Σε ένα άκρως τεντωμένο σχοινί «πατούν» οι σχέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και, εσχάτως, με την Εκκλησία της Ελλάδος λόγω του ουκρανικού ζητήματος.
Η μεγάλη εκκλησιαστική διαμάχη αναθερμάνθηκε μετά τις 12 Οκτωβρίου, όταν η Εκκλησία της Ελλάδος αποφάσισε να αναγνωρίσει την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας, ένα ζήτημα στο οποίο έφερε σθεναρή αντίσταση το Πατριαρχείο Μόσχας.
Υπενθυμίζεται ότι το Πατριαρχείο Μόσχας, με απόφαση του Πατριάρχη κ. Κύριλλου, είχε σταματήσει από τον Σεπτέμβριο του 2018 να μνημονεύει το όνομα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, όταν εκείνος χορήγησε το αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Το Πατριαρχείο Μόσχας παύει να μνημονεύει τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
Η απόφαση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερώνυμου και της Εκκλησίας της Ελλάδος για την Εκκλησία της Ουκρανίας και την αναγνώριση Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιου εξόργισε τη Ρωσία, με το Πατριαρχείο Μόσχας να προβαίνει σε σειρά κυρώσεων.
Οπως ανακοινώθηκε, μετά τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, το Πατριαρχείο Μόσχας σταματά πλέον να μνημονεύει τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Η αρχή έγινε από τη σημερινή Θεία Λειτουργία, στον καθεδρικό ναό του Σωτήρος στη Μόσχα, κατά την οποία ο Πατριάρχης Κύριλλος δεν μνημόνευσε τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Η εν λόγω ενέργεια του Πατριαρχείου Μόσχας αναμεταδόθηκε από το σύνολο των ρωσικών πρακτορείων ειδήσεων, τα οποία έκαναν λόγο για σφοδρά αντίποινα.
Και «μαύρη λίστα» ελλαδικών Μητροπόλεων από τη Μόσχα
Δυο εικοσιτετράωρα νωρίτερα, το Πατριαρχείο Μόσχας είχε προβεί σε μια ακόμη «πολεμική» ενέργεια κατά της Εκκλησίας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, μέσω της υπηρεσίας θρησκευτικού τουρισμού, έδωσε μια «μαύρη λίστα» έξι Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, καλώντας τους πιστούς να μην τις επισκέπτονται.
Στη λίστα, με τον τίτλο «ανεπιθύμητες μητροπόλεις» (!) που απαγορεύεται να περιλαμβάνουν στα πακέτα τους τα ρωσικά τουριστικά πρακτορεία ή να τις επισκέπτονται προσκυνητές μεμονωμένα συγκαταλέγονται οι:
1) Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
2) Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά
3) Ιερά Μητρόπολη Βεροίας
4) Ιερά Μητρόπολη Άρτης
5) Ιερά Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών
6) Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος
Το Πατριαρχείο Μόσχας επέλεξε τις συγκεκριμένες εκκλησιαστικές επαρχίες με το εξής σκεπτικό: Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος αναγνώρισε τον Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο, ενώ οι Επίσκοποι των άλλων πέντε Μητροπόλεων συλλειτούργησαν με ιερωμένους της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Πηγές Ιεράς Συνόδου στο iefimerida.gr: Μονομερείς ενέργειες, δεν τρομοκρατούμαστε
Τόσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο όσο και η Εκκλησία της Ελλάδος δείχνουν να αντιδρούν ψύχραιμα στις πρωτοφανείς κυρώσεις του Πατριαρχείου Μόσχας. Τον τόνο έδωσε προ ημερών ο Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος, δηλώνοντας ότι «η Εκκλησία της Ελλάδος ούτε χειραγωγείται από τον οποιοδήποτε, ούτε δέχεται εντολές από κανέναν, ούτε απειλείται από κανέναν».
Υψηλόβαθμη πηγή από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος ανέφερε στο iefimerida.gr πως «το Πατριαρχείο Μόσχας προβαίνει σε μονομερείς ενέργειες. Εμείς, όπως και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεν προχωρούμε σε διακοπή ευχαριστιακής κοινωνίας και θα συνεχίσουμε να μνημονεύουμε τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο».
Κατά την ίδια πηγή, η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος έκρινε ότι «είναι δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να χορηγεί την αυτοκεφαλία όταν συντρέχουν οι περιστάσεις. Αυτή είναι η σταθερή μας γραμμή».
Επικοινωνιακά «πυροτεχνήματα» από τη Μόσχα
Μέχρι σήμερα πάντως, καμία άλλη Εκκλησία, ακόμα και οι «αδελφικές», όπως της Σερβίας, δεν δείχνει να υιοθετεί την «πολεμική» στάση του Πατριαρχείου Μόσχας απέναντι στο Φανάρι και την Αθήνα. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη μεγάλη κρίση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Εκκλησία της Ελλάδος, ο κ. Βαρθολομαίος είχε παύσει να μνημονεύει τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χριστόδουλο. Στη συνέχεια, οι σχέσεις των δυο Εκκλησιών αποκαταστάθηκαν.
Η ενέργεια της Μόσχας που δοκιμάζει τα… νεύρα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι η «μαύρη λίστα» των έξι επαρχιών. Οπως σχολίασε η ίδια πηγή στο iefimerida.gr, «αυτή η απόφαση του Πατριαρχείου Μόσχας προκαλεί θυμηδία. Είναι μια προσπάθεια διάσπασης και διχασμού της Εκκλησίας της Ελλάδος η οποία θα πέσει στο κενό».
Η πλευρά της Εκκλησίας της Ελλάδος αναμένεται να τοποθετηθεί εκ νέου επί του ζητήματος μέχρι την Τετάρτη, καθώς από αύριο, μέχρι τότε, συνέρχεται σε συνεδρίαση η Διαρκής Ιερά Σύνοδος.