Εκτός του νομοσχεδίου της Γερουσίας για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) τέθηκαν οι τροπολογίες που επέβαλαν προϋποθέσεις στην Τουρκία για την αναβάθμιση των F-16.
Η αναίρεση των εν λόγω τροπολογιών έγινε εξαιτίας της απόφασης να αφαιρεθούν όλες οι τροπολογίες που δεν είχαν εξασφαλίσει ευρεία συναίνεση, καθώς ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας υποστήριξε ότι ήθελε το τελικό κείμενο της Γερουσίας να περιλαμβάνει μόνο τις τροπολογίες για τις οποίες δεν υπήρχαν διαφωνίες.
Επιπλέον, ιδιαίτερο ρόλο για την τροπή που πήραν τα πράγματα σχετικά με τις τροπολογίες για τα F-16 φαίνεται ότι έπαιξαν οι επιφυλάξεις που εξέφρασαν οι Ρεπουμπλικάνοι συμπρόεδροι των Επιτροπών Διεθνών Σχέσεων και Άμυνας στη Γερουσία. Μάλιστα σε αυτές τις επιφυλάξεις ήρθε να προστεθεί και η παρασκηνιακή πίεση που άσκησε ο Λευκός Οίκος, ο οποίος επιθυμεί να μην περιορίζονται οι διαθέσιμες επιλογές του από τέτοιες δεσμευτικές τροπολογίες.
Ωστόσο, η ανάλογη τροπολογία για τα F-16 που κατατέθηκε από τον βουλευτή Κρις Πάπας έχει ήδη περάσει στην εκδοχή του νομοσχεδίου της Βουλής των Αντιπροσώπων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η τύχη των τροπολογιών θα αποφασιστεί κατά την διαπραγμάτευση που θα γίνει μεταξύ της Βουλής και της Γερουσίας για την τελική εκδοχή του NDAA.
Ο Μενέντεζ διατηρεί το δικαίωμα βέτο
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ανεξαρτήτως του νομοσχεδίου NDAA ο γερουσιαστής Μενέντεζ διατηρεί το δικαίωμα ως πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας να προβάλει βέτο στην έγκριση αμυντικών συμβάσεων.
Τον Ιούλιο, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε με ψήφους 329-101 την εκδοχή του νομοσχεδίου το οποίο περιελάμβανε τροπολογίες για τον περιορισμό της πώλησης αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία και την αύξηση της βοήθειας προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, το νομοσχέδιο θα έπρεπε να συμβιβαστεί με την έκδοση της Γερουσίας προτού σταλεί η οριστική του μορφή στο γραφείο του προέδρου Τζο Μπάιντεν για να το υπογράψει.
Οι δύο ρήτρες που παρουσίασε το αμερικανικό Κογκρέσο για την πώληση F-16 στην Τουρκία ήταν ότι «τα F-16 ή τα κιτ εκσυγχρονισμού των F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για παραβιάσεις της ελληνικής επικράτειας» και ότι η πώληση είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ.
Τι προέβλεπε η νέα τροπολογία των ΗΠΑ για την πώληση F-16 στην Τουρκία
Στις αρχές του Οκτωβρίου είδαν το φως τις δημοσιότητας πληροφορίες που ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ βάζουν όλο και περισσότερα εμπόδια στην απόκτηση των F-16 από την Τουρκία, με την τροπολογία που κατέθεσε ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ την 1η Οκτωβρίου να θέτει ως όρους για την ενδεχόμενη πώληση F-16 στην Τουρκία τη ρητή απαγόρευση υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά.
Η τροπολογία αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 σε οποιαδήποτε αρχή, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου περί Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών, στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Τουρκίας, εκτός και εάν ο πρόεδρος πιστοποιήσει στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων και στις Επιτροπές Αμυνας του Κογκρέσου ότι:
- μια τέτοια πώληση είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ
- περιλαμβάνεται λεπτομερής περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοια F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για τις επαναλαμβανόμενες μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα και εναντίον στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά συμμάχων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του SDF για την εκστρατεία κατά του ISIS
- καμία εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 δεν δύναται να πραγματοποιηθεί πριν από την ημερομηνία που η Τουρκία επικυρώσει την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.