Σε άρθρο του επιφανούς ινστιτούτου Bruegel το οποίο εδρεύει στις Βρυξέλλες, επισημαίνεται ο κίνδυνος για την ειρήνη μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία.
Το άρθρο υπογράφει η Μαρία Δεμερτζή, αναπληρώτρια Διευθύντρια στο Bruegel, η οποία έχει εργαστεί στο παρελθόν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο ερευνητικό τμήμα της Ολλανδικής Κεντρικής Τράπεζας.
«Η προτεραιότητα του κόσμου είναι να τερματιστεί ο πόλεμος. Ωστόσο, όταν ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εισβάλλει σε μια χώρα, διακυβεύονται περισσότερα από την άμεση καταστροφή», προειδοποιεί η κ. Δεμερτζή, φωτίζοντας μια πλευρά του πολέμου στην Ουκρανία που ακόμα υποτιμάται. Αυτή δηλαδή των κινδύνων που απορρέουν πέρα από την ίδια την εισβολή, με πιο μακροπρόθεσμους όρους.
«Εάν ο προστάτης γίνεται επιτιθέμενος, πώς θα μοιάζει η ειρήνη την επόμενη μέρα;», διερωτάται εύλογα η ειδικός.
Τα στοιχεία του ΟΗΕ για τον πόλεμο μέχρι το τέλος του Μαρτίου
Τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ και δημοσίευσε το Bruegel είναι ότι μέχρι τις 29 Μαρτίου υπήρξαν 3.039 απώλειες αμάχων στην Ουκρανία: 1.179 θάνατοι και 1.860 τραυματίες. Οι πραγματικοί αριθμοί είναι υψηλότεροι καθώς οι μάχες συνεχίζονται, ενώ οι τελευταίες εικόνες του Απριλίου υποδηλώνουν το θάνατο και τον τραυματισμό εκατοντάδων ακόμα αμάχων που δεν πρέπει να έχουν καταγραφεί.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) εκτιμά ότι περισσότεροι από 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί και 4,2 εκατομμύρια έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Περίπου οι μισοί από αυτούς που τράπηκαν σε φυγή είναι παιδιά και το 80% των ενηλίκων είναι γυναίκες.
Τρομακτική συρρίκνωση της ουκρανικής οικονομίας
«Με το φυσικό κεφάλαιο να καταστρέφεται και τους ανθρώπους να φεύγουν, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η ουκρανική οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί μεταξύ 25 και 35% φέτος».
Για τη Ρωσία, η Δεμερτζή μεταφέρει την σκέψη του Ρώσου πολιτικού επιστήμονα, Ίλια Ματβέεφ, «ο οποίος περιγράφει πώς αυτός ο πόλεμος θα καταστρέψει 30 χρόνια οικονομικής ανάπτυξης. Σε πρόσφατη εκδήλωση του Bruegel, ο οικονομολόγος Σεργκέι Γκουρίεφ εξηγεί πώς αυτό δεν θα ανακτηθεί σύντομα ή εύκολα, καθώς οι οικονομικές και πολιτικές σχέσεις έχουν πλέον υποστεί σοβαρή ζημιά», υπογραμμίζει το άρθρο μιλώντας για μια τρομερή καταστροφή.
Η ΕΕ επηρεάζεται άμεσα
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ο πλησιέστερος γείτονας της Ρωσίας, επηρεάζεται φυσικά. Η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων έχει καταφύγει σε κράτη μέλη της ΕΕ Αν και το ακριβές κόστος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, γνωρίζουμε ότι αυτά τα κράτη μέλη θα πρέπει να επωμιστούν ένα σημαντικό ποσό από αυτό», παρατηρεί η Διευθύντρια του Bruegel.
Eξηγεί ωστόσο ότι «το συνολικό οικονομικό κόστος για την ΕΕ είναι συγκρατημένο. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν ότι ενώ ο πληθωρισμός φέτος θα είναι υψηλός στη ζώνη του ευρώ (5,1% και έως και 7,1% σε ένα δυσμενές σενάριο), η οικονομική δραστηριότητα θα αυξηθεί πιο αργά από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί κατά 3,7% (ή 2,3% σε ένα δυσμενές σενάριο σενάριο). Το ίδιο ισχύει και για τις ΗΠΑ που σε κάθε περίπτωση έχουν πολύ πιο αδύναμους δεσμούς με τη Ρωσία».
Αλλάζει ο κόσμος όπως τον ξέρουμε
Η Δεμερτζή τονίζει ότι το συγκρατημένο οικονομικό κόστος συγκαλύπτει το «γεγονός ότι από τις 24 Φεβρουαρίου ο κόσμος έχει γίνει πιο επικίνδυνο μέρος».
