Το μόνο μήνυμα που προέκυψε από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για την ενεργειακή κρίση είναι ότι θα πρέπει να συνηθίσουμε τις συχνές συναντήσεις των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ για την αντιμετώπισή της.
Η έκτακτη ανάγκη στην ενέργεια που θα πλήξει την Ευρώπη θα είναι μεγάλη -και ο επόμενος χειμώνας μπορεί να είναι ακόμη χειρότερος, εκτιμά το Politico.
Οι υπουργοί που συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή εξασφάλισαν μια συμφωνία για το τελευταίο πακέτο μέτρων στήριξης του μπλοκ. Είναι κάτι που ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στην προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τους εξοντωτικά υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας και το φάσμα των διακοπών ρεύματος αυτόν τον χειμώνα που προκλήθηκαν από τον πόλεμο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία και τις πιέσεις που ασκεί με την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Αναλόγως των προηγούμενων συμφωνίων, τα τρέχοντα σχέδια είναι ριζοσπαστικά. Αλλά η έκτακτη ανάγκη της Ευρώπης στον τομέα της ενέργειας έκανε αυτό που κάποτε ήταν αδιανόητο, αναπόφευκτο.
Οι χώρες θα μειώσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% τις ώρες αιχμής αυτό το χειμώνα, πέραν των προηγούμενων δεσμεύσεων για μείωση της χρήσης φυσικού αερίου. Επίσης, υπέγραψαν το μέτρο για τη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των εταιρειών ενέργειας ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό αυτό θα δαπανηθεί για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Οι επόμενες κινήσεις της ΕΕ για την αντιμετώπιση των ελλείψεων στην ενέργεια
Πριν στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας, η συζήτηση μεταξύ των υπουργών μετατοπίστηκε αμέσως στο πόσο περαιτέρω πρέπει να προχωρήσει το μπλοκ. «Πρέπει να κάνουμε περισσότερα», δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον μετά τη σύνοδο κορυφής -ήδη η τρίτη έκτακτη συνεδρίαση από τον Ιούλιο.
Δεσμεύτηκε ότι μια νέα «παρέμβαση στην αγορά σε επίπεδο ΕΕ» για τον περιορισμό των τιμών του φυσικού αερίου θα είναι μέρος της επόμενης δέσμης μέτρων. Το ποια ακριβώς μορφή θα πάρει υπόκειται σε μια ολοένα και πιο έντονη συζήτηση εντός του μπλοκ. Είναι ένα ζήτημα η επίλυση του οποίου δείχνει έτοιμη να πάρει παράταση, ακόμη και την ώρα που ο χειμώνας έρχεται, η νύχτα διαρκεί περισσότερο και οι θερμοκρασίες πέφτουν.
Πριν από τη συνεδρίαση της Παρασκευής, μια ομάδα 15 χωρών απηύθυνε επιστολή στην Επιτροπή ζητώντας «παρέμβαση στην αγορά σε επίπεδο ΕΕ» με τη μορφή ανώτατου ορίου για την τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου σε όλο το μπλοκ. Έμειναν απογοητευμένοι από την απάντηση: ένα άτυπο σημείωμα πολιτικής που δεν άφηνε περιθώρια για ουσιαστική πρόοδο στο θέμα στη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής.
Η Σίμσον είπε ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί με χώρες ενόψει της άτυπης συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα στην Πράγα για να «αναπτύξουν» ιδέες για το πώς θα είναι η επόμενη παρέμβαση. Η πιθανότητα για επιβολή πλαφόν σε επίπεδο ΕΕ για την τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι διαπραγματεύσεις για χαμηλότερες τιμές με φιλικές χώρες που προμηθεύουν φυσικό αέριο όπως Νορβηγία και η Αλγερία και ο περιορισμός της τιμής του φυσικού αερίου που εισάγεται συγκεκριμένα από τη Ρωσία.
Ο Jozef Síkela, υπουργός βιομηχανίας και εμπορίου της Τσεχικής Δημοκρατίας, ο οποίος προήδρευσε στη σύνοδο κορυφής, δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συγκαλέσει «όσα έκτακτα συμβούλια χρειάζονται για να εφαρμοστούν οι απαραίτητες νομοθετικές πράξεις το συντομότερο δυνατό».
Οι επόμενες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου πρέπει, είπε, «να μειώσουν την τιμή του φυσικού αερίου χωρίς να παρακινήσουν την υπερβολικά υψηλή κατανάλωση. Υπάρχει ακόμη η απειλή ότι δεν θα υπάρχει αρκετό αέριο αυτόν ή τον επόμενο χειμώνα».
Μεγάλο στοίχημα η διατήρηση της ενότητας της ΕΕ
Μετά τις επίμονες συζητήσεις αυτής της εβδομάδας για το ανώτατο όριο τιμών, μια άλλη βασική προτεραιότητα θα είναι η διατήρηση της ενότητας της ΕΕ.
Ορισμένες από τις χώρες που πιέζουν για ένα ανώτατο όριο στις εισαγωγές φυσικού αερίου σε όλο το μπλοκ αιφνιδιάστηκαν όταν η Γερμανία, η οποία αντιστέκεται στο μέτρο, ανακοίνωσε την Πέμπτη ένα τεράστιο πακέτο 200 δισ. ευρώ για να προστατεύσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της από την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου.
«Μόνο η Γερμανία μπορεί να αντέξει οικονομικά κάτι τέτοιο», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. Τις ανησυχίες της εξέφρασε και η Ιταλία.
Ο Síkela, «διαβάζοντας» μάλλον τη διάθεση μεταξύ των χωρών, τόνισε τη σημασία της ενότητας στα σχόλιά του πριν από τη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής.
«Περιμένω ενότητα και αλληλεγγύη», είπε, όταν ρωτήθηκε για χώρες όπως η Γερμανία. «Είμαστε σε πόλεμο και η αποφασιστική μάχη θα είναι αυτό το χειμώνα. Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι και χρειαζόμαστε υψηλό επίπεδο αλληλεγγύης».
Όποια δραστικά μέτρα και αν ακολουθήσουν, όλοι θα πρέπει να δεσμευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, είπε ένας αξιωματούχος της Επιτροπής.
«Η συζήτηση για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου παρουσιάζεται από ορισμένα κράτη μέλη ως μαγική λύση. Δεν υπάρχει ενιαία λύση… αυτό δεν θα τελειώσει σύντομα. Ούτε θα είναι εύκολο», κατέληξε ο αξιωματούχος.