Η μάχη για τη διαμόρφωση του νέου κολεγίου επιτρόπων της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι σε εξέλιξη, με την προσφάτως επανεκλεγείσα πρόεδρο της Κομισιόν να αναζητεί τα πρόσωπα που θα υλοποιήσουν τις προτεραιότητες που όρισε με την ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Πριν τις θερινές, οικογενειακές της διακοπές, η Φον ντερ Λάιεν ενημέρωσε τους ηγέτες των «27» να στείλουν τα ονόματα που προτείνουν για το νέο κολέγιο των επιτρόπων, όπως αναφέρει το Politico, με κάθε χώρα να εκπροσωπείται από έναν.
Η Φον ντερ Λάιεν είναι η επιλογή της Γερμανίας, και την Εσθονία εκπροσωπεί η Κάγια Κάλας, που προαλείφεται για τη διαδοχή του Ζοζέπ Μπορέλ ως ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Η Φον ντερ Λάιεν έχει ζητήσει από κάθε κράτος-μέλος να προτείνει δύο ονόματα -έναν άνδρα και μια γυναίκα-, εξαιρουμένων των επιτρόπων που θα παραμείνουν στη θέση τους.
Ποιοι επίτροποι θα παραμείνουν στο επιτελείο της Φον ντερ Λάιεν;
Θέλοντας να αποφύγουν τις εσωτερικές κόντρες, αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προτίμησαν να διατηρήσουν τον ίδιο επίτροπο, ελπίζοντας παράλληλα ότι, με την εμπειρία και τις προσωπικές σχέσεις που έχουν καλλιεργήσει ως τώρα με τη Φον ντερ Λάιεν, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο χαρτοφυλάκιο.
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται, σύμφωνα πάντα με το Politico, ο Λετονός Βάλντις Ντομπρόσφκις και ο Σλοβάκος Μάρος Σέφκοβιτς και πιθανώς και η Κροάτισσα Ντουμπράβκα Σουίτσα, αν και δεν την έχει ακόμη προτείνει επισήμως η κυβέρνηση της χώρας της.
Ο Ολλανδός επίτροπος Βόπκε Χέκστρα εντάχθηκε στην Κομισιόν τον περασμένο Οκτώβριο, στη θέση του Φραντς Τίμερμανς, και θα παραμείνει στο επιτελείο της Φον ντερ Λάειν για άλλη μια πενταετία, μολονότι το κόμμα του δεν συμμετέχει στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού της Ολλανδίας.
Άγνωστο παραμένει προς το παρόν κατά πόσον η Γαλλία θα εκπροσωπηθεί και πάλι από τον Τιερί Μπρετόν και η Ελλάδα από τον Μαργαρίτη Σχοινά, αν και, όπως σημειώνει το Politico, στην περίπτωση της χώρας μας ακούγονται και τα ονόματα της Νίκης Κεραμέως και του Απόστολου Τζιτζικώστα.
Ποια νέα ονόματα θα πρέπει να μάθουμε να προφέρουμε;
Αρκετές χώρες είχαν ήδη αρχίσει να προτείνουν ονόματα πριν καλά-καλά στείλει η Φον ντερ Λάιεν το επίσημο αίτημά της. Η Ισπανία εποφθαλμιά το χαρτοφυλάκιο για την Ενέργεια και το Κλίμα για την υπουργό Οικολογικής Μετάβασης Τερέζα Ριμπέρα. Η Σουηδία στέλνει την υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Τζέσικα Ρόσγουελ, η Φινλανδία την ευρωβουλευτή Χένα Βιρκούνεν, η Σλοβενία τον πρώην πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Τομάζ Βέσελ, η Ιρλανδία τον υπουργό Οικονομικών Μάικλ Μακ Γκραθ και η Τσεχική Δημοκρατία πρότεινε τον υπουργό Βιομηχανίας και Εμπορίου Γιόζεφ Σίκελα.
Άλλες χώρες ετοιμάζονται να προτείνουν τους δικούς τους υποψηφίους τις επόμενες εβδομάδες, αλλά ουδεμία μέχρι στιγμής έχει προτείνει δημοσίως δύο υποψηφίους, όπως έχει ζητηθεί. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν, ωστόσο, πως η Φον ντερ Λάιεν οραματίζεται μια νέα Κομισιόν με ισορροπημένη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών.