«Μολονότι αποτελεί από μόνο του ειρηνευτικό έργο, η ΕΕ επενδύει τώρα στην στρατιωτική της ικανότητα προκειμένου να καταστεί αξιόπιστος αποτρεπτικός παράγοντας», εξηγεί και προσθέτει: «Χώρες όπως η Φινλανδία και η Δανία, που δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να πάρουν θέση ιστορικά, επανεξετάζουν σε γρήγορους ρυθμούς πλέον την συστράτευσή τους».
Το πρώην στέλεχος τη Κομισιόν και ειδική επί οικονομικών θεμάτων, μεταφέρει και έναν προβληματισμό σχετικά με τις κυρώσεις, ξεκαθαρίζοντας ότι οι δίκαιες οικονομικές κυρώσεις, χωρίς κανόνες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αντίστροφα αποτελέσματα, εξηγώντας ότι δεν αποτελούν πανάκεια από μόνες τους.
Πρέπει να σκεφτούμε και την επόμενη μέρα
Φτάνοντας στο δια ταύτα, η Δεμερτζή γράφει: «Ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ “φιλικών” και “μη φιλικών” χωρών αναδύεται: ο κόσμος έχει παγιδευτεί στη λογική της κλιμάκωσης. Καθώς αγωνιζόμαστε να βρούμε τρόπους για τον τερματισμό του πολέμου, πρέπει να σκεφτούμε πώς θα μοιάζει η ειρήνη».
Η ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρά διλήμματα
«Παρά τις πρωτοφανείς κυρώσεις, η ΕΕ συνεχίζει να πληρώνει στη Ρωσία τρία τέταρτα του δισεκατομμυρίου ευρώ την ημέρα για να αγοράζει ενέργεια. Σε έναν οικονομικά ολοκληρωμένο κόσμο, οι κυρώσεις όχι μόνο βλάπτουν τον “εχθρό”, αλλά προκαλούν και σοβαρό αυτοτραυματισμό».
Και προσθέτει: «Ως εκ τούτου, η ΕΕ βρίσκεται απρόθυμη να εφαρμόσει μια άμεση ενεργειακή απαγόρευση, απαραίτητη για να επιταχυνθεί η αποστράγγιση της ρωσικής πολεμικής μηχανής. Αντίθετα, έχει προτείνει σχέδια για μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία στο φυσικό αέριο κατά τα 2/3 μέχρι το τέλος του έτους».
Η Ρωσία πληρώνει ακριβά το κόστος του πολέμου
«Η απροθυμία της ΕΕ να απαγορεύσει τις εισαγωγές ενέργειας θα μπορούσε να σημαίνει ότι δεν αποσυνδέεται από τη ρωσική ενέργεια αρκετά γρήγορα για να βοηθήσει στον τερματισμό του πολέμου, αλλά τα σχέδια αποσύνδεσης μέχρι το τέλος του έτους μπορεί επίσης να είναι πολύ γρήγορα για να προσαρμοστεί η Ρωσία».
Πώς θα βγει η Ρωσία από τον πόλεμο;
«Χωρίς αμφιβολία θα πρέπει να πληρώσει για την καταστροφή ζωών και περιουσιών στην Ουκρανία και να λογοδοτήσει στα διεθνή δικαστήρια. Η απώλεια της ΕΕ ως κύριου εξαγωγικού προορισμού ενέργειας θα αφήσει τη Ρωσία να στερηθεί σημαντικού εισοδήματος».
Θα είναι μια φτωχή Ρωσία πηγή περαιτέρω αστάθειας στο μέλλον;
«Η ΕΕ πρέπει να απαγορεύσει τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία προκειμένου να τερματιστεί η σκληρότητα του πολέμου», ξεκαθαρίζει η Δεμερτζή. «Και πρέπει να το κάνει τώρα. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να σκεφτεί πώς να ανοικοδομήσει έναν ερειπωμένο γείτονα και να αναγνωρίσει ότι πρέπει να αναλάβει μέρος του κόστους της ειρήνης», συμπληρώνει επαναφέροντας αυτό που αρκετοί ειδικοί λένε, ότι η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς τη Ρωσία μελλοντικά.
«Η διεθνής κοινότητα από την πλευρά της θα πρέπει να ξαναρχίσει τη μακρά διαδικασία αποκλιμάκωσης προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ειρήνη. Έχουμε μεγάλη ανάβαση μπροστά μας», καταλήγει γλαφυρά η διεθύντρια του Bruegel.
Πηγή: Bruegel