Η ανακούφιση που ένιωσαν οι υποστηρικτές του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν καθώς τα αποτελέσματα των εκλογών κυκλοφόρησαν αργά την Κυριακή ήταν σύντομη.
Ενώ ο νυν πρόεδρος κέρδισε την ακροδεξιά ηγέτη Μαρίν Λεπέν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών την Κυριακή με 27,6% έναντι 23,4%, πολλά θα μπορούσαν ακόμα να αλλάξουν σε δύο εβδομάδες.
Ενώ ο αγώνας είναι μια επανάληψη του δεύτερου γύρου του 2017, τον οποίο κέρδισε εύκολα ο τότε νέος πολιτικός Μακρόν, η Λεπέν φαίνεται αυτή τη φορά να έχει ένα νέο σχέδιο. Aν και οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν ότι ο Μακρόν θα επανεκλεγεί για δεύτερη πενταετή θητεία, η Λεπέν έχει αυτή τη φορά ορισμένες ευκαιρίες τις οποίες εάν καταφέρει να εκμεταλλευτεί μπορεί να κάνει την τρίτη της υποψηφιότητα... «φαρμακερή».
Η προεκλογική ομάδα της Λεπέν ελπίζει ότι το μεταβαλλόμενο πολιτικό τοπίο της Γαλλίας -τα κυρίαρχα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα έχουν ουσιαστικά εξαλειφθεί- και η εχθρότητα προς τον Μακρόν ως υφιστάμενο πρόεδρο θα τη βοηθήσουν να πάει στο Ελιζέ.
Καθώς ο Μακρόν και η Λεπέν προσπαθούν τώρα να συλλέξουν τις ψήφους των αποτυχημένων αντιπάλων τους από τον πρώτο γύρο, η ακροδεξιά ηγέτης της Εθνικής Συσπείρωσης θα ελπίσει ότι το λεγόμενο «υγειονομικό φράγμα» — η καθολική άρνηση των υποστηρικτών ενός κόμματος να στηρίξουν κάποιο άλλο, συνήθως εντελώς εχθρικό — συγκεκριμένων ψηφοφόρων μπορεί να αποδυναμώνεται.
«Χθες ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι ο Μακρόν μπορεί να νικηθεί»
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της, η Λεπέν συμμετέχει επίσης σε αυτόν τον δεύτερο γύρο καλύτερα προετοιμασμένη, με μια ισχυρότερη εκστρατεία και με πολλές αναξιοποίητες ψήφους να αξιοποιήσει. «Χθες κάτι συνέβη. Ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι ο Μακρόν μπορεί να νικηθεί», δήλωσε ο Ζιλ Πενέλ, περιφερειακός σύμβουλος της Εθνικής Συσπείρωσης. «Μπορούμε και πρέπει να κερδίσουμε τον Μακρόν γιατί άλλη μία θητεία του θα ήταν καταστροφή για τον γαλλικό λαό και γιατί μπορούμε να δείξουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι και ικανοί να διευθύνουμε τη χώρα».
Η Λεπέν έχει κάνει πολλές επιλογές υψηλού ρίσκου που ελπίζει ότι θα αποδώσουν τώρα καρπούς, καθώς πλησιάζει η ημέρα του ντιμπέιτ με τον Μακρόν. Το «υγειονομικό φράγμα» μπορεί να αποδειχθεί μικρότερο εμπόδιο, καθώς η Λεπέν έχει εργαστεί σκληρά τα τελευταία χρόνια για να εξωραΐσει το όνομα της Εθνικής Συσπείρωσης, εγκαταλείποντας αντιδημοφιλείς θέσεις όπως το«Frexit» από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το νόμισμα του ευρώ, και κάνοντας το δημοφιλές στη νεολαία.
Και έχει προχωρήσει παραπέρα.
Κατά την προεκλογική περίοδο, απέσυρε την προσοχή της από τη μετανάστευση και την ασφάλεια και στράφηκε στο θέμα των οικονομικών του απλού Γάλλου πολίτη. Επιδιώκοντας να διευρύνει την απήχησή της, έχει προτείνει τη μείωση του φόρου εισοδήματος για τους νέους ενήλικες και τη μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα και τα βασικά τρόφιμα. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην προσέλκυση ψήφων από την αριστερά, οι υποψήφιοι της οποίας βγήκαν όλοι νοκ άουτ από τον πρώτο γύρο. Ο αγώνας για την προεδρία μπορεί να εξαρτηθεί από το τι θα αποφασίσουν οι ψηφοφόροι του ακροαριστερού υποψηφίου Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ο οποίος κατέλαβε την τρίτη θέση με 22 τοις εκατό την Κυριακή, στον δεύτερο γύρο.
Υπέρμαχος των καταπιεσμένων
Ο Μελανσόν προέτρεψε μεν τους υποστηρικτές του να μην στηρίξουν τη Λεπέν, αλλά πολλοί λένε ότι είναι ακόμα αναποφάσιστοι και το 18% των ψηφοφόρων του έχουν πει ότι θα μπορούσαν να την ψηφίσουν. Σε μια ομιλία της την Κυριακή, η Λεπέν απηχούσε την αριστερή ρητορική παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως υπέρμαχο των καταπιεσμένων, μια πολιτική που υπερασπίζεται τους ανθρώπους ενάντια στη «δύναμη του χρήματος» και αγωνίζεται για «αλληλεγγύη» και το δικαίωμα στη «συνταξιοδότηση με καλή υγεία».
