο θέλουν για τις ελλείψεις στην παραγωγική αλυσίδα εμβολίων, αλλά τίποτα απ’ αυτά δεν αλλάζει το γεγονός ότι στις κρίσιμες στιγμές της υγειονομικής κρίσης, η Φον ντερ Λάιεν έλαβε αποφάσεις, που προκάλεσαν προσκόμματα στη διάθεση των εμβολίων και δίχασαν την Ε.Ε. Το σημαντικότερο σφάλμα της το έκανε το καλοκαίρι στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, οι οποίες εμφανίστηκαν μ’ ένα καρνέ επιταγών 10 δισ. δολαρίων, η Φον ντερ Λάιεν παζάρευε για πενταροδεκάρες με τις εταιρείες (…) Η Φον ντερ Λάιεν αντιμετώπισε τις συνομιλίες με τις εταιρείες σαν εμπορική συμφωνία και εκτός από τις χαμηλές τιμές η Ευρώπη επέμεινα να είναι υπόλογες νομικά οι φαρμακευτικές για κάθε πρόβλημα».
Κι αυτό, σύμφωνα με το άρθρο του περιοδικού, είχε ως αποτέλεσμα να χρειαστούν μήνες για την επίτευξη συμφωνιών για τα εμβόλια, αφήνοντας την Ευρώπη πολύ πίσω από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και το Ισραήλ. «Αλλά ακόμη κι έτσι, στον κόσμο της Φον ντερ Λάιεν οι συμφωνίες της Κομισιόν με τις φαρμακευτικές εταιρείες αποτέλεσαν μεγάλες επιτυχίες, επωφελείς όχι μόνον για τους Ευρωπαίους, αλλά ολόκληρη την ανθρωπότητα (…) Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Ενώ η Βρετανία έχει εμβολιάσει περίπου το 15% του πληθυσμού της και οι ΗΠΑ το 8%, οι περισσότερες χώρες της ΕΕ δεν έχουν πιάσει ακόμη το όριο του 3%.
Το «ιρλανδικό φιάσκο»
Και μετά, λες κι ήθελε να εκτρέψει την προσοχή από αυτή την αποτυχία, η Φον ντερ Λάιεν λίγο έλειψε να προκαλέσει διεθνές επεισόδιο, επικαλούμενη ρήτρα της συμφωνίας για το Brexit, που επανεπιβάλλει τους συνοριακούς ελέγχους μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Η Κομισιόν σκόπευε με την κίνηση αυτή να στείλει μια προειδοποιητική βολή για την AstraZeneca, προκειμένου να μην διοχετεύει λαθραία στο Ηνωμένο Βασίλειο εμβόλια που παράγονταν στην Ευρώπη, αλλά αντίθετα προκάλεσε κύμα διαμαρτυρίας και προειδοποιήσεις ότι οι Βρυξέλλες θέτουν σε κίνδυνο τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, που έφερε την ειρήνη στο νησί της Ιρλανδίας. Η Φον ντερ Λάιεν ανέκρουσε πρύμνα, αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει», λέει το Politico.
«Η κακοδιαχείριση της κρίσης Covid-19 από την Φον ντερ Λάιεν δεν ξαφνιάζει όσου γνωρίζουν το πολιτικό παρελθόν της στη Γερμανία, Αν και ήταν το μακροβιότερο μέλος των υπουργικών συμβουλίων της Μέρκελ, η Φον ντερ Λάιεν ουδέποτε υπήρξε σοβαρή υποψήφια αντικαταστάτρια της Γερμανίδας ηγέτιδας στην καγκελαρία. Κι υπήρχε λόγος γι’ αυτό. Στις Βρυξέλλες ακολούθησε την ίδια τακτική, περιβαλλόμενη από μια ομάδα συμβούλων, που η αφοσίωσή τους μετρά περισσότερο από τις ικανότητές τους (…) Σε αντίθεση με τους προκατόχους της στην προεδρία της Κομισιόν η Φον Ντερ Λάιεν δεν υπήρξε ηγέτης χώρας, ως εκ τούτου στερείται του ειδικού βάρους, που συχνά είναι καίριας σημασίας για να προχωρούν τα πράγματα στην ΕΕ. Στις επαφές της με τους ευρωπαίους ηγέτες δεν μπορεί να πει ότι “έχω βρεθεί στη θέση σας”», σημειώνει το περιοδικό. Και καταλήγει: «Με τη στήριξη του Βερολίνου η Φον ντερ Λάιεν δεν έχει και πολλά να φοβηθεί. Αλλά ενώ η θέση της στην προεδρία της Κομισιόν ίσως είναι εξασφαλισμένη, ο τρόπος που κακοδιαχειρίστηκε την κρίση έβλαψε τόσο τη δική της αξιοπιστία όσο και της ΕΕ».