Οι Βρυξέλλες προειδοποιούν τις χώρες της ΕΕ ότι οι πληρωμές με το ρούβλι για φυσικό αέριο ενδέχεται να παραβιάζουν τις κυρώσεις, σύμφωνα με το Politico.
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη επιλογή: Κίνδυνος απώλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο ή κατάρρευση του καθεστώτος κυρώσεων της ίδιας της ΕΕ. Είναι ένα μεγάλο δίλημμα αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι η απαίτηση της Μόσχας να μετατραπούν οι πληρωμές για τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε ρούβλια κινδυνεύει να παραβιάσει τις κυρώσεις της ΕΕ.
Το διάταγμα Πούτιν
Ένα διάταγμα που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στις 31 Μαρτίου δημιουργεί μια διαδικασία όπου οι ξένοι αγοραστές φυσικού αερίου από τις λεγόμενες «μη φιλικές χώρες» - μια λίστα που περιλαμβάνει και τα κράτη μέλη της ΕΕ - πρέπει να πληρώσουν σε ρούβλια. Στην πράξη, οι αγοραστές μπορούν να πληρώσουν στο αρχικό νόμισμα που ορίζεται στη σύμβαση, αλλά αυτά τα ευρώ ή τα δολάρια στη συνέχεια μετατρέπονται σε ρούβλια πριν ολοκληρωθεί η πληρωμή.
Δίλημμα: Κυρώσεις ή διακοπή φυσικού αερίου
Η προειδοποίηση των Βρυξελλών είναι ότι αυτό το σύστημα αλλαγής νομίσματος θα μπορούσε να αντιβαίνει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Αυτό αναγκάζει τις χώρες της ΕΕ να κάνουν μια σκληρή επιλογή: Μπορούν είτε να πουν στις εταιρείες τους που αγοράζουν φυσικό αέριο να αρνηθούν να υπογράψουν τους όρους του Πούτιν και να αντιμετωπίσουν μια πιθανή ξαφνική διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου τους, είτε να διακινδυνεύσουν να αψηφήσουν τις δικές τους κυρώσεις.
Η Ολλανδία και η Γερμανία λένε ότι οι εταιρείες δεν πρέπει να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου. Η Ιταλία, ένας άλλος από τους κορυφαίους αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ, εξακολουθεί να σταθμίζει την αξιολόγηση της Επιτροπής. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ήταν διατεθειμένος να πληρώσει σε ρούβλια.
Πώς λειτουργεί η πληρωμή σε ρούβλια
Σύμφωνα με την ανάλυση του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης για το σχέδιο του Πούτιν, οι αγοραστές φυσικού αερίου θα πρέπει να δημιουργήσουν δύο λογαριασμούς - έναν σε σκληρό νόμισμα και έναν σε ρούβλια- στην Gazprombank. Στη συνέχεια θα μεταφέρουν κεφάλαια σε λογαριασμό που εκφράζεται στο νόμισμα της σύμβασης. Η Gazprombank θα πουλούσε αυτό το ξένο νόμισμα στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος και θα μετέφερε ρούβλια στον άλλο λογαριασμό του αγοραστή φυσικού αερίου. Στη συνέχεια, η Gazprombank θα μεταφέρει αυτά τα ρούβλια στη Gazprom.
Σύμφωνα με μια προκαταρκτική νομική αξιολόγηση που μοιράστηκε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους πρεσβευτές της ΕΕ την Τετάρτη, μια ανάγνωση της οποίας είδε το Politico, ένα τέτοιο σύστημα πληρωμών κινδυνεύει να παραβιάσει τις κυρώσεις παραχωρώντας στη Ρωσία τον έλεγχο του χρόνου και του ποσοστού μετατροπής ξένου νομίσματος. Ανέφερε επίσης ότι η Gazprombank ενδέχεται να παραβιάζει τις κυρώσεις σχετικά με την «κατοχή και διαχείριση νομίσματος και χρηματοπιστωτικών μέσων».
Παρόμοια άποψη υπάρχει και στο Βερολίνο. «Υπάρχει μια γνώμη εμπειρογνωμόνων που λέει ότι αυτός ο δεύτερος τραπεζικός λογαριασμός, που πρόκειται να δημιουργηθεί, θα ήταν ένας τρόπος παράκαμψης των κυρώσεων», δήλωσε στοPolitico ο υπουργός Κλίματος και Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία παραβίαση των κυρώσεων από την πίσω πόρτα».