Σύμφωνα με τον Ζαν-Ντανιέλ Λεβί, εργαζόμενο στην εταιρία δημοσκοπήσεων Harris Interactive, η Λεπέν έχει διευρύνει την απήχησή της και μπορεί να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους μεταξύ των δεξιών, των αριστερών και εκείνων που απείχαν στον πρώτο γύρο. Πολλά θα μπορούσαν να εξαρτηθούν από την τηλεοπτική συζήτηση μεταξύ των δύο υποψηφίων, η οποία είχε προγραμματιστεί για τις 20 Απριλίου. Πριν από πέντε χρόνια, η Λεπέν κρίθηκε ευρέως ότι ήταν δεύτερη καλύτερη σε μια τρομακτική τηλεοπτική σύγκρουση.
«Οι Γάλλοι δεν ανησυχούν τόσο για τη Λεπέν όσο στο παρελθόν… γιατί όταν μιλάει, οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τι εννοεί», είπε. «Ήταν επίσης η πρώτη που μίλησε για την αγοραστική δύναμη και αυτό την βοήθησε να ομαλοποιηθεί και να την συμπεριλάβει στην εθνική συζήτηση». Η ομάδα της Λεπέν θα ελπίζει επίσης ότι οι αριστεροί ψηφοφόροι θα αποθαρρυνθούν από τον διαρκή χαρακτηρισμό του Μακρόν ως «πρόεδρο των πλουσίων» και από τα σχέδιά του να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης.
Ευπρόσδεκτοι οι ψηφοφόροι αλλά καμία συνεργασία με Ζεμούρ
Μια άλλη βασική αλλαγή προς όφελος της Λεπέν από τις προηγούμενες εκλογές ήταν η άφιξη στη σκηνή του Ερίκ Ζεμούρ, ενός φανταχτερού υποψηφίου που πρόσθεσε τη διαμάχη στις προεδρικές εκλογές και πήρε το 7,1% των ψήφων την Κυριακή. Η υποψηφιότητα του πρώην δημοσιογράφου και η εκστρατεία του για τα βασικά ζητήματα του νόμου και της τάξης και της μετανάστευσης του κόμματος της Λεπέν βοήθησαν στην προσπάθειά της να στραφεί προς το κέντρο από τις ακροδεξιές παρυφές.
Το απογοητευτικό του αποτέλεσμα μπορεί τώρα να είναι ένα πλεονέκτημα για τη Λεπέν, καθώς έχει κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους που μπορεί να είχαν αποθαρρυνθεί από την επικρατούσα τάση της Εθνικής Συσπείρωσης. Την Κυριακή, ο Ζεμούρ κάλεσε τους υποστηρικτές του να ψηφίσουν τη Λεπέν στον δεύτερο γύρο.
Τη Δευτέρα, ο Λουί Αλιό, δήμαρχος του Περπινιάν με την Εθνική Συσπείρωση, χαιρέτισε την κίνηση του Zemmour, αλλά κράτησε μια απόσταση μεταξύ των δύο ακροδεξιών αντιπάλων. «Ο Ερίκ Ζεμούρ καλεί τους ψηφοφόρους να επιλέξουν τη Μαρίν Λεπέν, αυτό είναι υπέροχο», είπε στο γαλλικό ραδιόφωνο France Info. «[Αλλά] μιλάμε στους ψηφοφόρους, δεν θα υπάρξει συμφωνία με τον Ζέμουρ».
Για τη Λεπέν αυτός είναι ο καλύτερος συνδυασμός: να πάρει τις ψήφους του αλλά να τον κρατήσει σε απόσταση αναπνοής καθώς τα εμπρηστικά σχόλιά του για τη γαλλική ταυτότητα κινδυνεύουν να αποξενώσουν τους ψηφοφόρους της αριστεράς. Η στρατηγική της Λεπέν δίνει στον Μακρόν κάτι να σκεφτεί, καθώς κι αυτός ελπίζει να πείσει τους αριστερούς ψηφοφόρους να ταλαντευτούν πίσω του.
«Η Λεπέν μπορεί να γίνει πρόεδρος»
Δεσμεύεται τώρα για την κοινωνική δικαιοσύνη και αγωνίζεται για την προστασία των ευάλωτων της Γαλλίας; Ή μήπως απευθύνεται στη συνείδησή τους σκιαγραφώντας την ακροδεξιά ως ακραία και κινδυνεύει να κατηγορηθεί για καταστροφολογία; Τη Δευτέρα, ο Μακρόν έδειξε ότι δεν παρακάμπτει το θέμα.
Επισκεπτόμενος μια από τις φτωχότερες πόλεις της Γαλλίας στα εδάφη της Εθνικής Συσπείρωσης στο Hauts-de-France, ο Μακρόν είπε στους δημοσιογράφους ότι ήταν εκεί για να προωθήσει τις προτάσεις του για την ευημερία. Αναγνώρισε επίσης ότι το «υγειονομικός φράγμα» δεν υπάρχει πλέον. Μπορεί λοιπόν η Λεπέν να είναι πρόεδρος της Γαλλίας; «Όχι μόνο μπορεί, αλλά πρέπει», είπε ο πατέρας της Ζαν-Μαρί Λεπέν στο BFMTV.