Σε κάποιες περιπτώσεις, θα υπάρξουν παρασκηνιακά παζάρια αναφορικά με τα ονόματα και τα χαρτοφυλάκια προτού βγει κάτι επίσημο, προκειμένου να μην πληγεί το κύρος ενός υποψηφίου που ενδέχεται να απορριφθεί. Σε άλλες, διαγκωνίζονται πολιτικοί στο εσωτερικό χωρών για το χρίσμα, όπως στην περίπτωση της Λιθουανίας, όπου κοντράρονται πρόεδρος και πρωθυπουργός για τον υποψήφιο επίτροπο της χώρας. Η επιλογή υποψηφίου περιπλέκεται, εν τω μεταξύ, σε χώρες όπως η Βουλγαρία και το Βέλγιο όπου καταβάλλονται προσπάθειες για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Τα περιζήτητα χαρτοφυλάκια
Η Γαλλία είναι κοινό μυστικό ότι εποφθαλμιά ένα οικονομικό υπερ-χαρτοφυλάκιο που θα βοηθήσει στην προώθηση της βιομηχανικής ατζέντας της ΕΕ απέναντι στον αμερικανικό και κινεζικό ανταγωνισμό, ενδεχομένως με την εποπτεία τομέων όπως το εμπόριο και ο ανταγωνισμός, όπου οι Βρυξέλλες έχουν μεγάλη ισχύ. Αλλά το ίδιο χαρτοφυλάκιο φέρεται να διεκδικεί και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, η Ιταλία, και το ερώτημα είναι κατά πόσον η Φον ντερ Λάιεν θα θελήσει να «γλυκάνει» την Τζόρτζια Μελόνι αναθέτοντας σε εκλεκτό της ένα κορυφαίο πόστο, ή θα την αφήσει με το πιο συμβολικό νέο χαρτοφυλάκιο για τη Μεσόγειο, για το οποίο έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Κύπρος.
Η Διεύρυνση είναι ένα από τα πιο περιζήτητα χαρτοφυλάκια, καθώς μια από τις πιο ευαίσθητες πολιτικά πρωτοβουλίες της νέας Κομισιόν της Φον ντερ Λάιεν θα είναι οι διαπραγματεύσεις για την επέκταση της ΕΕ και την ένταξη της Ουκρανίας.
Εξίσου σημαντικό είναι και το πόστο του επιτρόπου Γεωργίας λόγω του τεράστιου ρόλου που παίζει η ΕΕ στον τομέα της αγροτικής παραγωγής και τον τροφίμων.
Η θέση του επιτρόπου Γεωργίας είναι επίσης σημαντική, δεδομένου ότι η Ε.Ε. διαδραματίζει τεράστιο ρόλο στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων.
Αναφορικά με το χαρτοφυλάκιο του επιτρόπου Άμυνας, που προκάλεσε πρώιμο ενθουσιασμό μέχρι που οι υποψήφιοι συνειδητοποίησαν πόσο ελάχιστη ισχύ διαθέτει η ΕΕ στον εν λόγω τομέα, οι αρχικές εικασίες επικεντρώθηκαν στον Πολωνό ΥΠΕΞ Ράντοσλαβ Σικόρσκι, με τον ίδιο να ξεκαθαρίζει στη συνέχεια ότι δεν ενδιαφέρεται.
Τα επόμενα βήματα
Ποιος θα αναλάβει ποιο χαρτοφυλάκιο θα το αποφασίσει η Φον ντερ Λάιεν λαμβάνοντας υπόψη της τη γεωγραφική ισορροπία, εκείνη των πολιτικών παρατάξεων και εκείνη των φύλων. Οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, σε αντάλλαγμα για τη στήριξή τους στη Φον ντερ Λάιεν, παζαρεύουν για ένα ισχυρό πόστο. Και μια πρόκληση για την πρόεδρο της Κομισιόν θα είναι να βρεθούν αρκετές γυναίκες, κάτι που σημαίνει ότι οι χώρες που προτείνουν γυναίκα υποψήφια έχουν πλεονέκτημα απέναντι σε εκείνες που προτείνουν άνδρα. Η Φον ντερ Λάιεν έχει, επίσης, ξεκαθαρίσει στους ηγέτες ότι επιθυμεί έμπειρους και ικανούς επιτρόπους, οι οποίοι καλό θα ήταν να διαθέτουν εκτελεστική εμπειρία στη χώρα τους.
Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος Αυγούστου για να στείλουν τα ονόματα των υποψηφίων τους. Η Φον ντερ Λάιεν θα αρχίσει από τα μέσα του ερχόμενου μήνα να παίρνει συνεντεύξεις από τους (νέους) υποψηφίους και στη συνέχεια θα αρχίσει να συνθέτει το παζλ του νέου κολεγίου επιτρόπων.
Παράλληλα, προετοιμάζεται το έδαφος εργασίας για τους νέους επιτρόπους. Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που παρουσίασε η Φον ντερ Λάιεν στο Στρασβούργο πριν από την ψηφοφορία για την επικύρωσή της από την Ευρωβουλή θα αποτελέσουν τη βάση των επιστολών που θα αποσταλούν στους νέους επιτρόπους και θα περιγράφουν τι αναμένεται από αυτούς.
Όταν ολοκληρωθεί το έργο της Φον ντερ Λάιεν, εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να περάσει από κόσκινο τους νέους επιτρόπους σε ακροάσεις που θα πραγματοποιηθούν στα τέλη Σεπτεμβρίου και τον Οκτώβριο. Η Ευρωβουλή μπορεί να απορρίψει υποψηφίους και αρέσκεται ενίοτε να κάνει επίδειξη δύναμης - όπως είχε κάνει το 2019 απορρίπτοντας τις πρώτες επιλογές των Γάλλων, Ρουμάνων και Ούγγρων επιτρόπων. Σε μια τέτοια περίπτωση η εν λόγω χώρα θα πρέπει να ορίσει νέο υποψήφιο.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ελπίζουν η νέα Κομισιόν της Φον ντερ Λάιεν να έχει συγκροτηθεί μέχρι την 1η Νοεμβρίου.