Οι κυρώσεις της ΕΕ σχεδιάστηκαν για να παρακωλύσουν την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας και να εμποδίσουν τη χρηματοδότηση του πολέμου του Πούτιν. Η ζήτηση της Μόσχας για πληρωμή φυσικού αερίου σε τοπικό νόμισμα είναι ένα από τα πολλά μέτρα για την ενίσχυση του ρουβλίου, όπως τα capital controls και τα εξαιρετικά υψηλά επιτόκια.
Σε ευρώ και δολάρια σχεδόν όλα τα συμβόλαια
Εκπρόσωπος της Κομισιόν είπε ότι το 97 τοις εκατό των συμβάσεων φυσικού αερίου της ΕΕ με τη Ρωσία καθορίζουν πληρωμές σε ευρώ ή δολάρια και ότι «οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να υποκείπτουν στις ρωσικές απαιτήσεις. Αναλύουμε το νέο διάταγμα και είμαστε σε επαφή με τις εταιρείες ενέργειας της ΕΕ που θα επηρεαστούν, καθώς και με τα κράτη μέλη». Η εκτίμηση ανέφερε ότι θα μπορούσαν να επηρεαστούν 150 συμβόλαια.
Ο Πούτιν είπε την Πέμπτη ότι ορισμένες εταιρείες είχαν ήδη χάσει πληρωμές για το φυσικό αέριο. «Παρατηρούμε μια διακοπή στις πληρωμές για εξαγωγικές παραδόσεις ρωσικών ενεργειακών πόρων. Οι τράπεζες από μη φιλικές χώρες καθυστερούν τη μεταφορά πληρωμών. Σας υπενθυμίζω ότι το καθήκον που έχει ήδη τεθεί είναι να μετατοπιστούν οι πληρωμές για ενεργειακούς πόρους στο εθνικό νόμισμα (ρούβλι) και να βγουν σταδιακά από το δολάριο και το ευρώ».
Το θέμα είναι πιθανό να έρθει στο προσκήνιο σύντομα
«Εάν οι Ρώσοι επιμείνουν σε αυτό, η 22η Μαΐου θα είναι μια συναρπαστική μέρα», είπε ο Χάμπεκ.
Η Ολλανδία ενημέρωσε την Πέμπτη τις εταιρείες της να μην υπογράψουν τα νέα συμβόλαια με την Gazprom.
«Ενημερώσαμε [τις ολλανδικές εταιρείες] ότι η αξιολόγηση της Επιτροπής και του Συμβουλίου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σύστημα πληρωμών με το ρούβλι είναι παράνομο και επομένως οι εταιρείες δεν μπορούν να υπογράψουν συμβόλαια» με την Gazprom, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομίας και Κλίματος.
Αλλά με αυτόν τον τρόπο, η Χάγη κινδυνεύει να βάλει τον Πούτιν να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου. Η Ολλανδία σχεδιάζει να διπλασιάσει την ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και ξεκίνησε μια εκστρατεία που ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις, τα δημόσια κτίρια και τα νοικοκυριά να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. Εάν προκύψει φυσική έλλειψη, το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της χώρας προβλέπει πιθανή διανομή με δελτίο.
Η διστακτική Ιταλία
Ένας εκπρόσωπος του πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι αρνήθηκε να σχολιάσει την ανάλυση της Επιτροπής, χαρακτηρίζοντάς την «προκαταρκτική». Η Πολωνία περιμένει επίσης την τελική αξιολόγηση.
Η Ιταλία έχει σηματοδοτήσει ότι ενώ αντιτίθεται στο παιχνίδι του Πούτιν για το ρούβλι και το θεωρεί παραβίαση της σύμβασης, πιστεύει ότι το σύστημα του Πούτιν δεν επηρεάζει τους ευρωπαίους πελάτες.
«Η μετατροπή από πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια σε ρούβλια είναι εσωτερικό ζήτημα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Αυτό κατάλαβα», είπε ο Ντράγκι τον περασμένο μήνα.